Giyim, ana pazarda güç kaybetti

YENER KARADENİZ

Salgının ilk dönemlerinde kapanmalar ve yüksek navlun nedeni ile rakip ülkelere göre avantajlı konuma geçen Türkiye hazır giyim sektörü, salgın şartlarının geride kalması ve Türkiye’de çok daha hızlı artan maliyetler nedeniyle elde ettiği kazanımları kaybetmeye başladı. Söz konusu durum en büyük ihracat pazarı olan AB’ye sevkiyatlarda da kendini gösterdi. AB istatistik departmanı Eurostat verilerine göre, 2022 Ocak-Ekim döneminde bölgenin hazır giyim ithalatı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 24,41 artırarak 86,74 milyar dolara çıkarken, bölgeye ihracatını en fazla artıran ülke yüzde 42’lik oran ile Bangladeş oldu. Bangladeş’i yüzde 22,43’lik artış ile Çin takip ederken Türkiye ise bölgeye ihracatını yüzde 10’a yakın kısmı fiyat artışı kaynaklı olmak üzere yalnızca yüzde 12,82 artırabildi ve AB hazır giyim ithalatından aldığı pay yüzde 12,5’ten yüzde 11,5’e geriledi.

Payımızı Bangladeş’e kaptırdık 

İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Başkanı Mustafa Gültepe, 2022’de gerçekleştirilen 21,2 milyar dolarlık sektör ihracatının yüzde 60,3’ünün AB ülkelerine gerçekleştirdiğini hatırlatarak “Gümrük Birliği üyesi olduğumuz için Avrupa, uzun yıllardır avantajlı olduğumuz bir pazardı. Avrupalı markalar Bangladeş’teki düşük işçilik ve enerji maliyetlerinin sağladığı fiyat avantajı nedeniyle bu ülkeye yöneldiler. Ayrıca AB’nin Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi nedeniyle az gelişmiş ülkelere tanınan gümrük vergisi avantajlarından Bangladeş’in de yararlanması bir başka büyük etken oldu. AB’nin Serbest Ticaret Anlaşması politikasını değiştirmesi nedeniyle yıllar içinde Gümrük Birliği’nden kaynaklanan avantajlı pozisyonumuzu da kaybetmeye başladık. AB’nin Vietnam ile yaptığı STA’nın da etkisi ile pazarda hızla payını artıran bir diğer ülke de Vietnam oldu” dedi.

İhracat artış hızı %400 geriledi

Aynı zamanda Türkiye ihracatçılar Meclisi Başkanı da olan Gültepe, 2021’de AB pazarında yüzde 19,9 oranında bir büyüme yakalamışken, 2022’nin tamamında bu oranın yüzde 3,9’e gerilediğini kaydetti. Gültepe, “Bu da AB pazarının geçtiğimiz yıl maliyet eksenli hareket ettiğini ve daha ucuz ürünlere yöneldiğini gösteriyor. Hammadde, enerji ve asgari ücretteki artışlar ve yüksek enfl asyon genel olarak sektörümüzde fiyat tutturma noktasında sorunlar yaşamamıza neden oldu. Lojistik maliyetinin de azalmasıyla Avrupalı markalar Uzakdoğu pazarlarına yöneldi” şeklinde konuştu.           

Yılın ilk yarısında bölgeye ihracatın yatay seyredeceğine yönelik öngörüsünü paylaşan Mustafa Gültepe, ikinci 6 ayda normalleşmenin başlaması bu yılı 2022'nin üzerinde bir ihracatla kapatmayı beklediklerini kaydetti.

Tamam mı devam mı noktasındayız 

Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği Başkanı Ramazan Kaya, hazır giyim ihracatının 2022’yi yüzde 4,8 artışla kapattığını hatırlatarak, “23 Ocak itibari ile yüzde 10 eksideyiz ve bu ayı büyük ihtimalle yüzde 9 kayıp ile kapatacağız” dedi. Rakip ülkelerin AB'ye ihracatını Türkiye'nin 2-3 katıı artırdığını belirten Kaya, “Kurun baskılanması ve işçilik maliyetleri nedeni ile fiyat tutturamaz hale geldik. Bu maliyetlere göre fiyatları yüzde 12-15 artırmamız gerekirken bırakın artırmayı geçen seneki fiyatlara bile satamaz haldeyiz. Tamam mı devam mı noktasındayız. Devamsa tüm süreçleri yerine getirmemiz; eğitime, dijitalleşmeye, yeşil dönüşüme ağırlık veripeni iş modelleri oluşturmamız gerekiyor” diye konuştu.