Küresel enerji fiyatlarındaki ralli sürecek

Deniz KILINÇ

İklim değişikliğinin bir sonucu olarak bu yaz rekor düzeylere yükselen sıcaklıklar ve Ida Fırtınası gibi doğal felaketler enerji piyasasındaki ralliyi desteklemeye devam ediyor. Genel olarak doğalgaz üretiminin yüksek ve fiyatının düşük seyrettiği ABD’de fiyatlarda yıl başından bu yana görülen artış yüzde 100’e yaklaştı. Bazı Avrupa ülkeleri ise, küresel enerji piyasasındaki artan talep ve yüksek fiyatlarla başa çıkabilmek için yeni önlemler açıklamaya hazırlanıyor. Öte yandan petrol de son altı haftanın en yüksek düzeylerini gördü. Enerji piyasasındaki bu görünümü uzmanlar, bir süre sonra fiyatların “yükseldiği hızda düşeceği” kısa vadeli bir artış eğilimi olarak yorumluyor.

Göstergelere göre ralli henüz bitmedi

CNBC’den Jim Cramer, küresel enerji piyasasına yönelik göstergeler ve teknik analizlerin doğal gaz fiyatlarındaki artışın henüz bitmediğine işaret ettiğini söylüyor. Cramer, enerji piyasası analisti Carley Garner’in analizine göre, doğal gaz fiyatlarındaki artışın bir süre daha güçlü bir şekilde devam edeceğini fakat “diğer birçok emtiada görülen bol açığa satışların yol açtığı rallilere” benzer bir şekilde eninde sonunda yavaşlayacağını belirtiyor. Mevcut veriler, dün TSİ 17:10’da kübik metreküp başına 5,65 doları gören doğalgaz fiyatlarının yıl başından beri yüzde 98,22 artığını gösteriyor. Benzer rakamlar diğer enerji kalemleri için de geçerli. Ocak ayından bu yana yüzde 60 yükselen mazot fiyatları, dün 2.2313 doları gördü. Doğalgazda 2014 yılından bu yana en yüksek düzeyler görülürken, Cramer’ın aksine diğer uzmanlar rallinin önünde hala uzun bir yol olduğu görüşünde.

Doğalgaz fiyatı 2008 zirvesi 13 dolara çıkabilir

Dünya genelinde doğalgaz talebinin fırladığını belirten S&P Global Platts analisti Stan Brownell, söz konusu talebin karşılanmasına teşvik sağlamak için fiyatların 10 doların üzerine çıkması gerekeceğini belirtiyor. Bu da doğalgazın, ABD’nin yüzde 40 daha az doğalgaz ürettiği 2008 yılında görülen 13 dolara yükselebileceğini gösteriyor. ABD’de üretimin büyük ölçüde durması nedeniyle doğalgaz envanterleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 17 daha düşük bir düzeyde. Bunun için uzmanlar, ABD’nin, son beş haftanın ortalamasından yüzde 40 daha yüksek olmak üzere, her hafta 90,3 milyar kübik metreküp üretim yapması gerektiğini söylüyor. ABD’de üretimi vuran ve enerji fiyatlarının artmasına yol açan doğal felaketlere rağmen veriler, ABD’de doğalgaz tüketiminin 2020’deki düzeylerle aynı kaldığını söylüyor. Bu noktada başta Avrupa bölgesi olmak üzere güçlenen uluslararası talep devreye giriyor.

"Elektrik fiyatları son çeyrekte %40 artacak"

İtalya’da hükümet, enerji maliyetlerindeki artışla baş edebilmek için elektrik faturalarının hesaplanma yöntemini değiştirmeye hazırlanıyor. Enerji Bakanı Roberto Cingolani, enerji piyasasındaki güçlü talep sebebiyle ülkede perakende elektrik fiyatlarının yılın son çeyreğinde yüzde 40 artacağı uyarısında bulunmuştu. Bu da, ailelerin elektrik faturalarının yıllık 1.300 Euro’ya yükselmesi demek. Düşünce kuruluşu Nomisma Energia başkanı Davide Tabarrelli, faturalardan sistem maliyetlerinin çıkarılması yoluyla alınana bu önlemin etkili olabileceğini düşünüyor. Benzer olarak İspanya da Avrupa’da bir ilke imza atarak, enerji şirketlerinin yüksek kârlarını fatura yükünü hafifletmek için kullanacak. İspanya kabinesinde alınması beklenen önlem kapsamında hükümet, gelecek altı ayda enerji şirketlerinin 3,1 milyar dolar kârını tüketiciye yansıtmayı hedefliyor.

Petrol son altı haftanın zirvesini gördü

Doğal felaketler petrol piyasasını da vurdu. Delta varyantının küresel ekonomik toparlanmayı yavaşlatabileceği endişeleriyle Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) yılın son çeyreğinde petrol talebi öngörülerini düşürmüştü. Bunun üzerine Ida Fırtınası’nın Meksika Körfezi’nde petrol üretimini büyük ölçüde etkilemesiyle yükselen petrol fiyatları, şimdi de bu hafta Texas’ta görülmesi beklenen yeni bir fırtınanın hazırlığında. Söz konusu belirsizliğe paralel, petrol fiyatları son altı haftanın en yüksek düzeylerini gördü. Brent, yüzde 2,89 artışla varil başına 75,73 dolara yükselirken, ABD ham petrolü (WTI) de yüzde 3,08 yükselerek 72,63 dolara tırmandı.