Enflasyonda yeni risk, plastik hammaddeler

Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı’nın (PAGEV), “Hammadde Fiyatlarındaki Astronomik Artış ve Çözüm Önerimiz” başlıklı toplantısında konuşan PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu, yüzde 150’ye yaklaşan hammadde zamlarıyla, üretim tesislerinin adeta yangın yerine döndüğünü söyledi.

Astronomik fiyat artışlarıyla ortaya çıkan tablonun üretim, istihdam ve ihracatı tehdit ettiğine dikkat çeken Eroğlu, sanayiciyi zora sokan yüksek fiyat artışlarının, enflasyonu da körüklediğini vurguladı.
Eroğlu, “Gıda ambalajından plastik ipliklerle dokunan kıyafetlere, temizlik malzemeleri ambalajından ayakkabıya, içecek şişelerinden mutfak eşyalarına ve daha birçok alanda tüketicilerin hayatına direkt etki eden plastik ürünler, hammaddedeki fiyat artışlarına bağlı olarak zamlandı.” diye konuştu.

"Zamlar, dar gelirli tüketiciyi enflasyon üzerinden vuracak"

Hammadde zammının enflasyonu da tetiklediğini söyleyen Yavuz Eroğlu, “0,5 litrelik PET su şişede maliyetin yüzde 80’i şişenin kendisidir. Rafine ayçiçek yağı fiyatının yüzde 11’i plastik şişeye ait, çarşı/pazarda satılan kıyafetlerin maliyetinin yüzde 20’si dokundukları plastik ipliğin fiyatıdır, ayakkabı maliyetinin yüzde 50’sini yine plastik taban/kaplama maliyeti oluşturur. Dar gelirli vatandaşın ana öğün yemeği olan makarna fiyatının yüzde 16’sını da yine plastik ambalaj oluşturur. Bu hammadde artışları günün sonunda ciddi enflasyon olarak karşımıza çıkacak. Üretim, istihdam ve ihracatı zorlayan hammadde zamları, özellikle dar gelirli tüketiciyi enflasyon üzerinden vuracak.” şeklinde konuştu.

"İthal hammadde üzerindeki vergiler geçici olarak askıya alısın"

Zamlara karşı çözüm odaklı yaklaşımlar üretmeye çalıştıklarını belirten Yavuz Eroğlu, bunun için "acil atılması gereken adımlar" ve "uzun vadeli çözümler" olmak üzere iki ayaklı öneride bulundu. Devletin, ithal hammadde üzerindeki vergileri geçici olarak askıya almasını talep eden Eroğlu, ayrıca kartel yapıların oluşturduğu zam balonun sönene kadar PETKİM’in ihracatını durdurup, üretimini sadece iç piyasaya yönlendirerek arz sıkışıklığını azaltmaya katkı sunması gerektiğini söyledi.

OPEC’in oluşturduğu kartelle dünya genelinde petrol fiyatlarını belirlediğini aktaran Eroğlu, petrokimya üreticisi konumundaki devlerin de benzer yapıya sahip olduğunu vurguladı. Bunların pandemi sürecini gerekçe göstererek fabrikalarındaki üretimi durdurup, arzı kıstığını belirten Eroğlu, neticede hammaddenin piyasada azalmasıyla fiyatların ortalama yüzde 100’ü aşan oranda zamlandığını söyledi.

Kartel’in oluşturduğu suni fiyat balonu sebebiyle 2018 yılında petrol varil fiyatı 60 dolarken tonu 1000 dolar olan PVC’nin, 2021 yılında petrol varil fiyatı yine 60 dolarken ton başına 1800 dolara çıktığını açıklayan Eroğlu, PVC’deki zammın son 6 ayda yüzde 150’lere kadar tırmandığına dikkat çekti.

Elindeki parayla dün 100 kilogram hammadde alabilen firmanın, söz konusu para ile şimdi 50 kilogram bile alamadığının altını çizen Eroğlu, "Zamlar nedeniyle fabrikalarımızda çarklar durdu. Firmalarımızın fiyat istikrarı bozuldu. Üretim maliyetlerimizin ortalama yüzde 60-70’ini hammadde oluşturuyor. Bu zamlarla üreticimiz aldığı siparişi üretmeye kalksa ortalama yüzde 60 zarar ediyor. Zaten yüzde 60 zararla üretim yapan işletmenin yaşama şansı olamaz. Üreticilerimiz hem müşterileriyle sorun yaşıyor hem pazar kaybı yaşıyor.” dedi.