Konut sektörü 2020 için iyimser

Leyla İLHAN

Gayrimenkul sektörü kamu bankaları öncülüğünde başlatılan düşük faizli konut kredileri ile birlikte satışlarını yukarı çekmeye başladı. Yıllık bazda bakıldığında 2016 yılında 1 milyon 341 bin 453, 2017'de 1 milyon 409 bin 314, 2018’de ise 1 milyon 375 bin 400 adet konut satışı gerçekleşti.

Sektör temsilcileri son 4 aydaki canlanma ile 2019'un da milyon barajını geçeceğini düşünüyor. Ancak düşük faizlerin asıl etkisinin 2020'de görüleceği, satışların önceki yıllarda olduğu gibi 1 milyon 300 bin adetleri aşacağı umudu hakim. İNDER Başkanı Nazmi Durbakayım, gelecek yıla ilişkin değerlendirmesinde “2019’dan farklı olarak bu kez sektörü ateşleyen düşük faizlerin etkisiyle konut satışları 4-5 yıl önceki satış rakamlarına ulaşacaktır" açıklamasını yaptı.

Gayrimenkul sektörü 2020 yılında yeniden eski parlak günlerine dönmeyi bekliyor. Bu yılı 1 milyon adeti geçen konut satış rakamıyla tamamlamayı planlayan konut sektörü, 2020 yılından ise çok fazla umutlu. 2020 yılında umutları arttıran başlıca etken ise düşen faizler oldu. Özellikle bu yılın son 4 ayında konut kredi faizi oranlarında başlayan indirimlerle birlikte sektör ilk 7 aydaki daralmayı toparlamaya dönüştürmüştü.

Faiz indirimin esas etkisinin ortaya çıkması beklenen 2020 yılında ise konut satış adetlerinin 4-5 yıl önceki gibi 1 milyon 300 bin adetleri aşması bekleniyor. Sektörün satış adetlerine bakıldığında gayrimenkul sektöründe konut satış adetleri 2016 yılında 1 milyon 341 bin 453'e, 2017'de 1 milyon 409 bin 314'e, 2018’de söz konusu rakam 1 milyon 375 bin 400 adet olarak gerçekleşmişti.

Konut fiyatları 2019'un üzerine çıkacak

“2020’de arzu etmediğimiz ama kaçınılmaz olan tek şey ise konut fiyatlarının 2019’daki seviyelerinden çok daha yukarıda olacağıdır” diyen Nazmi Durbakayım, “Yaklaşık 1,5 yıl boyunca konut üretim maliyetlerinde yaşanan (kimi hammaddelerde yüzde 70-80’lere varan) artışları, devam eden projelerindeki konut fiyatlarına yansıtmayan üreticiler, yeni projelerini kaçınılmaz olarak yüksek metrekare fiyatlarıyla satışa çıkacaktır” dedi.

Yabancıya konut satışı artmaya devam edecek

Gayrimenkul alan yabancı yatırımcılara baktıklarında, yabancıların kendi ülkelerinde bulamadıkları konforu, güvenliği, aileleriyle birlikte Türkiye’de bulduğunu aktaran Feyzullah Yetgin, “Bu devam edecek. Çünkü Türkiye’ye gelen yatırımcı vatandaşlık hakkına sahip olur. Ayrıca Türkiye’de her profilden yatırımcı yurtdışından, istediğini Türkiye’de bulabiliyor. Bir de Avrupa ile mukayese ettiğimizde gayrimenkullerin son derece uygun fiyatlı olduğunu görüyoruz” dedi.

2011 ile 2018 yılları arasında yabancı uyruklu yatırımcılar edindikleri taşınmazlar ile Türkiye’ye yaklaşık 29 milyar dolarlık döviz kazandırdığını aktaran Yetgin, “2018 yılında yabancıya satış hızla arttı ve 39 bin 663 kişi ülkemizde gayrimenkule yatırım yaptı. 2019 yılının ilk 9 ayında 31 bin 925 adet konutun yabancı uyruklu kişilere satıldı. Yabancı uyruklu gerçek ve tüzel kişilerin Türkiye’de gayrimenkul alması ile ilgili yapılan düzenlemelerden sonra yabancı yatırımcılara gayrimenkul satışı artmaya devam edecek” değerlendirmesini yaptı.

