"Gayrimenkul sektörü düşük faizler sayesinde uzun vadedeki çekiciliğini koruyor"

Avrupa'daki gayrimenkul yatırımı ve geliştirme trendleri, gayrimenkul finans ve sermaye pazarları ile birlikte emlak sektörüne ve coğrafi bölgelere göre trendlerin yer aldığı , PwC veUrban Land Institute (ULI)  tarafından 2003 yılından bu yana yayımlanan Gayrimenkulde Gelişen Trendler Avrupa Raporu’na  göre gayrimenkul sektörünün içinde bulunduğu döngüsel gerileme, gayrimenkuldeki uzun vadeli yapısal değişiklikler ile aynı döneme denk geldi. Buna rağmen, gayrimenkul sektörü hâlâ düşük veya negatif faiz oranlarında bile makul getiri elde edilebilecek yatırım alanlarından biri olarak görülüyor.

Avrupa genelinde yaklaşık bin üst düzey sektör temsilcisinin katıldığı araştırmaya göre, COVID-19 salgını sebebiyle başta kira ödemelerinde yaşanan sorunlar ve yaygın belirsizlikten en çok etkilenen gayrimenkul alanları perakende ve ofis olacak. Bu durum yatırımcıların ve kiracıların operasyonel risklerini daha ayrıntılı şekilde değerlendirmelerine, gayrimenkul yöneticilerinin ise getirileri güvence altına almak için nispeten daha güçlü oldukları segmentlere odaklanmalarına sebep oluyor.

Salgının global fon kaynaklarının dağıtımında meydana getireceği değişiklikle birlikte sektöre yönelik sermaye akışının yine de daha çok yerel ve Avrupa kaynaklı olacağı düşünülüyor. Katılımcıların çoğu halen Asya sermayesinin Avrupa’ya daha fazla yöneleceğini beklemesine rağmen, satın alma işleminden önce yatırımcıların gayrimenkulü fiziksel olarak görme imkanının ortadan kalkmış olmasının geçmiş yıllara oranla bu sermaye akışında düşüş beklenmesine de sebep oluyor.

COVID-19 etkisiyle dünyada dijitalleşmenin hızlanması ile kendini gösteren “Dijital Değişim” de yatırımcıların sektör tercihlerini etkiliyor ve lojistik, veri ve iletişim merkezleri gibi alanlar yüksek potansiyelleri ile öne çıkıyor. Yaşam bilimleri ve sağlık alanları popülerlik kazanırken, “konut” yatırımcıların listesinde üst sıralarda yer almaya devam ediyor.

Raporda gayrimenkul yöneticileri genel görünüm ile ilgili olarak temkinli oldukları görülürken, 2020 yılı Temmuz ve Eylül aylarında gerçekleştirilen görüşmelerde katılımcılarınyüzde 28’i ticari güvenin 2021’de azalacağını düşündüğünü ifade etti. Bu oran 2019’da yüzde 13, 2020’de yüzde 15 olmuştu. Ayrıca karlılıkta düşüş bekleyen katılımcılar, 2019 yılındaki yüzde 15 ve 2020 yılındaki yüzde 20’den 2021 yılında yüzde 44’e yükseldi.

Araştırmaya katılanların yüzde 88’i “epidemi veya pandemi”yi 2021 yılının en önemli endişe konusu olarak belirtirken, bu endişeyi yüzde 79’la uluslararası siyasi istikrar konusu ve yüzde 65’le de çevre konuları izledi.

Yatırım ve geliştirme potansiyeli açısından Avrupa kentleri sıralaması

Bu yılın raporundaki şehir sıralamaları, pandemiye rağmen likidite ve istikrar sunduğuna inanılan şehirlere odaklanarak pazara yön veren fırsatları ve temkinli yaklaşımları yansıtıyor. Yatırımcıların, Almanya’nın ülke olarak COVID-19 ile mücadelesindeki görece olumlu performansından cesaret alması ile Berlin, 2021’de beklentilerin en olumlu olduğu şehir olarak ilk sırada yer buldu.

31 Avrupa kentinin yer aldığı listede Türkiye’den temsil edilen tek kent olan İstanbul, bu yıl geçen yıl olduğu  gibi yine 30. sırada yer aldı.

Gayrimenkulde Gelişen Trendler Listesi’nin ilk 10 kenti:

1.       Berlin
2.       Londra
3.       Paris
4.       Frankfurt
5.       Amsterdam
6.       Hamburg
7.       Münih
8.      Madrid
9.       Milano
10.   Viyana