Küresel inşaat sektöründe “süper büyüme” bekleniyor

Hilal SARI

Dünyanın farklı bölgelerinden inşaat sektörü temsilcileri, küresel inşaat sektörünün önümüzdeki dönemde hızlı bir büyüme dönemine gireceğini ve inşaat malzemelerine olan talebin tüm dünyada artacağını söylüyor.

ABD başta olmak üzere, hükümetlerin COVID-19 pandemisinin sert vurduğu ekonomileri tekrar ayağa kaldırmak için açıkladığı trilyonlarca dolarlık altyapı yatırım paketlerinin de etkisiyle sektörün “süper-döngüye” girmesi bekleniyor. Financial Times’da yer alan analize göre Meksika’dan Avrupa Birliği’ne ABD’den Asya’ya bu hızlı büyüme evresi, inşaat malzemelerine olan talepte büyük bir artışı da beraberinde getirecek.

Çimento devi Holcim: Süper döngüye girdik

Dünyanın en büyük çimento üreticisi İsviçre merkezli Holcim’in CEO’su Jan Jenisch, gelişmiş ülkelerin altyapılarını modernleştirmek için yaptıkları harcamaları artırması sayesinde küresel inşaat sektöründe büyük bir büyüme öngörüyor ve bu büyümenin uzun yıllar süreceğini tahmin ettiklerini aktarıyor. Teşvik paketlerinin etkisinin sektörü hızlandırdığını ve bu durumun gelecek dört beş yıl böyle devam edeceğini belirten Jenisch “Bence inşaat ve inşaat malzemeleri sektörü önümüzdeki dönemde de devam edecek bir süper döngünün içinde” değerlendirmesini yapıyor.

Biden’ın paketi geçerse çimentoya talep %20-30 artar”

Meksika’nın çimento, hazır beton ve agrega üretimi yapan çok uluslu yapı malzemeleri Cemex de İsviçreli rakibiyle aynı görüşte: Çimentoya talep artacak. Cemex CEO’su Fernando Gonzales gelişmiş dünyadaki teşvik paketlerinin “işçi dövizleri ve ticaret yoluyla” gelişmekte olan ülkelerdeki çimento talebini de artıracağını beliryerek şöyle diyor: “AB’nin Yeşil Dalga gibi ek mali teşvikleri veya ABD’nin istihdam paketi, 2022 ve sonrasında çimento yoğun altyapılara yönelik ciddi bir harcama yapılmasına yol açacak” diyor. Şirketin CFO’su Maher Al-Haff ar şse ABD’de Biden’ın altyapı paketi Kongre’den geçerse çimento talebinin yüzde 20 ila 30 artabileceğini söylüyor.

ABD’de Başkan Joe Biden 1 trilyon dolarlık bir altyapı projesi açıkladı. Brüksel de 800 milyar Euro’luk iyileşme fonundan ulusal paketlere onay vermeye başladı ve bu bütçelerin bir kısmı eskiyen altyapıların değişiminde ve altyapı yatırımlarında kullanılacak. İngiltere Başbakanı Boris Johnson da gelecek 5 yılda harcanmak üzere altyapı için 600 milyar sterlin kenara ayırdı.

“Yeşil dönüşüm ve ekonomik büyüme arayışı itici güç”

İngiltere merkezli yapı inşaat sektörü derneği Construction Products Association’ın Ekonomi Direktörü Noble Francis ise, “önemli pazarlarda uzun vadeli bir süper döngü” yaşanacağı görüşüne katılıyor. Hükümetlerin net-sıfır karbon emisyonu hedefl erinin sektörde uzun vadeli bir dönüşümü de tetikleyeceğine işaret eden Francis, ekonomik büyüme arayışının ise karayolu, demiryolu, su, liman ve enerji projelerinde artış getirmesini öngörüyor.

“2000’lerdekinden daha yavaş olacak ama daha uzun sürecek”

Sektörde dünya genelinde bir büyüme beklense de Francis şöyle diyor: “Ancak bu süper döngü 2000’lerde Çin’in benzeri görülmemiş hızda büyüdüğü dönemdeki hızda büyüme görmeyecek. Öte yandan 2000’lerdekine göre çok daha uzun sürecek bir büyüme dönemi olacak.”

Malzeme fiyatlarındaki artış hem talepten, hem tedarikteki sıkışmadan İnşaat malzemelerinin pandemi döneminde tedarik zincirlerindeki sıkışmalara bağlı olarak artması tüm gelişmiş ekonomilerde şimdiden enfl asyon baskılarını da beraberinde getiriyor. Talepteki artış kereste ve alçı panel kullanılan malzemelerde de fiyatları artırdı. Holcim FT’deki habere göre yılın geri kalanında yapacağı tüm yalıtım levhası üretimini şimdiden sattı. İngiltere’nin en büyük inşaat tüccarı Travis Perkince mayısta çimento fiyatını mayısta yüzde 15 artırdı ve enflasyonist baskıların devam edeceği konusunda da uyarı yaptı.

Sektörün yeşil dönüşüm ihtiyacı da var

Küresel sera gazı emisyonlarının yüzde 38’ini oluşturan sektör, her hafta Paris kenti büyüklüğünde bina inşa ediyor. Sürdürülebilir Kalkınma İçin Dünya İş Konseyi tarafından yayınlanan bir raporun yazarlarından Arup İnşaat Mühendisliği Direktörü Chris Carrol, sektörün karbon emisyonları konusunda nerede olduğunu bilmediğini belirterek, “İnşaat sektörü net-sıfır karbon emisyonunun ne anlama geldiğine ilişkin daha net bir tanımlama yapmaya ihtiyacı var” diyor.

Türk inşaatçıların kaderi dış ilişkilere bağlı

Erdal Eren / Müteahhitler Birliği Başkanı

“Türk müteahhitlerin bu büyüyen pastadan yemesi için siyasi ilişkiler kritik öneme sahip. Bu süper döngüden fayda sağlayabilmemiz için dış ilişkilerin - özellikle de geleneksel pazarlarımızdaki ülkelerle ilişkilerimizin - düzelmesi çok önemli. Çünkü ilişkilerde sorun yaşamadığımız dönemlerde gidip rahatça işlerimizi yapabiliyorduk. Geleneksel pazarlarımız olan 3. ülkeler ve gelişmekte olan ülkelerdeki gidişat ise siyasi ilişkilerimize bağlı. Ortadoğu’da Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır gibi ülkelerle yaşanan siyasi kopmalar işlerimizi olumsuz etkilemişti. Şimdi ilişkileri ısıtma hamlelerinin bize de yansımasını umut ediyoruz. ABD’deki altyapı yatırımları küreselde sektöre hız kazandıracak. Avrupa Birliği’nde benzer şekilde altyapılar artık çok yaşlandığı için hemen hemen tüm üye ülkelerde altyapı yatırımları olacak. Tabii Türk müteahhitler olarak buralarda ne kadar aktif olabileceğiz, henüz bundan çok emin değiliz. Pandeminin seyahat özgürlüğünü kısıtlaması ve inşaat emtia ve malzemelerinin tedarik zincirlerinde yaşattığı sıkışmalar da normalleşmeyle kalktıkça demir, çelik ve çimento gibi malzemelerde maliyetler tekrar düşecektir.”