Denizde kazanç sırası tankerde

AYSEL YÜCEL

Pandemi döneminde tarihi rekorlar kıran konteyner ve kuru yük navlunlarında düşüş sürerken, tanker armatörleri ise son 25 yılın en kazançlı dönemini yaşıyor. Tankerlerin günlük kazancı geçen yıla göre 5 kattan fazla arttı. Yükselen piyasa bu alandaki gemi alım satımını hareketlendirirken, Türk armatörlerin de tanker yatırımları artıyor.

Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle bir yandan Rus petrolüne ilgi azalırken, küresel ticarette havayolu ve denizyolunda uzayan rotalar yakıt talebini artırdı. Bu durum petrol ve petrol ürünleri taşıyan tankerlere olan ihtiyacı da artırdı. Kuru yük ve konteyner piyasasının aksine yükseliş trendinde olan tanker piyasasında günlük kazançlar 40 bin doları aştı. 1997’den bu yana tankerde bu kazançlar görülmemişti. 2021'de ortalama 7.500 dolar olan bir suezmax tankerin günlük kazancı, özellikle temmuz ayındaki sıçrama ile 50 bin dolarlara yaklaştı. Küresel uzmanlar, Rus petrol tedarikine yönelik yaptırımların tanker piyasasındaki yükselişin devam etmesine neden olacağını öngörüyor. Türk Armatörler Birliği Başkanı Cihan Ergenç, tanker navlunlarının yükseldiğini ve piyasada önümüzdeki döneme yönelik beklentilerin de olumlu olduğunu söyledi. Gemi Brokerleri Derneği (GBD) Başkanı Semih Dinçel de “Kazanç ve büyüme sırası tankerlerde” dedi.

Celsius Richmond Türk sahipli filoya katıldı

Tanker pazarındaki yükseliş, Türk armatörlerin de iştahını kabarttı. Beks, Aktif gibi şirketlerin ardından son olarak Manta Denizcilik, tanker piyasasına yatırım yaptı. Bugüne kadar sadece kuru yük, LNG ve yolcu gemilerini işleten Manta Denizcilik'in, Danimarka merkezli Celsius Shipping’in satışa çıkardığı Celsius Richmond isimli 2010 yılında inşa edilen 50.100 DWT’lik gemiyi satın alarak tanker piyasasına ilk adımı attığı öğrenildi. Tekstil sektörünün önde gelen yatırımcılarından Bekmezci Ailesi de geçen yıl girdiği tanker piyasasında yatırımlarını artırıyor. Grubun denizcilik şirketi Beks, Yunan armatöre ait 40.000 DWT’lik Seaexplorer isimli tankeri geçen haftalarda satın alarak filosuna katmıştı.2003 yılında inşa edilen gemi için Beks, yaklaşık 9 milyon dolar ödedi. Şirket, geçen aylarda Yunan armatörden bir tanker daha satın almıştı. Aktif Denizcilik de tanker filosunu büyüten armatörler arasında.

Pandemi dönemiyle beraber artan taleple birlikte Türk sahipli filo 8 yıl sonra ilk kez 2021 yılında yeniden büyümüş, bir önceki yıla göre yüzde 6 artışla 30 milyon 680 bin DWT’ye ulaşmıştı. Türk armatörlerin gemi yatırımları Rusya-Ukrayna savaşıyla hızlandı. Allied Shipping Research’un raporuna göre, bu yılın ilk yedi ayında satılan 1.120 geminin 34'ünü Türk armatörler aldı. Yerli yatırımcılar, bu gemi alımlarıyla Yunanistan, Çin, Singapur ve İsviçreli rakiplerinden sonra 5. sırada yer aldı. Bu yıl yapılan yatırımların odağında kuru yük ve tanker gemiler var.

Kuru yük ve konteynerde düşüş sürüyor

Tanker piyasası yükselişe geçerken, küresel ekonomideki daralma ve resesyon endişeleriyle kuru yük ve konteyner navlununda düşüş sürüyor. Pandemiyle birlikte tarihi rekorlara sahne olan Baltık Kuru Yük Endeksi (BDI), bu yılın zirvesi olan 23 Mayıs’tan bu yana yüzde 64’ün üzerinde düşüş kaydederek dün 1.213 puana kadar geriledi. Konteyner navlunlarında da benzer bir düşüş yaşanıyor. Küresel danışmanlık şirketi Drewry’nin son açıkladığı dünya konteyner endeksinde de düşüş sürüyor. Ocak 2022’de 9.600 dolar olan 40’lık konteynerin spot navlun bedeli 8 Ağustos haftasında 6 bin dolara kadar geriledi.