Gemi ve yat ihracatına “jet” izin

Aysel YÜCEL

Salgın nedeniyle ihracatı yapılamayan gemiler için çözüm yolu bulundu. Ticaret Bakanlığı’nın izni ile yabancı alıcılar özel uçakla Türkiye’ye getirilecek, böylece inşası tamamlanan gemiler teslim edilecek.

Koronavirüs salgını nedeniyle mart ayında yüzde 30 daralan gemi ve yat ihracatında düşüş nisanda hızlanarak yüzde 74’e ulaşmıştı. Nisan ayında ihracat 29 milyon dolarda kalmıştı. Gemi ve yat ihracatındaki bu düşüş, seyahat engelleri nedeniyle gemilerin alıcısına teslim edilmemesinden kaynaklanıyordu. Teslim edilmeyi bekleyen gemi ve yatlar tersanelerde bekletiliyordu. Seyahat kısıtlamaları nedeni ile hem teslim için alıcı firma temsilcileri gelemiyor hem de inşası ilerleyen gemiler, alıcıların enspektörlerinin gelememesi nedeni ile teslim tarihinde ötelemeleye maruz kalıyordu. Sektör temsilcileri seyahat engellerinin kalmasıyla bu gemilerin teslim edilmesini bekliyordu. Bu konuda olumlu bir gelişme yaşandı. Gemi, Yat ve Hizmetleri İhracatçıları Birliği’nin (GYHİB) süreci hızlandırmak için bakan- Ticaret Bakanlığı’na sunduğu çözüm önerisi karşılık buldu.

Uçak masraflarını tersane karşılayacak

GYHİB Başkanı Cem Seven, birlik olarak 16 Nisan’da Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ile TİM Başkanı İsmail Gülle ve Eximbank yetkililerinin katılımıyla bir video konferans gerçekleştirerek, üyelerin Covid-19 sürecinde karşılaştıkları zorlukları gündeme taşıdıklarını söyledi. Toplantıda sektördeki sorunların çözümüne yönelik görüş alışverişi yapıldığını belirten Cem Seven, “İnşası sona eren gemi ve yatların alıcılarının temsilci ve enspektörlerinin Türkiye’ye uçuş yasakları kapsamında gelememesi nedeni ile oluşan mağduriyetin giderilmesi amacı ile alınabilecek önlemler değerlendirildi. Bağlı bulunduğumuz Ticaret Bakanlığı'mızın destekleri ile, ihracatın önünü açmak için, masrafları tersanelere ait olmak üzere özel uçak temin edilmesi halinde yabancı temsilcilere uçuş izni verilmesi izni sağlanabileceği belirtildi” diye konuştu.

Teminat mektubu sorununa yeşil ışık

GYHİB olarak ihracatın önemli bir bölümünü Norveç’e gerçekleştirdiklerine dikkat çeken Seven, teminat mektupları konusunda yaşanan sıkıntıların da çözüme kavuşturulmak üzere olduğunu belirterek, “2018 sonbaharından bu yana çözüme kavuşturulması için çaba sarf ettiğimiz Türk Bankalarının düzenlediği teminat mektuplarına yurtdışından kontr garanti eklenmesi hususunda Norveç özelinde, kontr garantiye gerek kalmadan direkt Eximbank’ın teminat mektubunun Norveç’li müşterilere verilebilmesi konusunda önemli adımlar atıldı. Aylar önce oluşturulan  GİSBİR ve GYHİB temsilcilerinin katıldığı çalışma grubu toplantılarının neticesinde, kısa bir süre sonra sektörümüze iyi haberler verebileceğimizi vurgulamak isteriz. Sektörümüzün ihracatının önündeki zorlukları aşabilmek için verdikleri desteklerden ötürü,  Birlik olarak bağlı bulunduğumuz TİM ve Ticaret Bakanlığımıza teşekkür ediyoruz” diye konuştu

'Mücbir sebep' talebi değerlendirilecek

Cem Seven, toplantıda tersanecilerin mücbir sebep sıkıntısının da gündeme getirildiğini belirten Seven, “Sektörümüzün ekonomik İstikrar Kalkanı tedbirleri kapsamında mücbir sebep hükümlerinden faydalanacak sektörler arasında yer alması hususu arz edildi. Sayın Bakanımız, konunun tekrar inceleneceğini belirtti." dedi. Seven, yabancı bayraklı özel ve ticari yatların tamir işlemleri sonucu yurtdışına seyrine de müsaade edildiğini de aktararak, şunları söyledi: “Yine Bakanlığımızın destekleri ile İstanbul Valiliği İl Sağlık Müdürlüğü’nün almış olduğu, il sınırları içinde özel tekneler ile seyir yapmanın yasaklanması ile ilgili olarak Türkiye’ye tamir amaçlı gelmiş ve de tersanelerimize döviz kazandıran yabancı bayraklı özel ve ticari yatların tamir işlemleri sonucu yurtdışına seyrine müsaade edildi. İlgili izinler için üyelerin GYHİB’e başvurularının devam ediyor."

Gelecek isimler bakanlığa bildirilecek

DEİK Norveç İş Konseyi Başkanı Mehmet Selahattin Ünlü, gemi ihracatının aksamaması için, tersanecilerin yurt dışından gemisini almaya gelecek kişilerin isimlerinin bakanlığa bildirmesi gerektiğini belirterek, şunları söyledi: “Ülkemizin Norveç'e yaptığı ihracatın mış olduğu ihracatın 5/1'i gemi inşa sektöründe oluşmaktadır. İçinde bulunduğumuz süreçte nisan ayında gemi inşa sektörü 74 gibi büyük bir düşüş yaşamıştır. Ancak bu düşüş COVID-19 sebebiyle teslim edilmeyen gemilerden kaynaklandı. Bununla beraber üretim bantlarında bekleyen gemilerin alıcılarının enspektörleri ve ana ekipman malzemelerinin garanti süreçlerinin başlaması için yetkili firmalardan gelmesi gereken kişilerin ülkemize gelememesinden meydana geldi. .Yaşanan bu sürecin sekteye uğramaması için gemi teslimatların yapılabilmesi ve incelemelerde bulunmak için gelmesi gereken yurtdışındaki alıcı firma yetkililerinin isimlerinin bildirilmesi halinde özel uçak ile ülkemize gelip gitmesi hususunda Ticaret Bakanlığımızın destek olacağı belirtildi.”