İhracatın “kimya”sını değiştirmeyi hedefliyor

İmam GÜNEŞ

Kimya sektörü 2021 yılında gerçekleştirdiği 25,4 milyar dolarlık ihracat ile Türkiye ihracatında yer alan 27 sektörden en başarılı ikinci sektör konumda yer alıyor. Bünyesinden plastikten kozmetiğe, ilaçtan boyaya kadar 16 alt sektör barındıran sektörde başkanlık yarışı hızlandı. Nisan ayında gerçekleşecek seçimli genel kurulda üç isim yarışacak. Bu isimlerden biri de Beta Kimya Yönetim Kurulu Başkanı ve aynı zamanda Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği’nin (İKMİB) mevcut Başkanı Adil Pelister. Sektörün 2023 yılı hedefinin 30 milyar dolar, 2030 hedefinin ise 40 milyar dolar olduğunu belirten Pelister, Türk kimya sektörünü küresel ticarette geleceğe taşıyacak ve sanayide dijital dönüşüme öncülük edecek yeni bir ekosistem kuracaklarına dikkat çekiyor.

Teknoloji üssü yeni nesil ekosistem

Bu ekosistemi oluşturacak üç temel yapının Kimya Teknoloji Merkezi, Türkiye Kimya Ajansı ve Kimya Teknik Üniversitesi olduğunun altını çizen Pelister, “Türk kimya sanayinin gücüne güç katacak ve ülkemiz adına bir ilk olacak Kimya Teknoloji Merkezi ile yeni nesil bir kimya ekosistemini kurmaya hazırlanıyoruz. Bilişim Vadisi’nde yer alan Kimya Teknoloji Merkezi bünyesinde kuracağımız ‘Uluslararası Akredite Referans Laboratuvar Hizmetleri’, ‘Dijital Kütüphane’, ‘İhracatı Geliştirme Merkezi’ ve ‘İnovasyon, Girişimcilik ve Ar-Ge Merkezi’ sayesinde, 4 ayrı disiplini tek merkezde bir araya getireceğiz. Kimya Teknoloji Merkezi, kimya sanayimize ve ihracatımıza eşik atlatacak bir teknoloji üssü vazifesi görecek” diyor.

Yerlileşmeyi “ajans” ile hızlandıracak

Kimya Teknoloji Merkezi’nin içerisinde test, analiz ve sertifikasyon merkezi açacaklarını söyleyen Pelister, şu bilgileri veriyor: “Bu sayede, her yıl 12 milyon dolarlık bir kaynak yurt içinde kalacak. Merkezimiz, yüksek katma değerli yeni nesil ürün ve projelere yoğunlaşan start-up’ların kuluçka dönemini geçireceği bir cazibe merkezi olacak. Merkezimiz, TOGG’un hemen yanında. Bu sayede birlikte çalışarak, TOGG’a da destek sağlayacağız. Kimya sektörümüze ve büyümenin altın anahtarı olan ihracatımız için kalıcı değer yaratacak, sürdürülebilirlik odaklı bir eylem planı oluşturduk. Türkiye Kimya Ajansı’nın kurulması da öncelikli gündemlerimizden birisi olacak. Bu plan dahilinde çalışmalara başladık. Sektöre yol haritası oluşturabilecek, sektörün önemli isimlerinin içinde yer aldığı bir ajans kurmayı planlıyoruz. Sektörümüzde yerlileşme adımları atılmaya başlandı. Bu adımlar hammadde ve yarı mamulde olursa hacim büyüyecek, ihracat şansı artacak. Türkiye Kimya Ajansı’nın bu konuda çok faydası olacak.”

Sektörün üniversitesi olacak, kimyaya bakış açısı gelişecek Kimyada yeni ekosisteminin bir diğer unsurunun Kimya Teknik Üniversitesi olduğunu kaydeden Pelister, “Bütün işi kimya ve alt sektörlerini incelemek olan bir üniversite hayal ediyoruz. Türkiye’de 210 üniversite var. Bizim üniversitemizin yapısı farklı olacak. 16 alt sektörümüz bulunuyor. İlk 2 yıl temel kimya eğitimleri, sonra öğrenci tercihine bırakılacak ihtisaslaşma eğitimleri verilecek. Hedefimiz 5 yıllık bir eğitim. Öğrenciler son bir yılını sahada uygulamalı olarak geçirecek. Erasmus gibi öğrenci değişim programlarıyla farklı eğitimler alabilirler. Böylece Türkiye’nin kimyaya bakış açısı gelişecek. Bu hayalimizi gerçekleştirmek için çalışıyoruz” ifadelerini kullanıyor.

Ajandasında neler var?

• Kimya Teknoloji Merkezi ile 4 ayrı disiplini tek merkezde bir araya getirmeyi planlıyor. Bu merkezin, sanayinin ve ihracata eşik atlatacak bir teknoloji üssü vazifesi görmesi için çalışmalar yürütecek.
• Sektöre yol haritası oluşturabilecek, sektörün önemli isimlerinin içinde yer aldığı Türkiye Kimya Ajans’ını kurmayı hedefl iyor. Bu ajans, yerlileşme adımı için öncü rol oynayacak.
• Türkiye’nin kimyaya bakış açısının gelişmesi, uluslararası rekabette avantaj ve nitelikli eleman yetiştirilmesi için Kimya Teknik Üniversitesi’nin kurulması yönünde çalışmalar başlatacak.
• Küresel boyutta kimya sektörü hacmini yüzde 0,5’den yüzde 1’in üzerine yükseltmek için katma değerli üretim ve pazar faaliyetlerini artırmaya odaklanacak.
• Yeşil Mutabakata uyum için döngüsel ekonomiye önem verecek. Atık ve geri dönüşüm çalıştayları yapacak.

Hedef, küreselden %1 pay alabilmek

İKMİB başkanlığında 4’üncü senesini tamamlamak üzere olan Adil Pelister, şu açıklamalarda bulundu: “Göreve geldiğimizde hedefimiz ihracat seviyesinde sektörel bazda kalıcı ikinciliği yakalamaktı. Bunu başardık. Yeni dönemde hedefimiz, ülkemiz ihracatında sektörel bazda birinciliği yakalamak ve 2030 yılında ihracat rakamımızı 40 milyar doların üzerine çıkararak küresel boyutta kimya sektörü hacmimizi yüzde 0,5’den yüzde 1’in üzerine yükseltmek olacak. Dünyadaki 10 büyük ekonomiye baktığımızda kimya sektörü çok kuvvetli. Seviyemizi yükseltmek, algımızı düzeltmemiz lazım. Yeşil mutabakat ile beraber döngüsel ekonomiyi sağlamaya odaklanmalıyız. Bu konuyla ilgili çalıştaylar yapacağız. Ana konumuz atık ve geri dönüşüm olacak.”