Yüksek faiz set çekmişti

İnşaat sektörü için 2019 yılı, faizlerin yörüngesinde geçti. Yılın ilk yarısı yüksek mevduat faizlerinin alternatif yatırım aracı olarak yatırım odaklı konut talebinin önüne set çekti. Mevduat faizine paralel olarak aylık bazda yüzde 2 seviyesinin üzerine çıkan konut kredi faizleri de yaşam amaçlı daire almak isteyenlerin talebini engelledi. Buna bağlı olarak konut satışları ve ipotekli satışlar son 5 yılın en düşük seviyesine geriledi. Satışların durması, yeni projelerin lansmanlarını da engelledi.

Sektörün durumunu değerlendiren İNDER ve Teknik Yapı Başkanı Nazmi Durbakayım şu bilgileri verdi: “Yaşanan bu durumun en üzücü yansıması ise istihdam alanında oldu. Sektörde yaklaşık 2,2 milyona ulaşan istihdam 1,6 milyona geriledi. Ancak yılın ikinci yarısından itibaren Merkez Bankası başta olmak üzere kamu bankalarının önderliğinde başlayan faiz müdahalesi, sektör üzerindeki baskıyı kırdı. Yüzde 1’in altına inen konut kredi faizleri ve gayrimenkul üreticilerin artan maliyetlere rağmen konut fiyatlarında yaptığı cazip kampanyalar piyasaya hareket kazandırdı. Yaz aylarında ivme kazanan sektördeki konut satışları, yılın son çeyreğine hızlı bir yükselişle başladı. Yılın son iki ayına girerken toplam satışlar 1 milyon adedi geçerken, 2019’un geçen seneki 1 milyon 300 bin seviyelerine yakın bitirebileceğinin sinyalini verdi.”

2020’ye ilişkin de pozitif değerlendirmeler yapan Durbakayım, “Yine faiz odaklı bir yıl olmasını bekliyoruz. 2019’dan farklı olarak bu kez sektörü ateşleyen düşük faizlerin etkisiyle geçmesini beklediğimiz yeni bir yılda, konut satışlarının 4-5 yıl önceki yüksek satış rakamlarının yaşandığı dönemlerdeki gibi olmasını bekliyoruz” açıklamasını yaptı.

“Sektöre tekrar hareketlilik geldi”

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın temmuz ayı sonunda başlattığı faiz indirimleriyle, kamu bankalarının öncülüğünde konut kredisi faizlerinin aylık yüzde 0.99 oranına çekildiğini aktaran GYODER Başkanı Feyzullah Yetgin, “Bu durumla birlikte eylül ayı ipotekli konut satışları yükseldi. Dolayısıyla yüksek faizler nedeniyle ertelenen talep, faiz indirimiyle birlikte sektöre olumlu yansıdı ve konut satışlarında hızlı bir artış yaşandı. Bu olumlu etkinin sektörün geneline yayılması ve faiz indirimlerinin özel bankalarda da devam etmesini bekliyoruz” dedi.

Özellikle beklemede olan kesimlerin harekete geçmesiyle konut kredisi kullanımının yeniden yükselişe geçeceğini aktaran Yetgin, 2019 yılının son çeyreğinde konut satışlarının daha da artacağını söyledi. Son bir yılda yeni inşaat ruhsatlarının alımında yüzde 60’ın üzerinde azalma görüldüğünü, stokların da yavaş yavaş eridiğini aktaran Yetgin, şöyle konuştu:

“Bugün yurt içi gayrimenkul piyasasının talep yönü konjonktürel olarak düşük olsa dahi, önümüzdeki 2020 yılında sektörün tekrar canlılık kazanacağı aşikâr. Çünkü kentsel dönüşüm, nüfus artışı ve temel ihtiyaçlardan dolayı Türkiye’deki konut talebi azalmayacak, artmaya devam edecektir.”