Elektrik dağıtım sektörüne övgü ve uyarı bir arada

Mehmet KAYA

Salgın nedeniyle yüz yüze yapılamayan Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği ELDER Sektör Toplantılarının 14.’sü Ankara’da gerçekleştirildi. Toplantıda, elektriğin üretim ve vatandaşa erişiminde büyük bir teknoloji olmasına karşılık, son dönemde sadece tüketim hizmetleriyle gündeme geldiği vurgulandı. Toplantıda, kamu otoriteleri tarafının sektöre övgüleri yanında, sert uyarıları da dikkat çekti.

Toplantının açılışında, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez programlı yatırımların devamı konusunda sektörün çaba harcaması gerektiğini vurgulayarak, elektrikli taşıtlar ve dağınık enerji üretimi konusunda sektörün yatırıma hazırlanmasını istedi. EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz ise elektrik dağıtımcıları lisanssız yatırım konusunda uyardı.

Bakan Dönmez, sektörün salgında önemli bir sınav verdiğini belirterek, iklim değişikliği kaynaklı süreçte ise yangın, sel, aşırı yağışlar kriz yönetimi gibi konulara daha fazla önem verilmesi gerektiğinin ortaya çıktığını kaydetti. Bütün şirketlerin kriz planı olmasına karşılık bazı şirketlerin imkan ve yeteneklerinin sınırlı olduğunu belirten Dönmez, bu konunun tartışılacağını anlattı. Sektörün 2021-2025 dördüncü uygulama döneminde 124 milyar TL’lik yatırım belirlendiğini, 2020’de 20 milyar TL’lik yatırım yapıldığını hatırlattığı konuşmasında, önceki dönem yatırımları konusunda bazı şirketlerin geride kaldığını ve onların da hızla yatırımlarını tamamlamasını beklediklerini söyledi. Dördüncü dönemde planlı bakım-onarım için 21,1 milyar TL’lik bütçe ayrıldığını kaydeden Dönmez, bütçenin 2021’e tekabül eden kısmının yüzde 99,3’lük gerçekleşmeye ulaştığını kaydetti. Kayıp-kaçak oranlarında yüzde 11,9 seviyesine inildiğini hatırlatan Dönmez, memnuniyet oranlarında da yükseliş bulunduğunu vurguladı.

Elektrikli araç altyapısı için 1 milyar dolar

Başta elektrikli taşıtlar için şarj sistemi olmak üzere yeni yatırımlar gerektiğini hatırlatan Fatih Dönmez, "Bundan sonra belki de en fazla konuşacağımız başlıklardan biri de geleceğe hazırlık olacak. Yeni dağıtım şebekesi modelleri ve teknolojileri üzerine konuşacağız. Önümüzdeki yılların en önemli konu başlıklarından biri elektrikli otomobiller olacak. 2030 yılına kadar elektrikli araç soket ve şebeke altyapısı için 1 milyar dolarlık yatırım yapılacak. Dağıtık enerji üretimi özellikle ana şebekeye binen yükün azaltılması açısından önemli. Lisanssızların dışında tüketicilerin kendi enerjisini üretebileceği bir yapı. Bu nedenle 2030 yılına kadar dağıtık üretim ve yenilenebilir enerji teknolojileri için 2 milyar dolarlık şebeke yatırımı yapılacak” dedi.

EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz ise konuşmasında, önceki yatırım döneminden 5-6 şirketin gerçekleşme oranının yüzde 65’in altında kaldığını belirterek, “Maliyetlerdeki artış bahanesiyle yatırım yapılmamasını kabul edemeyiz. Sektörümüzün şu veya bu gerekçeyle yatırım ertelemesine izin veremeyiz. 2021 yatırım bedelleri konusunda yol açtık. Yatırım maliyetleri makul olmayan artışların etkisini azaltacak birim bedel düzenlemelerini yaptık. Sektörün hiçbir bahanenin arkasına sığınmadan adım atmasını ve üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmesini bekliyoruz.” diye konuştu.

Elektrik üzerinden algı iletişimi yapmayın

ELDER Başkanı Kıvanç Zaimler de törendeki konuşmasında, özelleştirme sürecinin tamamlandığı 2013 yılından bugüne toplam elektrik abone sayısının 36,4 milyondan 47,3 milyona ulaştığını belirterek “Yani son 9 senede 11 milyon yeni abone eklendi” diye konuştu. Elektrik dağıtım hizmetlerini üstlenen özel sektör yatırımcılarının, 13 milyar dolarlık özelleştirme bedeli ödediğini hatırlatan Zaimler, EPDK’nın nihai fiyat tariflerini belirlerken bu özelleştirme tutarları için hiçbir şekilde karşılık ayırmadığına dikkat çekti. Zaimler, gelecek dönem için “Süreçlerimizi şeff af ve hakkaniyetli bir şekilde ele alıyor, adeta Türkiye’nin otomatik bir saat gibi çalışmasında ihtiyacı olan momentumu sağlıyoruz. Bu noktada sektörün tüm paydaşlarının üzerine düşen bazı görevler olduğunu da hatırlatmak istiyorum. Elektriğin dengesi yalnızca sektörümüzü etkilemiyor. Tüm Türkiye’nin dengesi için kritik. Dolayısıyla sistemin herkes için hakkaniyetli şekilde ilerlemesi de ortak akıl ile hep birlikte hareket etmemize bağlı. Elektriğin dengesi de, sürdürülebilirliği de, algı iletişiminin yapılacağı yer olmamalıdır. Enerjimizi algı yönetmek için değil, Türkiye’yi ileri taşımak için kullanmalıyız” değerlendirmesinde bulundu.