Hidrojenin sürdürülebilir enerji olarak kullanımı için temiz ve verimli yöntemlere ihtiyaç var

Sabancı Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Serhat Yeşilyurt moderatörlüğünde gerçekleşen webinarda; hidrojenin kullanım alanları, yeşil hidrojen üretimi, hidrojen ile ilgili Avrupa ve dünyanın diğer bölgelerindeki hedefleri ve örnek çalışmaları, hidrojen tedarik zinciri, hidrojen vadisi ve hidrojen teknolojileri ile ilgili merak edilenler tartışıldı.

İlgiyle izlenen toplantıda; hidrojenin sürdürülebilir bir enerji kaynağı olarak nasıl üretilebileceği, depolanabileceği, enerji dönüşümünde nasıl bir oynayacağı, bunun için gerekli temiz ve verimli üretim yöntemlerinin geliştirilmesinin önemine vurgu yapıldı. Ayrıca, hidrojenin güvenli depolanması ve taşınması için yeni teknolojilerin ve altyapıların önemine dikkat çekildi.

Sabancı Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Selmiye Alkan Gürsel  konuşmasında “Hidrojen Vadileri”ne değinerek, şu anda dünyada 37 kurulu vadi bulunduğunu, 2030’da dünyada 100 vadi kurma hedefinin olduğunu söyledi. Selmiye Alkan Gürsel, “Hidrojen vadileri, belirlenen birtakım alanlarda hidrojenin üretim, dağıtım ve depolama aşamalarının yürütüldüğü alanlardır. Burada amaç hidrojenin tüm değer zincirini tek bir ortamda sağlamaktır. Tabii bunun ekonomik boyutları çok fazla işte istihdamı arttırmak örnek alanlar oluşturmak ve aslında yeşil hidrojenin kullanımını teşvik etmek amacıyla bu vadi konseptleri yaratılmıştır. Burada bazı ülkeler çok hızlı ilerliyor. Hollanda’da birkaç vadi var; Almanya da zira öyle; Amerika da hızla ilerliyor.” dedi.

Günümüzde hidrojenin özellikle enerji sektöründe ve endüstride kullanıldığını hatırlatan Selmiye Alkan Gürsel, şöyle konuştu:

“Hidrojeni enerji taşıyıcısı ve ham madde olarak yüzyıllardır kullanıyoruz. Kilogram başına hidrojenin açığa çıkardığı enerji diğer yakıtlara göre kat kat daha fazla; örneğin doğal gazın iki katı kadar enerji açığa çıkarıyor. Amonyak üretiminde gübre üretiminde metanol üretiminde hidrojen peroksit üretiminde biz hep hidrojene ihtiyaç duyuyoruz. Polimer üretiminde de hidrojene ihtiyaç var. Plastiklerin geri dönüşümünde de... Biz fosil yakıtları iyi biliyoruz ve kullanıyoruz. Kömür, doğal gaz ya da petrol gibi fosil yakıtları kullanıyoruz ama bunların kullanımını azaltmak istiyoruz. Peki, bunun yerine sentetik yakıtlardan faydalanabilir miyiz? Bildiğiniz sıvı ya da gaz formundaki yakıtlar bunlar... Bunları hidrojen ve karbonu birleştirerek yapabiliyoruz. Burada hidrojene ciddi bir ihtiyaç var. Metallerin arıtılması işlemlerinde de hidrojene ihtiyaç büyük…” dedi.

“Karbon emisyonlarının sınırlandırılması gerekiyor”

Sabancı Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Murat Kaya, hidrojenin son yıllarda giderek önem kazandığını belirterek, “Karbon emisyonlarını sınırlandırmamız gerekiyor yoksa torunlarımıza bırakacak bir dünya kalmayacak. Hidrojen bu yolda fosil yakıtları dışarı atmamıza yardımcı olarak önemli bir fonksiyon üstlenecek. Fosil yakıtlardan kurtulmak istiyoruz ve hidrojen de bu konu da bize yardımcı olabilir” dedi. Hidrojenin tek başına bir enerji kaynağı olmadığını hatırlatan Murat Kaya, şöyle konuştu:

“Hidrojen, elektrik gibi bir enerji vektörü yani taşıyıcısı… Bizim hidrojeni kullanmadan öncelikle oluşturmamız gerekiyor. Hidrojeni bugün yaptığımız gibi fosil yakıtlardan elde edersek, çok bir anlamı olmayacak ama yenilenebilir enerji kaynaklarından elde edersek karbonsuzlaşma yönünde önemli problemlerimizi çözebileceğiz. Hidrojen yenilenebilir enerji ile ilgili bazı sorunları çözebilecek gibi de gözüküyor. Gelecekte çok miktarda rüzgâr ve güneş elektrik üretimi kapasitemizin olacağı bir dünyada ihtiyacımızdan fazla üretim olduğunda bunun boşa gitmesi yerine, hidrojene çevirebileceğiz. İhtiyacımızdan az üretim olduğundaysa bu hidrojeni tekrar elektriğe çevirerek kullanabileceğiz.

Hidrojenin, rüzgâr ve güneşin sistem entegrasyonuna büyük ölçüde yardım etme potansiyeli var. Hidrojen aynı zamanda enerji depolamanın da bir yolu, çünkü elektrik çok önemli bir enerji taşıyıcısı ve çok işimize yarıyor fakat depolanması çok pahalı. Yakın zamana kadar depolanamaz, anında üretilir ve anında tüketilir, diyorduk. Şimdi depolayabiliyoruz fakat pahalı. Büyük ölçüde elektriği hala depolayamıyoruz maalesef ama hidrojene çevirirsek biz bu elektriği çok daha makul fiyatlara çok daha uzun sürelerde depolayabilir hale geleceğiz. Bu da enerji sistemimizdeki birçok sorunu çözmemize yardımcı olacak.”

(*) Bu enerji haberi, 11 Ağustos 2023 tarihinde gazetemiz iç sayfalarında yayımlanan Türkiye Enerji Endüstrisi (TEE) ‘DOĞALGAZ TEKNOLOJİLERİ VE HİDROJEN’ dosyası için TEE Editörlüğü tarafından hazırlanmıştır. Bilgi İçin: