Emre Boynuyoğun: Enerji ticaretinde öncelik; serbest, şeffaf ve rekabetçi bir piyasa oluşumu olmalı

Gain Enerji; hızla dijitalleşen ve dönüşen enerji sektöründe faaliyet gösteren büyük kurumsal yapılardaki yüksek operasyonel maliyetler ve personel giderlerini akıllı teknolojiler yardımıyla, karar destek sistemleri ve otomatize süreçler aracılığıyla elimine eden ve oluşan maliyet avantajını doğrudan müşterilerine yansıtan bir enerji ticareti firması.

Enerji piyasasının en yeni oyuncularından biri olan Gain Enerji’nin, EPDK’dan aldığı tedarik lisansı kapsamında ‘enerji ticareti’ alanında faaliyet göstermek üzere, 2022 yılında kurulduğunu öğreniyoruz.

Gain Enerji, gelecek nesillere karbondan arındırılmış, temiz bir dünya bırakmak adına gün geçtikçe hız kazanan yeşil enerji dönüşümünün önemli ve fark yaratan bir aktörü olmayı hedefliyor. Bu hedef doğrultusunda da farklı yatırımcılara ait yenilenebilir enerji santrallerinin tüm piyasa operasyonlarını yöneterek, bu firmalardan sağladıkları temiz elektriği ve yeşil enerji sertifikalarını portföyündeki tüketicilerine sunuyor.

Fen Lisesi kökenli ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği bölümü 2011 mezunu genç bir mühendis olan Genel Müdürü Emre Boynuyoğun, sektörün gelişimini ve geleceğini şöyle değerlendiriyor:

 "Ülkemizde rekabete dayalı serbest elektrik piyasası yapısına 2001 yılında yürürlüğe giren Elektrik Piyasası Kanunu ile geçildi. Bu serbestleşmenin tabana yayılması, serbest tüketici limitinin küçük ölçekli tüketimlere kadar düştüğü ve yenilenebilir enerji yatırımlarının hız kazandığı 2010’lu yıllar itibariyle gerçekleşti. Ancak enerji maliyetlerinin tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de politik yönden önemli bir ağırlığının olması ve bu kapsamda tüketiciyi korumak adına alınan bazı kararlar, bu serbestleşme yolunda duraksamamıza ve hatta zaman zaman geriye gitmemize neden oldu."

Enerji tedariğinde düşük maliyetli ve çevreye uyumlu bir piyasa şart

Kovid-19 pandemisi sonrasında hasar gören ve toparlanması uzun zaman alan tedarik zincirlerinin, ülkemizin gerek genç nüfusu gerekse jeopolitik konumu sayesinde yeni ticaret piyasalarında büyük oyun alanları açtığına dikkat çeken Boynuyoğun, ülkece global ticarette elde ettiğimiz konumu korumanın ve bunu daha iyi noktalara taşımanın ancak enerji tedariğini yeterli, sürekli, düşük maliyetli ve çevreyle uyumlu bir şekilde sağlamamızla mümkün olabileceğini anlatıyor.

GAIN Enerji Genel Müdürü Emre Boynuyoğun, son yıllarda yerli ve milli doğalgaz kaynaklarına yönelik yapılan çalışmaların ülkemizin bu konuya ne denli önem verdiğinin de bir ispatı olduğuna dikkat çekti. Boynuyoğun, fosil yakıtlar yanında yenilenebilir enerji üretimi alanında da hız kesmeden doğru yatırımların hayata geçirilmesinin önemine vurgu yaptı. Bu çerçevede, tüm enerji santrallerinin verimli ve karlı biçimde yönetilmesinin büyük önem taşıdığını ifade eden Boynuyoğun, tüm bunların rekabet sağlanarak, serbest piyasa kurallarından asla taviz verilmeden yapılması gerektiğinin önemle altını çizdi. 

