Gemiler kızağa çekiliyor!

AYSEL YÜCEL

Küresel ekonomideki yavaşlamanın konteyner taşımacılığına etkisi derinleşiyor. Bazı rotalarda navlun 7 yıl önceki seviyeye geriledi. Dev konteyner şirketleri, özellikle belirli hatlarda sefer iptallerini artırırken, maliyetleri azaltmak için bazı gemileri geçici olarak hizmet dışına aldı. Böylece eylül ayında küresel konteyner kapasitesi yıllık bazda yüzde 7 azaldı.

Drewry Dünya Konteyner Endeksi, 5 Ekim haftasında yüzde 1,1 düşüşle 40’lık konteyner başına 1.389,5 dolara geriledi. Yıllık bazda yüzde 62’nin üzerinde gerileyen endeks, Ocak 2022’ye göre yüzde 85’ten fazla düşüş gösterdi. Çin-ABD ve Çin-Avrupa hattında ise endeks 2016 seviyelerini gördü.

Şangay'dan Rotterdam'a, Rotterdam'dan Şangay'a ve New York'tan Rotterdam'a navlun oranları yüzde 2 düşüşle 1.027 dolara düştü. Benzer şekilde, Şangay'dan Cenova'ya, Şanghay'dan Los Angeles'a ve Los Angeles'tan Şangay'a tarifeler yüzde 1 düşüşle 40’lık konteyner başına sırasıyla 1.471 dolar, 1.998 dolar ve 822 dolar seviyesine geldi.

Navlun oranları taşımaları kârsız hale getirdi

Diğer yandan, The Wall Street Journal'ın (WSJ) haberine göre, bu düşüş gemi işletmecileri için zorluklar yaratıyor. Seferlerin mevcut oranlarda kârsız hale geldiği belirtiliyor. Pandemi döneminde ise konteyner devleri 10 yılda yapamadıkları karı 1 yılda yapmıştı.

Asya'dan ABD ve Avrupa'ya kargo taşımacılığına yönelik günlük piyasa fiyatları, 2022'nin başından bu yana yüzde 90'a kadar düşmüş durumda. Dev konteyner operatörlerinin bu düşüşe, özellikle Çin limanlarından ABD'nin Batı Kıyısı'na giden rotadaki seferleri iptal ederek yanıt verdiği belirtiliyor. Bu eğilimin Çin'deki üretim tesislerinin atıl olduğu Altın Hafta tatilinin ardından da devam etmesi bekleniyor.

Küresel uzmanlar, armatörlerin en büyük müşterileri arasında olan perakendecilerin stok miktarının azaldığını ancak hala pandemi öncesi seviyelerde olduğunu belirterek, bu durumun gelecek dönem siparişlerdeki azalmaya işaret ettiğini belirtiyor. Spot piyasa oranları çökerken, uzun vadeli nakliye sözleşmeleri olan büyük perakendecilerin bu yıl okyanus nakliye giderlerinde bir düşüş görüldüğü belirtildi. Ancak taşıyıcılar ve nakliyatçılar arasında ücretler konusunda yapılan müzakereler daha sık ve tartışmalı hale geldi.

Maersk: Kârlılığımız yıllık bazda %40 azaldı

Danimarkalı denizcilik devi Maersk, ağustos başında konteyner taşımacılığına yönelik küresel talepteki düşüşün, şirketin gelirinin yıllık bazda yüzde 40 oranında azalmasına neden olduğunu bildirmişti.

Maersk CEO'su Vincent Clerc, müşterilerin stoklarını azalttığını ve bu stok eritme işleminin yakın zamanda sona ereceğine dair bir işaret bulunmadığını söyledi. Vincent Clerc, "Bizim durumumuz bir durgunluk değil, bu yılın geri kalanında devam edecek olan gerçekten bastırılmış bir ortam" diye konuştu.

▌2024 yılı armatörler için çok daha zor geçecek

Uzmanlar, navlundaki düşüşün ve mallara yönelik zayıf talebin diğer taşımacılık modlarında da görüldüğüne dikkat çekiyor. Öte yandan pandemi döneminde verilen yeni gemi siparişlerinin önemli bir bölümü 2024 yılında küresel filoya katılacak. Bu durum gelecek yılın armatörler için çok daha zor geçeceğine işaret ediyor. Konteyner ticaretine yönelik talep düşerken filo kapasitesinin artması bekleniyor, bu da navlunda üzerinde aşağı yönlü baskıyı artıracak. Denizciler, eski gemilerin agresif bir şekilde söküme gitmesi, uzun vadeli seferlerin iptal edilmesi ve yeni inşaların sıkıntılı olan piyasaya girişinin geciktirilmesi de dahil olmak üzere kapasite yönetimi stratejilerini gözden geçiriyor.