'İntikam alışverişleri' e-ticareti besleyecek

Pandemiyle birlikte 2020, dijital alışverişin yılı oldu. Bu yıl da pandeminin yarattığı psikoloji ile ertelenen alışverişlerin hızla eski seviyesine dönmesi bekleniyor. Buna yurtdışında ‘intikam alışverişleri’ deniyor. İlk kez Çin’de 1980’lerde ortaya çıkan bu terim, tüketimden mahrum bırakılan halkın söz konusu mahrumiyetin bitmesi ile olağanüstü alışveriş yapma durumu olarak tanımlanıyor. İntikam alışverişlerinin geleneksel mağazacılığı olduğu kadar e-ticareti de beslemesi bekleniyor. Sektör temsilcileri, bu büyüme sürecinin yine tüketicinin taleplerine göre yapılacak yatırımlarla bu yıl 400 milyarı TL’yi geçeceğini öngörüyor. Hali hazırda e-ticaretin önemli gündem maddeleri olan hızlı teslimat, mobil ticaret ve e-ihracat 2021 yılında da gündemde olmaya devam edecek.

ETİD Yönetim Kurulu Başkanı Emre Ekmekçi, e-ticaret sektörünün 2020 yılını yüzde 85 büyüyerek, tahminen 250 milyar TL hacimle kapattığını ifade etti. Ekmekçi, bu yıl da sektördeki büyümenin ve yatırımların aynı şekilde devam etmesinin planlandığını ekledi. Türkiye’nin 20202024 arasında e-ticaretin en fazla büyüme göstereceği ülkeler listesinde Arjantin, Endonezya ve Hindistan’ın önünde yer alacağını ifade etti. E-ticaretin skalasının 18-70 yaş arası olarak değiştiğini söyleyen Ekmekçi, “Ortalama sepet tutarları kartlı işlemler için 178.8 TL, havale, EFT ve diğer ödemeler için 63.2 TL ve kapıda ödeme için 70.6 TL oldu. En çok online alışveriş yapılan iller sıralaması ise İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Antalya ve Konya olarak gerçekleşti” diye konuştu.

Inveon Kurucusu ve Yönetici Ortağı Yomi Kastro, COVID-19 öncesi yılbaşında e-ticarette yüzde 3538’lik bir büyüme beklerken salgın etkisiyle e-ticaretin belli kategorilerde 2, bazılarında 4 kat artış yaşadığını belirtti. 2020’nin ilk yarısında e-ticaretin toplam ticaret içindeki payının yüzde 8’den yüzde 14’e ulaştığını hatırlatan Kastro, şunları anlattı: “Öne çıkan iki transformasyon yaşandı. Daha önce hiç e-ticarete girmemiş bir kitle e-ticaret alışkanlığı geliştirdi. İkinci transformasyon da var olan tüketicilerinin e-ticaret kullanım sıklığı ve kategori tercihlerinin yeniden şekillenmesi oldu.” TÜBİSAD Başkanı Kübra Erman Karaca da, pandeminin çok şey öğrettiğini ifade ederek, “McKinsey raporuna göre 2021 yeni normale geçiş süreci olacak. Yeni normalle birlikte pandeminin getirdiği sıkıntıları geride bırakmak adına intikam alışverişleri olacak. Tüketiciler, daha önce ihtiyaç olarak görmediği alışverişleri yapacak. Temel ihtiyaçlar değişecek” şeklinde konuştu.

