Baz etkisi ekimde konut satışlarını % 2.5 düşürdü

Leyla İLHAN

Konut satışlarında mayıs ayından bu yana gözlenen artış ekimde hız kesti. Türkiye genelinde konut satışları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,5 düşüşle 142 bin 810 adede geriledi. Satışlarda bu yılın rekorunu ifade eden eylül rakamına göre ise yüzde 2,8 düşüş kaydedildi. Düşüşler, ağırlıklı olarak baz etkisinden kaynaklandı.

Ekim ayında geçen yılın aynı dönemine göre ipotekli satış olarak nitelendirilen kredili konut satışlarındaki yüzde 525 artış ile yabancılara konut satışında yaşanan yüzde 31,9 azalış dikkat çekti. Kamu bankalarının başlattığı düşük faizli konut kredisi desteği, konut sektöründe satışları artırmaya devam ediyor. Eylül ayında Türkiye’de 146 bin 903 konut satılırken, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan ekim ayı konut satış istatistiklerine göre, konut satış adetleri 2019 Ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2.5 oranında azalarak 142 bin 810 oldu.

Sektör temsilcilerine göre, bu azalma baz etkisinden kaynaklandı. Geçen yıl ekim ayında devreye alınan düşük faizli 120 ay vadeli kampanya ve tapu harçlarında uygulanan indirimin son ayı olması nedeniyle konut satışları, Ekim 2018’de 146 bin 536 gibi yüksek bir adette gerçekleşmesine neden olmuştu.

İpotekli satışın payı yüzde 35.3 oldu

TÜİK verilerine göre 2019 Ekim ayında Türkiye genelinde ipotekli konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 525.1 oranında artarak 50 bin 411 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 35.3 olarak gerçekleşti. Yurt genelinde ilk defa satılan konut sayısı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 32.9 azalarak 50 bin 181 oldu. Toplam konut satışları içinde ilk satışın payı yüzde 35.1 oldu. Türkiye genelinde ikinci el konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 29.2 artış göstererek 92 bin 629 oldu.Yabancılara yapılan konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 31.9 azalarak 4 bin 272 oldu

Bitmiş konuta ilgi ikinci ele yönlendiriyor

TÜİK tarafından açıklanan rakamları değerlendiren KONUTDER ve Sur Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Altan Elmas, tapu harç indiriminin son ayı olması nedeniyle geçen yılın ekim ayında satışların yüksek olduğunu kaydederek, “Bu vergi indirimi nedeniyle geçen yılın ekim ayında satışlar yükselmişti” dedi. Birinci el konut satışlarının gerilemesi hakkında da konuşan Elmas, “Birinci el konut satışları son 1.5 yıldır düşüş trendindeydi. Ancak ikinci elin bu kadar fazla yükselmesinin nedeni insanların uzun zamandır satamadıkları konutları çok uygun fiyata satmasından kaynaklandı. Bu nedenle birinci el satışların toplam satışlar içindeki payının yüzde 47’lerden yüzde 35’lere gerilmesine neden olurken, ikinci el satışları yüzde 65’lere çıkardı” dedi.

Özak GYO Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Akbalık ise, ikinci eldeki artış oranlarının yüksek olmasının müteahhitlik sektörüyle ilgili oluşturulan algıdan kaynaklandığını aktararak, “Proje biter mi, bitmez mi? düşüncesi var. Bu nedenle bu süreci bir fırsat olarak görüp bitmiş konutu alıyor. Bir diğer nedeni ise tapu devri olmadığı için maketten satışı TÜİK ipotekli değilse satış olarak değerlendirmiyor" dedi.

“Düşen alım gücü ikinci ele kaydırdı”

Babacan Yapı Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Babacan ise, birinci eldeki düşüşün alım gücünün azalmasından kaynaklandığını belirterek, “Konut sahibi olmak isteyenler eskiden 5 bin TL aylık taksitler ödeyebilirken, bugün aylık 3 bin TL’lik taksitleri ödeyebiliyor. Bu nedenle birinci ele göre daha uygun olan ikinci el konutu alıyor” dedi. Yabancı alımlarının düşmesini de değerlendiren Babacan şöyle konuştu: “Bir anda TL’nin döviz karşısında değer kazanması yabancı için cazip geldi. Eskiden 100 bin dolara aldığı ürünü 60 bin dolara aldı. Ancak bu yıl döviz stabil hale gelince bu da alım hızını yavaşlattı. Ayrıca Ortadoğu’nun hem en büyük hem de nüfus anlamında en kalabalık ülkesi olan Suudi Arabistan’la devam eden politik gelişmeler de alımların azalmasına neden oldu.”

“Birinci eldeki artış yeni yıla doğru olacak”

İkinci eldeki yüksek artışın bir iki ay daha devam etmesini beklediklerini aktaran Altan Elmas, «Bu konutlar yavaş yavaş piyasadan çekildikçe birinci el satışların da yükseleceğini düşünüyoruz» açıklamasını yaptı. Ancak bu konuda birinci eli teşvik edici uygulamaların da gerektiğine dikkat çeken Elmas, yabancıya satışın düşüşün ise baz etkisinden kaynaklandığını kaydetti. Elmas, «Geçen yıl kur artışını fırsat olarak görenler yüksek alım yapmıştı. Dolayısıyla baz etkisinden dolayı düşüş varmış görünüyor. Şimdi bu normalleşti aylık 4 bin adet gibi yatay bir seyir izliyor» dedi. Ahmet Akbalık›ta, birinci el satışların ise yeni yıla doğru artması beklediklerini kaydetti.