Ülkemizde enerji ticareti alanında uzman açığı oluştu 

Enerji piyasasının regüle edilen ve hem teknik hem de finansal açıdan pek çok detaya hakim olmayı gerektiren bir alan olduğunu vurgulayan Emre Boynuyoğun, son yıllarda yaşanan yoğun beyin göçü nedeniyle ‘enerji ticareti’ alanında ciddi bir uzman açığı oluştuğunu, bu nedenle özellikle küçük ve orta ölçekli enerji yatırımcılarının, enerji piyasası operasyonlarını ve risklerini yönetecek insan kaynağına erişiminin kısıtlı ve yüksek maliyetli bir konuma geldiğini hatırlattı ve sözlerini şöyle sürdürdü:

 "Gain Enerji olarak, uzman ekibimizin enerji piyasasının üretim, ticaret ve perakende satış alanlarında uzun yıllardır edindikleri tecrübeyi, müşterilerimizin ihtiyaçlarına yönelik ‘tailor-made’ çözümler geliştirip, en uygun maliyetle hizmetlerine sunmak için çalışıyoruz. Daha net bir ifade ile rakibimiz olan büyük kurumsal firmalardan farklı olarak, uzman ekibimizi müşterilerimizin enerji piyasası ile alakalı tüm süreçlerini kontrol eden ve yöneten, doğrudan kendi şirketlerinin içindeki bir birim gibi konumlandırıyoruz.

Örneğin, rüzgâr, güneş ya da hidroelektrik gibi yenilenebilir üretim santrali olan ancak bu santralinin ticari operasyonlarını yönetecek bir ekibi olmayan firmaların, saatlik bazda üretim tahminlerini yaparak EPİAŞ ve TEİAŞ’a iletiyor, ayrıca bu tahminleri 7 gün 24 saat revize ederek, Gün İçi Piyasasında gerçekleştirdiğimiz aktif dengeleme işlemleri aracılığıyla sapmaları minimuma indiriyoruz. Bu sapmalar sonucunda oluşan ve bir tesisin üretim gelirinin %20’sine ulaşabilen tüm enerji dengesizlik maliyetlerini de Gain Enerji olarak üstleniyoruz. Sunduğumuz bu hizmetle yatırımcılar hem tüm piyasa operasyonlarını hem de tüm dengesizlik maliyetlerini Gain Enerji’ye devrederek zaman ve maliyet tasarrufu sağlıyorlar, aynı zamanda tesisinin dengesizlik maliyeti riskini de tamamen ortadan kaldırmış oluyorlar."

Etkin işleyen bir piyasa için sağlıklı fiyat oluşumu şart

Etkin işleyen bir piyasa için enerji ticareti alanında yapılması gerekenleri de sorduğumuz Emre Boynuyoğun’a, enerji yatırımlarının hızlanması, yeni finansman çözümlerinin yaratılabilmesi için Türkiye'de neler yapılması gerektiğini de açıklamasını istedik.

 "Bir piyasanın etkin işleyişinin en net göstergelerinden birisi, sağlıklı fiyat oluşumudur.

Sağlıklı fiyat oluşumu ise, serbest, rekabetçi, şeffaf ve hakim gücün bulunmadığı piyasalarda mümkün olmaktadır. Ülkemizde etkin bir enerji ticareti piyasasının oluşması ancak bilgi asimetrisinin ortadan kaldırılması, kamunun devasa üretim ve ticaret portföyünü küçük parçalara bölerek uzun dönemli ihalelerle özel sektöre kiralaması ve tavan fiyat uygulamalarına son verilmesi ile mümkün olacaktır.

Böylelikle enerji piyasasında yatırım yapmak isteyen yerli ve yabancı yatırımcılar, ki buna öz tüketimlerini karşılamak için GES yatırımı yapan tüketicileri de dahil ediyorum, doğru fiyat sinyallerini kullanarak fizibilitelerini daha sağlıklı yapacak ve uzun vadeli finansmana erişim her hangi bir devlet desteği olmadan bile mümkün olacaktır. Bu sayede hem enerji yatırımları hızlanacak hem de enerji ticareti hacimleri hiç olmadığı kadar artacaktır."

Kaynak: 23 Haziran 2023 tarihli EKONOMİ gazetesinin Türkiye Enerji Endüstrisi (TEE) ‘ENERJİ TİCARETİ’ yayını.