Çin, ilk etkiyi kuru ve dökme yükte yapacak

Aysel YÜCEL

Koronavirüs salgınının ilk ortaya çıktığı ülke olan Çin’deki toparlanma sinyali, taşımacıları umutlandırdı. Deniz taşımacılığında ilk etkinin kuru ve dökme yükte olacağı öngörülüyor. Konteynerde Avrupa ve ABD pazarları belirleyici olacak. Hava kargoda ise yolcu uçakları devreye girene kadar navlundaki artışın sürmesi bekleniyor.

Piri Reis Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Oral Erdoğan, Çin’de, salgının etkilerinin azalmasının ve ülkenin yeniden ihracata başlamasının denizcilik piyasalarına etkisini değerlendirerek, “Çin’in yeniden hareketlenmeye başladığını ve özellikle küçük ve orta boy işletmelerin yarıya yakınının faaliyetlerine geri döndüğünü duyuyoruz. Bu iç piyasadaki hızlı canlanmanın üretim yapmak isteyen bir Çin’e ediyor. Çin’deki bu canlanmanın ilk etkisini konteynerden önce dökme ve kuru yükte göstermesini bekliyorum” dedi.

Oral Erdoğan, Eylül 2019’da 2 bin 518 puan seviyelerinde olan Baltık Kuru Yük Endeksi’nin 10 Şubat’a kadar tarihi dip sayılacak 411’e kadar gerilediğini, daha sonra toparlanma yavaş da olsa başladığını ve bugünlerde 600’lere geldiğini hatırlatarak, “Bu anlamda Çin’in hareketlenmeye zaten hazır olduğunu görüyorduk, şimdi de devletin desteği ile en azından fabrikaların iç piyasaya veya stoğa da çalışsa canlanma olasılığı bulunuyor. Bu durum Çin’in öncelikle ithalatına etki yapar ve dökme yük de canlanma beklenebilir” diye konuştu.

Konteynerde arz sıkıntısı azalacak

Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği, (UTUKİAD) Genel Müdürü Cavit Uğur, Çin’in kısa vadede salgın öncesi sürece dönmesinin öngörülmediğini, Çin’in ihracatın tam olarak başlayabilmesi için özellikle ABD ve Avrupa’nın Çin’den mal talep edebilecek ekonomik yapılarına kavuşması gerektiğine dikkat çekti. Uğur, Çin’deki gelişmelerin Türkiye’nin ihracat taşımalarında yaşanan en büyük sıkıntılardan biri olan ‘boş konteyner’ yani konteyner bulamama sorununa etkisine yönelik ise, “Ülkemizin ihracatta konteyner bulamama sorununun ithalatımızın son derece azalması, Çin’in ihracatındaki daralma ve de armatörlerin salgın sebebiyle uğrak iptallerinden kaynaklanıyor. Çin’in ihraç mallarının ülkemize gelmeye başlaması ile boşalan konteynerlere ülkemizin ihraç mallarının yüklenmesi mümkün olabilecek” dedi.

"3. çeyrekte normalleşme bekleniyor"

Yılport Holding Yönetim Kurulu Başkanı Yüksel Yıldırım, Çin’deki toparlanma eğiliminin deniz taşımacılığına olumlu katkı yapacağını belirterek, şunları söyledi: “Çin, piyasadan çekildiğinde hem tanker tarafı hem de konteyner gemilerinde sıkıntılar yaşanmıştı. Konteynerde doluluk yüzde 50’ye düşmüştü. Şu anda yüzde 80’e çıktı. Ama diğer taraftan Avrupa, ABD ve Latin Amerika tarafında kısıtlamalar başladı ithalat ve ihracatta. Yani şimdi Çin başladı, diğerleri durdu. Şu anda taşımacılık Avrupa’dan ve ABD’den neredeyse yarı yarıya azaldı. Zor bir dönem. 3 milyon TEU’dan fazla gemi atıl durumda bekliyor. Bu da armatörleri etkileyecek. Üçüncü çeyrek itibarıyla hayatın normale dönmesi bekleniyor. Yıl sonuna kadar da ticaret kendini kurtaracak gibi gösteriyor. Dolayısıyla navlun konusunda Çin olumlu ABD olumsuz etkiliyor.”

“Çin’in dönüşü yüreklere su serpti”

Deniz Ticaret Odası (DTO) İzmir Şubesi Başkanı Yusuf Öztürk, Çin’deki toparlanma sinyallerinin umut verici olduğunu vurgulayarak, “Çin’de başlayan salgının merkezi şimdi Avrupa ve ABD oldu. Dolaysıyla Çin’de salgının başlaması ve pik nokta sonrasındaki konteyner hareketinden bir artış olacak. Fakat aktarma ve tahliye limanlarındaki hali hazırda gelmiş, henüz alıcısına teslim edilememiş mallardan dolayı Avrupa ve ABD limanlarında bir tıkanıklık yaratacak.Tabii ki bu musibet bitmek zorunda ve bitecek. Hayat normale dönecek. Bana göre Çin’in ekonomik hayata dönmesi bile yüreklere su serpti” dedi.

Havada navlun artışı sürecek

Lufthansa Cargo Türkiye Genel Müdürü Hasan Hatipoğlu, Çin’in ihracata başlamasının hava kargoya olumlu yansıyacağını ancak, yolcu uçakları seferlerine dönünceye kadar kargo kapasitesinin sınırlı olacağını belirtti. Hatipoğlu, maliyet artışlarından dolayı navlunda artışın sürebileceğini söyledi.

Çin’den ithalatta artış beklentisi

Sektör temsilcileri Çin’den Türkiye’ye mal akışının salgın nedeniyle düşüşe geçtiğini ancak tamamen durmadığını belirterek, iki ülke arasında mal akışının devam ettiğini belirtti. Türkiye’nin dış ticaret verilerine göre, Çin’den Türkiye’ye yapılan ticaret 2019 yılında sert düşüş yaşamıştı. Ardından bu yıl yılın ocak ayında Türkiye’nin Çin ithalatı yüzde 25, şubat ayında ise yüzde 21 arttı. Mart ayında ise salgının etkisi ile Çin’den ithalat yerinde saydı. Çin’de üretimin yeniden başlaması ile Türkiye’ye yapılacak ithalatta da artış bekleniyor.