İhracat seferlerinde Orta Doğu sert fren yaptı, BDT gaza bastı

Aysel YÜCEL / SEYİR DEFTERİ

Türkiye’nin karayolu ihracat taşımaları ilk çeyrekte yıllık bazda %4 azalırken, bu dönemde en fazla daralma %20 oranıyla Orta Doğu pazarında oldu. İlk çeyrekte, Avrupa’ya ihracat taşıma sayıları yerinde sayarken, BDT ve Orta Asya ülkelerine ise sefer sayısı hızlı arttı.

Uluslararası Nakliyeciler Derneği’nin (UND) karayolu yük taşıma istatistikleri raporuna göre, bu yılın ocak-mart döneminde Türkiye’nin ihracat taşımalarında yıllık bazda yüzde 4 daralma ile 482 bin sefer yapıldı. İlk çeyrek ihracat taşımalarında en büyük kayıp Orta Doğu pazarında yaşanırken, Rusya- Ukrayna savaşının etkisiyle BDT ve Orta Asya’ya taşımalar hızlandı.

Yılın ilk çeyreğinde Türkiye'nin en önemli dış ticaret pazarı olan Avrupa’ya yönelik ihracat taşımaları geçen yıla paralel seyretti. Ocak-mart döneminde Türkiye’den Avrupa ülkelerine yaklaşık 217 bin ihracat seferi yapıldı. Türkiye’nin ihracatında ikinci sırada gelen bölge olan Orta Doğu ülkelerine, Ocak-Mart 2023 döneminde 174 bine yakın karayolu ihracat seferi yapıldı. Geçen yılın aynı dönemine göre, bu bölgeye yapılan ihracat taşımaları yüzde 20 azaldı. Orta Doğu taşımalarındaki düşüşte Çin’in piyasaya rekabetçi fiyatlarla geri dönmesi ile Kahramanmaraş merkezli deprem nedeniyle bölgeye taşıma yapan araç ve şoför sayısındaki azalma etkili oldu. Bu bölgeye ağırlıklı olarak deprem bölgelerindeki nakliyeciler taşıma yapıyordu.

BDT ve Orta Asya’ya taşımalar yüzde 32 arttı

Bu yılın ilk çeyreğinde sadece BDT ve Orta Asya ülkelerine yapılan ihracat taşımalarında artış oldu.

Ocak-Mart 2023 döneminde Türkiye’den BDT ve Orta Asya ülkelerine 97 bine yakın ihracat seferi yapıldı. Böylece geçen yılın aynı dönemine göre taşımalarda yüzde 32’lik bir artış oldu. Bu ülkelere yapılan ihracat taşımalarındaki artışta savaşın başlamasının ardından Türkiye’den Rusya ve Ukrayna’ya ihracatın hızlanması etkili oldu. Rusya’ya ilk çeyrekte karayolu ihracat sefer sayısı yıllık yüzde 61 artarken, Ukrayna’ya ise yüzde 91 arttı.

Türk araçları kan kaybetti, yabancı payını artırdı

Yılın ilk çeyreğinde yabancı araçların Türkiye’nin dış ticaret taşımalarından aldığı paydaki artış dikkat çekti. Ocak-Mart 2023 döneminde Türkiye'den karayoluyla gerçekleştirilen ihracat taşıma sayıları yıllık bazda yüzde 4 azalırken, Türk araçlarının taşıma oranı yüzde 10 azaldı. Bu dönemde yabancı araçların taşıma oranı ise yüzde 12 artış gösterdi. İthalat yönünde gerçekleşen taşıma sayıları da yıllık bazda yüzde 15, Türk araçları yüzde 6, yabancı araçlar ise yüzde 35 oranında artış gösterdi. Türk araçları hemen hemen tüm pazarlarda kan kaybetti. Türk nakliyecilerin yaşadığı bu kayıpta sınır kapılarında yaşanan ayrımcı uygulamaların yanı sıra ülkedeki enfl asyon nedeniyle maliyet konusunda yaşanan dezavantajlar ve 2 Şubat’ta yaşanan deprem felaketi etkili oldu.

İthalat taşımaları yüzde 14 arttı

Uluslararası karayolunda ihracat taşımalarında daralma yaşanırken, ithalat taşımaları ise hızlı arttı. Türkiye’ye gerçekleştirilen ithalat taşımalarında Ocak-Mart 2023 döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14 artışla 242 bin sefer yapıldı.