Devler liginde yeniden Anadolu rüzgarı!

Handan Sema CEYLAN

İstanbul Sanayi Odası’nın her yıl geleneksel açıkladığı “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” araştırmasının 2020 sonuçları belli oldu. Sonuçlara göre geçen sene bir miktar gerileyen Anadolu sanayisi yeniden yükselişe geçti. 2007 yılı verilerinden itibaren 2018’e kadar İstanbul sanayisi sıralamada 227 firmadan 166’ya gerilemişti. Bu gerileme 2019 verilerinde 169 ile bir miktar tersine dönse de pandemi yılı 2020 verilerinde İstanbullu sanayi şirketlerinin sayısı 160’a geriledi. Anadolu'dan 2019 sonuçlarına göre 322 firma listede yer almıştı, bu yıl rakam 331'e yükselmiş oldu. Gaziantep son üç yılda olduğu gibi ilerlemesini sürdürerek dün açıklanan listenin yıldızı oldu. 2018 verilerine göre 24 firma ile listede temsil edilen Gaziantep, bu rakamı 2019’da 26’ya, pandemi yılı 2020’de 29’a çıkardı. Balıkesirli sanayici de 2015’ten bu yana listede 6 firma ile temsil edilirken, bu yıl rakamı 9’a çıkardı. Önceki yıldan bir firma liste dışı kalırken, Balıkesir’den listeye 483’üncü sıradan İşbir Sentetik, 468’inci sıradan Kula Yağ, 490’ıncı sıradan Assan Gıda, 499’uncu sıradan Gesbey girdi.

İzmir de yüzü gülen kentlerden biri oldu. Bir dönem kan kaybetse de Ege Bölgesi Sanayi Odası yeniden firma sayısını artırdı. 2018 verilerine göre 38 firması listede olan İzmir, 2019 yılında 41, 2020’de 44 firma ile listede temsil edildi. Yıldızı parlayan bir başka kent de Samsun oldu. Bir önceki seneye göre ilçeleriyle birlikte sadece 3 firma listede yer alırken, 2020 listesinde Samsun’dan 6 firma bulundu. Sampa, Borsan ve Vezirköprü Orman Ürünleri bu yıl Samsun’dan devler ligine çıktı. Öte yandan listede firma sayısını artıran diğer kentler ise Çanakkale, Düzce, Eskişehir, Giresun, Kırklareli ve Ordu oldu.

Ayrıca, kamudan da 9 firma listede yer aldı. Bunlar firmalar sırasıyla, EÜAŞ, Eti Maden, TPAO, Türkiye Şeker Fabrikaları AŞ, Türkiye Kömür İşletmeleri, Çay İşletmeleri, Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu (MKEK), Et ve Süt Kurumu Genel Müdürlüğü ile İSTON /İstanbul Beton oldu.

Başkanlar ne diyor?

Zeki Kıvanç/Adana Sanayi Odası Başkanı : Adana’dan İSO 500’e giren firma sayısı azaldı

İSO ilk 500'de yer alan firma sayısı bu yıl geçtiğimize düştü. 2019’da 13 firma ile listede yer bulan kentimiz, bu yıl 10 firma ile İSO 500’e girdi. 2020 yılında başlayan ve halen içinde bulunduğumuz salgın süreci tüm dünyada olduğu gibi bölgemizi de etkiledi. Bu durum Adana’nın gerçek potansiyelini yansıtmıyor. İlk 500'de 7 firma üst sıralara yükseldi. 3 firma ise geriledi. Yaşanan pandemi sürecini, temkinli ve cesur hareket ederek iyi yönetme başarısı gösterip Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması'nda listeye giren Adanalı firmalarımızı tebrik ediyorum.

