Elektrik faturası meşrubat ve dondurma satışını çarptı

Yener KARADENİZ

Türkiye genelinde sayıları 49 bini bulan tekel bayileri ve 200 bini aşan bakkal, artan ürün fiyatlarının yanı sıra son yapılan enerji zamları nedeni ile zor günler geçiriyor. İki yıl önce dondurmada 8 bin lirayı bulan hibenin kaldırılması ve iskontolara da yılbaşı itibari ile son verilmesi, esnafın tepkisine yol açıyor. Sadece bir dondurma dolabında aylık faturanın 500 TL’den bin 500 TL’ye çıktığını belirten Tekel Bayileri Yardımlaşma Derneği Başkanı Erol Dündar, yaz aylarında bu rakamın katlanarak artacağını belirtti. Halihazırda Türkiye genelinde 49 bin tekel bayisi bulunuyor. Bunların her birinde en az 3 adet meşrubat, birer tane de dondurma dolabı bulunuyor. Dondurma dolapları aylık 400-500 TL civarında elektrik tüketirken, meşrubat dolaplarında ise bu rakam 300 TL civarında seyrediyor.

Son zamların ardından elektrik faturalarının yavaş yavaş gelmeye başladığını dile getiren Erol, söz konusu giderlerin yüzde 100’ü aşkın oranda arttığını belirtti. Dündar, ürünlerini sattıkları markalar ile destek yapılması konusunda görüşmelere başladıklarını ifade ederek, “Onların ürünlerini soğutup satıyoruz. Firmalar, esnafın elektrik faturalarını minimum karşılayacak kadar iskonto açabilirler. Şu anda iskonto yok. dönemsel açılıyor ama bizim sabit elektrik desteği olarak talebimiz var. Pepsi ile bir toplantı yaptık. Değerlendiriyorlar. İskonto firmalara göre değişecek. Örneğin dondurma firmalarında artık yüzde 2 kurtarmaz, yüzde 5’in altında olmaması lazım. Çünkü elektrik tüketimini hesapladığımızda sadece dondurma dolabı için ortalamada 500-600 TL olan elektrik gideri bin 500’lere ulaşacak” diye konuştu.

“Destek verenin ürününü satacağız”

Türkiye Tekel Bayiler Platformu Başkanı Özgür Aybaş da konuyla ilgili şöyle konuştu: “50 bine yakın tekel bayii var ve bunların her birinde de birer dondurma dolabı var. En çok elektrik tüketen de bu dolaplar. Eskiden dondurma firmaları dolabın içini doldururdu ve bu da elektrik desteği anlamına gelirdi. Bir dolap 7,5-8 bin TL’ye doluyor. Onu hibe veriyor daha sonra alacağımız ürünlerde de iskonto yapıyordu. Şimdi o hibeyi kaldırdı, iskonto yapıyor. Elektrik fiyatları bu kadar yüksekken idare ediyorduk ama artık idare edilebilir noktada değil. Dondurma fiyatları da aşırı derecede yükseldi. Kârlılık yok, zarar ediyoruz. Eğer destek verilmezse ürün satamayacağız. Zaten iki firma var kim destek verirse onun ürünlerini satacağız. Hemen hemen tüm tekel bayilerinde en az 3 tane dolap var. Bunun da sayısını teke düşüreceğiz. Büyük bir de destek var bayilerden.”

İşler yüzde 50 geriledi

5 yıldır tekel bayisi işleten Reyhan Şentürk, 6 dolap ile hizmet verdiklerini belirtti. Henüz yeni fatura gelmediğini belirten Şentürk, aylık elektrik giderinin 2 bin–2 bin 500 TL arasında değiştiğini belirterek, “Hesaplarımıza göre bu giderin 5-6 bin TL’ye ulaşacağını tahmin ediyoruz. Markaların ürünlerini son gelen zamlar ile birlikte çok düşük karlılık ile satıyoruz. Elektrik faturasına çalışacağız gibi duruyor artık. Bizim talebimiz elektrik faturalarının karşılanması. Kiralarımız da çok yükseldi. Eğer destek alamazsak markalardan ürün satamaz hale geleceğiz. Yüzde 8-10 gibi kar marjımız var. Bu gidişler birçok işletme kapanacak. Üstelik marketlerden daha pahalıya alıyoruz ürünleri. Firmalar da destek vermiyor iskonto düşük” dedi.

TESK: Yaz-kış tarifi uygulansın

Tekel bayileri de dahil olmak üzere 2 milyondan fazla esnafı temsil eden Türkiye Esnaf Ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken de işyerlerinde en fazla tüketilen kalemlerin elektrik doğalgaz olduğunu belirterek, “Dolaplarda daha fazla enerji tükettiği için elektrik faturalarında artış yüzde 127’ye ulaştı. Soğuk meşrubat satacak halde değiller. Kasap, manav, fırıncı doğalgaz tüketiyor. Soğuk hava depoları var. En küçük esnaf 3 bin TL fatura ödüyor. İkiye katlandı faturalar. Bununla ilgili ilgili KDV desteğinin yanı sıra yaz kış tarifesi uygulansın. Aksi halde soğuk meşrubat hayal olacak” dedi.