Ağır ticarinin ilacı ‘hurda’da
5 yılda yüzde 80 daralan ağır ticaride, kapasite kullanım oranı yarıya indi. Dört sektör derneği ortak çözüm önerdi. 2 milyon yaşlı araç için verilecek hurda teşviğinin, bu yıl pazarı iki katına çıkarabileceği savunuluyor.
Aysel YÜCEL
Otomotiv sektöründeki daralmadan en fazla etkilenen ağır ticari araç pazarı, dipten dönüş umudu ile girdiği yeni yılda, hızlı toparlanma için destek bekliyor. Sektörün en öncelikli beklentisi ise ağır ticariye özel hurda teşviği. Bu alanda faaliyet gösteren üç dernek, güçbirliğine gideceğini duyurdu.
Bilindiği gibi, otomobil ve hafif ticari araç pazarı 2019 yılında bir önceki yıla göre yüzde 22 daralırken, ağır ticari araç pazarı geçen yıl yüzde 38 azalarak bin 12 bin 849 adet oldu. Kamyon pazarı yüzde 35 oranında azalarak 10 bin 737 adet, midibüs pazarı yüzde 48 oranında azalarak bin 420 adet ve otobüs pazarı ise yüzde 49 oranında azalarak 692 adet düzeyinde gerçekleşti. Bu daralma üretime de yansıdı, ağır ticari araç üretimi geçen yıl yüzde 9 küçüldü. Böylece ağır ticarideki son 5 yıldaki daralma yüzde 80’e yaklaştı. Geçmiş yıllarda 25 binlerde olan treyler pazarı da 10 bin adetlere gerilemiş durumda.
STK'lar ortak zirveye hazırlanıyor
Ağır ticarideki büyük daralma, otomotiv derneklerinin ve firmalarının 2020 yıllık değerlendirme toplantılarının en önemli gündemi oldu. Otomotiv Sanayi Derneği (OSD) Başkanı Haydar Yenigün, geçen hafta yaptığı yıllık değerlendirme toplantısında, sektörde en büyük kaybı ağır ticari araç pazarının yaşadığına, yıllık planlarını 30 bin adetlik pazara göre yapan ağır ticari araç üreticilerinin ciddi sıkıntılar yaşadığına dikkat çekmişti. Otomotiv üreticisi Anadolu Isuzu’nun da gündeminde aynı konu vardı. Anadolu Grubu CEO'su Tuncay Özilhan ve Genel Müdür Tuğrul Arıkan, son üç yılda pazarda yaşanan büyük daralma nedeniyle kapasite kullanım oranlarının yüzde 80’lerden yüzde 45’lere kadar düştüğüne dikkat çekerek, sektörde toparlanmayı sağlayacak en hızlı çözümün hurda teşviği olduğunu vurguladı. Arıkan, “Piyasada hurhaya çıkması gereken 2 milyon araç var. Sektöre özel hurda teşviği verilirse pazar kısa sürede 2’ye katlanır" dedi. Özilhan, ekonomideki büyümeye paralel verilecek desteklerle pazardaki 55 bine yakın ötelenen talebin geri geleceğini söyledi.
Öte yandan ağır ticari araç pazarı dernekleri de önceki gün yazılı olarak yaptıkları açıklamada, sektörün gelişimi için güçlerini birleştirdiğini duyurdu. Ağır Ticari Araçlar Derneği (TAİD), Treyler Sanayicileri Derneği (TREDER) ve Araç ve Araç Üstü Ekipman ve İş Makinaları Üreticileri Birliği Derneği (ARÜSDER), 11 Şubat’ta İstanbul’da Ağır Vasıta Zirvesi yapacak, sorunları masaya yatırarak yeni stratejiler belirleyecek.
TAİD Başkanı İlhami Eksin, sektörün öncelikli olarak hurda teşviği, vergi teşviği ve finansman koşullarının iyileştirilmesini beklediğini söyledi. TREDER Başkanı Yalçın Şentürk, treyler için de teşvik beklediklerini belirterek, verilecek teşviklerle yerli ve yabancı yatırımın yeniden hızlanacağına dikkat çekti. ARÜSDER Başkanı Burhan Fırat ise “Yaklaşık 3 milyar dolarlık bir pazara sahip, yurt dışında da dünyanın 145 ülkesine üst yapı-ekipman üreten sektörümüz iç pazarda çok ciddi sıkıntı yaşıyor” dedi.