Yemek kategorisi yıldız olacak

Branzone Kurucu Ortağı Cem Köz, “Geçen yıl e-ticarette en çok tercih edilen, süpermarket kategorisiydi. Bu yıl ise özellikle gıdanın ön plana çıkacağını düşünüyoruz. Özellikle yöresel ve organik ürünlerin, sağlıklı yaşamın gitgide önem kazanması ve bu ürünlere online kanal yoluyla kolaylıkla ulaşılması da bu alandaki satışları artırıyor” dedi. iPara Genel Müdürü Burhan Eliaçık, “2020’de daha çok süpermarket ve kozmetik kategorilerinde yüksek ölçekte büyüme gösteren sektör için asıl büyümenin bu yıl taze yemek ve gıda kategorisinde olması bekleniyor. 2020’de artan yatırımlarla sektördeki istihdam da büyüdü. 2021’de ise e-ticaret sektörünün yeni istihdam sağlama noktasında çok sayıda sektörü geride bırakmasını bekliyoruz” diye konuştu. Kidega Genel Müdürü Berna Ahbab ise, “Online alışveriş yapan bu bireyler, 2021 yılında da online alışveriş deneyimini en olumlu şekilde sürdürebildiği markaları keşfetmeye devam ederek aldıkları hizmet kalitesine her zamankinden daha fazla önem verecek” diye konuştu.

Canlı alışveriş ana trend

Inveon Kurucusu ve Yönetici Ortağı Yomi Kastro, e-ticaret trendlerini şöyle anlattı: “2020’de yaşadığımız hızlı gelişim ve değişim dalgası 2021’de de devam edecek. 2020 yılında konuştuğumuz bazı öne çıkan trendleri sıkça görmeye devam edeceğiz. Bunlar arasında hız ve adaptasyon için avantaj sağlayan kodsuz sistemleri göreceğiz. Kurumların ya da şahısların bu sistemleri kullanarak kendi app’lerini kendi yarattıkları bir döneme doğru hızlı bir ilerleme söz konusu. Bu sistemlerin yanı sıra gitgide yükselen akıllı asistanları da daha çok göreceğiz. Live commerce olarak adlandırılan canlı yayınlar sırasında ürün satışları da oldukça yükselen trendler arasında. Sosyal mecralarda canlı yayın sırasında anlık satın alma işlemini tamamlatan bu kurgular gitgide yaygınlaşıyor. 2020’de kazanılan bütüncül tüketici deneyimi yaklaşımının yeni yılda da gelişerek ilerleyeceğini görmeye devam edeceğiz. Bu bağlamda hızlı teslimat 2021’de de çok önemli olacak. Checkout süreçlerinin kolaylaşması gündemde olacak. Cross log-in, kredi kartı saklama gibi güvenlik uygulamalarını kullanma tercihi artmaya devam edecek.”

KOBİ sayısı 100 bine yükseldi

Sektörde faaliyet gösteren KOBİ sayısı da artıyor. Emre Ekmekçi, “Bu yıl e-ticaret yapan KOBİ sayısı 69 binden 100 bine yükseldi. Türkiye’de bugün toplam 68 bin 457 işletme e-ticaret faaliyeti yürütüyor. Sektörde kazançlı çıkacak diğer oyunculara baktığımızda, dijital kanal operasyonlarını fiziksel mağazalarından ayrı olarak yürüten ve salgın öncesinde dahi dijital kanallarının cirolarındaki payı yüksek olan omnichannel oyuncular öne çıkıyor” dedi. GittiGidiyor CEO’su Öget Kantarcı ise, “Platformumuzda 100 bini aşkın satıcı faaliyet gösteriyor. Pandemi süresince binlerce KOBİ platformumuz üzerinden e-ticarete başladı. GittiGidiyor’a katılan ‘yeni satıcı’ sayımız, geçen yıla kıyasla yüzde 73 arttı. 2021 yılında da bu yöndeki çalışmalarımıza hız kesmeden devam edip istihdama ve ekonomiye katkıda bulunmayı sürdüreceğiz” diye konuştu. Trendyol Kurucusu ve CEO’su Demet Mutlu ise, "2020’de büyük çoğunluğu KOBİ olan 98 bin işletme ve 1.1 milyon bireysel satıcı Trendyol’da 347 milyon adet ürün sattı. Platformumuzda yer alan 98 bin satıcının 97 bini mikro işletme ve KOBİ, 1.205’i ise büyük işletmeler” dedi.