Akkuyu'da yerlilik hedefi 6,5 milyar dolara çıktı

Erkan ÇAKAN

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın destekleriyle Ankara Sanayi Odası (ASO) ve Nükleer Sanayi Derneği (NSD) tarafından düzenlenen 4. Nükleer Santraller Fuarı ve 8. Nükleer Santraller Zirvesi (NPPES), Pullman İstanbul Kongre Merkezi’nde dün başladı. Zirvede Türkiye’nin, hızla artan enerji talebinin karşılanması ve sürdürülebilir kalkınmasının sağlanması için Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) gibi birkaç santrale daha ihtiyaç olduğu kaydedildi. Yerli üreticilerin de Akkuyu NGS’den aldığı payın her geçen gün arttığına ve yerlileştirme hedefinin ise 5,9 milyar dolardan 6,5 milyar dolara çıkartıldığına vurgu yapıldı.

Fuar ve zirvenin açılışında konuşan Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Nurettin Özdebir , “Odamız çeşitli alanlarda sürdürdüğü çalışmalarına nükleer endüstriyi de ekledi. 2017 yılından bu yana Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın destek programı kapsamında NÜKSAK Nükleer Sanayi Kümelenmesi Projesi (ASO NÜKSAK) ile çalışmalarını ivmelendirdi” dedi. Ayrıca Fransız Uluslararası Nükleer Enerji Enstitüsü I2EN, Çekya Enerji Endüstrisi Birliği CPIA, Rosatom Teknik Akademisi ve Rus Malzeme Test Grubu Cniitmash ile iyi niyet anlaşmaları imzaladıklarını belirten Özdebir, “Bu yıl da Rosatom Teknik Akademisi ile olan anlaşmamızı zirve sırasında yeni kapsamı ile güncelleyeceğiz” diye konuştu.

“Dünyada nükleere yatırım yılda 100 milyar doları aşacak”

Nükleer Sanayi Derneği Başkanı Alikaan Çiftçi de Türkiye dahil 19 ülkede 51 reaktörün inşasına devam edildiğini belirtti. Nükleer enerji üretimine yönelik küresel yatırımların, 2050 yılına kadar yılda ortalama 100 milyar doları aşacağı tahmin ediliyor. Türkiye’nin, hızla artan enerji talebinin karşılanması ve sürdürülebilir kalkınmasının sağlanması için Akkuyu Nükleer Santrali gibi birkaç santrale daha ihtiyacı olduğu gözüküyor” diye konuştu.

“Daha fazla yerli firmanın projede tedarikçi olmasını sağladık”

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Nükleer Enerji ve Uluslararası Projeler Genel Müdürü Afşin Burak Bostancı ise “Şu anda Akkuyu Nükleer Santrali inşa sahasında yüzde 85’i Türk olmak üzere 20 binden fazla kişi çalışıyor. Santralin işletiminde 4 bin çalışana ihtiyaç var. Akkuyu’da yerli katkı miktarımız yaklaşık 2,4 milyar dolara, yerlileştirme oranımız ise yüzde 40 seviyelerine çıktı. Akkuyu’da yerlileştirme hedefinin 5,9 milyar dolardan 6,5 milyar dolara çıkartıldı” dedi. Bostancı, bu yaz Akkuyu’da hem 4. ünitenin temelini atmayı hem de 1. ünitenin kubbesinin kapatılarak kaba inşaat kısmının bitmesini beklediklerini belirtti. Santralin ilk ünitesini de 2023’te devreye almayı hedefl ediklerini belirten Bostancı, nükleer enerji denilince akla gelen en önemli hususlardan birinin arz güvenliği olduğunu belirterek, “Ülkemizin birincil enerji kaynağında dışa bağımlılığına bakacak olursak yüzde 70 seviyelerinde. Özellikle doğalgazın yüzde 98’i, petrolün ise yüzde 92’sini ithal ediyoruz. Elektrik üretimimizde ise ithal kaynaklara bağımlılık yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının payının artmasıyla yüzde 43 seviyesine indi. Nükleer santraller ile bunun çok daha aşağı seviyelerine inmesini hedefl iyoruz. Akkuyu, 4 ünitesiyle birlikte tam kapasite çalıştığında yılda 35 milyar kilovat saat elektrik üretecek” diye konuştu.

Projede yerli firmaları için çok önemli fırsatlar bulunduğunu söyleyen Bostancı, şunları kaydetti: “Türk Standartları Enstitüsü’nün Rus kuruluşları tarafından ana malzeme kuruluşu olarak tanınması bu fırsatların hayata geçirilmesine önemli katkılar sunmakta. TSE’nin aldığı bu yetki ile Akkuyu’da kullanılacak malzemelere yönelik gerekli testlerin ülkemizde yapılması, üreticilerin TSE tarafından belgelendirilmesi ve böylece daha fazla yerli firmamızın projede tedarikçi olması sağlandı.”

Santralin ilk ünitesi 2023'te açılacak

Enerjide dışa bağımlılığın azaltılması için nükleer enerjinin olmazsa olmaz olduğunu savunan Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Mehmet Fatih Kacır, “Enerji üretirken sıfır emisyonla çalışan nükleer santralleri iklim değişikliğiyle mücadelemize de katkı sağlayacak. Akkuyu NGS’nin ilk reaktörü 2023 yılında devreye alınacak. Toplam 4 bin 800 megavat kurulu güce sahip olacak. Ayrıca Sinop nükleer enerji santrali için de temaslar devam ediyor” dedi.

Akkuyu, Türkiye'ye 20-25 milyar dolar gelir sağlayacak

Akkuyu NGS’nin Türkiye’deki en büyük doğrudan yabancı yatırımlardan biri olduğunu söyleyen Akkuyu NGS Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Anton Dedusenko, “Türkiye ekonomisine 10 milyonlarca dolar kazandıracak bir yatırım. Yerel tedarikçilerle çalışmaya özellikle dikkat ediyoruz. Toplam yerelleştirme potansiyelinin tüm işlerin yaklaşık yüzde 40'ını oluşturduğu ve 6,5 milyar dolar değerinde olduğu tahmin ediliyor. Bu durum, Akkuyu NGS'nin çarpan etkisi ile sadece yerelleştirme sayesinde Türkiye ekonomisine 20-25 milyar dolar gelir getireceği anlamına geliyor" dedi.