GYODER, Meclis’te görüşülen yasa tasarısına itiraz etti: Dünyada benzeri yok

Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği (GYODER) Başkanı Neşecan Çekici, TBMM'de görüşülen torba yasa kapsamında olan GYO'lara getirilmesi planlanan asgari yüzde 10 kurumlar vergisi ve yüzde 50 temettü şartının kabul edilmesi halinde sektörde yeni yatırımlara ayrılacak kaynağı azaltacağını, bunun da sektörü çalışamaz duruma getirebileceğini söyledi.

Reuters haberine göre, Çekici, kurumlar vergisi istisnasının devam etmesi ve yüzde 20 temettü şartı getirilmesini önerdiklerini belirtti.

Türkiye'de 46 olan GYO’ların sayısının 2024 sonuna kadar 60'a yaklaşması beklenirken, 3 yıl içinde de 100'e ulaşması öngörülüyor. Neşecan Çekici, düzenlemenin bu haliyle yasalaşması halinde yeni GYO'ların sisteme dahil olmasının sınırlanacağı ve mevcut GYO'ların da bu statüden vazgeçebileceğini söyledi.

“Dünyada benzeri yok”

Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurul'da bu hafta görüşülüyor.

Teklifin kapsamında, gayrimenkul yatırım ortaklıklarının (GYO) tabi olacağı vergi ve istisnalara ilişkin düzenlemeler bulunuyor.

Çekici, "Yaklaşık dört aydır konunun üzerinde gerek özel sektörle gerek düzenleyici kurum olan SPK’yla ve başta Hazine ve Maliye Bakanlığı olmak üzere kamuyla çok ciddi istişareler yapıyoruz. Torba yasaya giren vergi ve oranlarının değiştirilmesi yoluyla maliye politikasına katkı verilmesini olumlu bulurken, sektör olarak üzerimize düşeni yapmaya açık olduğumuzu belirttik" dedi.

Çekici sözlerine şu şekilde devam etti:

" GYO'ların tüm dünyadaki işleyişine bakıldığında, GYO'lara doğrudan verginin benzeri dünyada yok. Türkiye’deki durum da özel bir durum değil, bir imtiyaz değil. Çünkü GYO'ların kuruluş felsefesi nitelikli büyük gayrimenkul üretimini teşvik etmek, gayrimenkul sektörünün gelişmesini sağlamak, kayıt altına almaktır. Kurumlar vergisi istisnası da onların kuruluş ve işleyişi için tanımlanmış bir yatırım yapma, önünü açma konusudur."

Türkiye’de mevcut uygulama nasıl?

Mevcut uygulamada GYO'lar kurumlar vergisinden istisna tutuluyor. Kanun teklifiyle gayrimenkul yatırım ortaklıkları ve gayrimenkul fonlarının, ticari mal niteliğinde olanlar dahil sahip oldukları taşınmazlardan elde ettikleri kazançların yüzde 50'sini ortaklarına kâr payı olarak dağıtmaları istisnadan faydalanmak için şart koşuluyor.

“Kurumlar vergisi istisnamız devam etsin, temettü ödeyelim”

Çekici, "Teklifin Plan ve Bütçe Komisyonu'nda onaylanan şekli maalesef sektörün yüzde 50 temettü dağıtmasının zorunlu hale gelmesi ve yüzde 10 asgari kurumlar vergisini ödemesi yönünde gelişti. Biz dedik ki, kurumlar vergisi istisnamız devam etsin, ama kâr dağıtımı zorunluluğuna bağlansın. Yani temettü ödeyelim. Bunun için ciddi savaş verdik. Önerimiz, bütün GYO'lar yüzde 20 temettü dağıtsın yönündeydi. Hem küçük yatırımcıyı mutlu etsin hem GYO'ların iskonto oranlarına faydası olsun" dedi ve ekledi:

"Biz hâlâ savaşıyoruz. Bizim hâlâ amacımız bu yüzde 10'u kaldırmaya çalışmak. Kazancınızın yüzde 50'sini kâr payı olarak dağıtacaksınız. Bunun üzerine bir de yüzde 10 kurumlar vergisi geldiğinde, kalan miktarın neresiyle yatırım yapılacak? GYO'ların üzerinde çok ciddi bir kambur oluşacak."

“GYO'lar diğer sektörler gibi değil”

Çekici'nin verdiği bilgiye göre, gayrimenkul yatırım ortaklıkları 2023 yılında 32 milyar lira kazanç istisnasından yararlandı. Bunun vergi etkisi 10 ise milyar lira oldu. Gayrimenkul yatırım fonları için ise 31 milyar lira kazanç istisnası yaratılırken, bunun vergi etkisi de yine 10 milyar lira seviyesinde gerçekleşti. Buna göre, istisnaya tabi olmasalardı, bu kurumlardan 2023 yılında toplamda 20 milyar lira civarında kurumlar vergisi alınacaktı.

Çekici, "Eğer kurumlar vergisi istisnası olmasaydı böyle bir vergi alınırdı. Evet kurumlar vergisi ödemiyorsunuz ama havuza ne kadar su akıtıyorsunuz, bu önemli. Bizim getirdiğimiz vergi geliri, başka vergi kanalları yoluyla bunun çok üzerinde. 20 milyarın katı şeklinde vergi getiriyoruz sektöre. GYO'ların KDV, emlak vergisi, tapu harçları, stopajlar yoluyla sisteme ciddi bir katkısı var" dedi ve ekledi:

"Söylemek istediğimiz, GYO'lar diğer sektörler gibi değil. GYO olmaktan vazgeçebilir veya yeni GYO'lar sisteme dahil olmaz. Buradaki denetim, hesap verebilirlik, objektiflik, kayıtiçilik azılır. O zaman da bu kadar KDV, bu kadar stopaj, tapu harcı da doğmaz ve sığ bir sistem olarak kalır."

“Sektördeki büyümeyi olumsuz etkileyecek”

Çekici, değişikliklerin sektördeki büyümeyi de olumsuz etkileyeceğini şu şekilde ifade ederek "GYO olmak için dönüşüm sürecinde bulunanlar var. Ama şu anda o süreçleri devam ettirirler mi bilemiyoruz. Mevcutlar ne düşünür, bilemiyoruz. Sektörde büyüme yavaşlayacaktır" dedi.

GYO'ların düşük borçluluk yapısının da göz ardı edilmemesi gereken bir diğer önemli unsur olduğunu ifade eden Çekici şöyle konuştu:

"Özkaynakları 572 milyar lira, toplam borçları 187 milyar lira olan bir sektörden bahsediyoruz. GYO'ların borçluluk yapıları borsada işlem gören diğer halka açık şirketlere baktığımızda çok iyi. Normalde, borsada işlem gören şirketlerin borçluluğu özkaynağın 3-4 katından fazla. GYO'lar ise borçlanmadan özkaynakları ile yatırım yapıyorlar. GYO'lar ekonomide çarpan etkisi yaratıyor. Burada kazandığının büyük bir kısmını, başka hiçbir işle iştigal edemediği için yeni gayrimenkul yatırımlarına yani tekrar ekosistemine dahil ediyor. Ancak bu şekildeki bir yasa değişikliği halinde bu iklim değişecek, sektördeki ekosistem bozulacak."