Adnan Ünverdi / Gaziantep Sanayi Odası Başkanı: İSO 500’de Gaziantepli firma sayısı 29’a yükseldi

Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2020 Araştırması’na göre Gaziantep’ten 29 firma listede yer aldı. İlk 500 arasında yer alan firmaları tebrik ediyorum. Gaziantepli sanayiciler, kriz dönemlerindeki farkını bir kez daha ortaya koydu ve zorlu koşullardaki başarısıyla ülkemize güç kattı. İSO 500’de 2018 yılında 24 olan firma sayısı 2019 yılında 26’ya, 2020 yılında ise küresel sorunlara rağmen 29’a yükseldi. Gaziantep, moral veren bir şehir oldu.

Nazmi Yarış/Balıkesir Sanayi Odası Başkanı: İSO 500’e Balıkesir’den 5 firma daha girdi

Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2020 Araştırması’na göre odamıza kayıtlı 28 firma listede yer aldı. Geçen sene ilimizden 23 firmanın yer aldığı İSO ilk 500 listesine bu sene 28 firmamızın yer alması bizleri onurlandırdı. Listeye giren tüm üyelerimizi tebrik ediyor, ülkeye olan katkılarının, üretimlerinin artarak devamını etmesini diliyorum.

Mehmet Büyüksimitci/Kayseri Sanayi Odası Başkanı: İSO 500’de KAYSO üyesi 15 firma yer aldı

İSO ilk 500 sıralamasında geçen yıl 15 firmamız yer almıştı, bu sene de 15 firmamız var. Bu vesile ile sıralamaya giren tüm firmalarımızı pandemiden kaynaklı zor koşullara rağmen, ülkemiz ekonomisi, ihracatı ve istihdamına sağladıkları katkılardan dolayı tebrik ediyor, başarılarının devamını diliyorum.

Ömer Gülsoy/Kayseri Ticaret Odası Başkanı: Pandemiye rağmen fabrikalarımız kapanmadı

2019 yılında 15 firmanın yer aldığı listede 2020 yılında yaşanan tüm olumsuzluklara rağmen firma sayısı değişmedi. Listeye giren firmaların 13’ü odamızın üyesi. Pandemiye rağmen firmalarımız fabrikalarını kapatmayarak çalıştı. Önemli bir başarı elde ettiler. Önümüzdeki dönemde yapılacak çalışmalarla firmalarımızın yeniden atağa geçeceğine canı gönülden inanıyoruz. Yeter ki inancımızı kaybetmeden üretmekten vazgeçmeden, işimizi en iyi şekilde yapmaya devam edelim. Sıralamaya giren tüm firmalarımızı kutluyorum.

M. Arif Parmaksız/Nevşehir TSO Başkanı: Nevsac Metal, geleneği bozmadı çıtayı yükseltti

Nevsac Metal geleneği bozmadı ve gururumuz olmaya devam etti. İSO 500’ün açıklanması ile birlikte büyük bir mutluluk yaşıyorum. 2018 yılında 496’ncı, 2019 yılında 448’inci sırada yer alan Nevsac Metal, 2020 yılında çıtayı yükselterek 340’ncı sırada yer aldı. Nevsac Metal Yönetim Kurulu Başkanı ve aynı zamanda Nevşehir Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı olarak beraber görev yaptığım Sayın Mehmet Ali Öbekli’nin ülkemiz ve ilimiz için gösterdiği özverili çalışmalarının neticesini almış olduğunu görmekten onur duydum. Mehmet Ali Öbekli’nin şahsında şirketini ve çalışanlarını tebrik ediyor, başarılarının devamını diliyorum.

Hüsnü Serteser/Afyonkarahisar TSO Başkanı: Afyon’u temsil eden Oruçoğlu büyük bir atılım yaptı

İSO 500’de Afyonkarahisar’dan Oruçoğlu Yağ’ın yer almasından memnuniyet duydum. Geçen yıl yapılan araştırmada 429’ncu olan Oruçoğlu Yağ, 2020 yılında, salgına rağmen, büyük bir atılım yaparak 380’inci sırada yer aldı. Şirketin yöneticilerini ve çalışanlarını gönülden kutluyor; başarılarının devamını diliyorum. Bu vesile ile, tam bir yıl önce kaybettiğimiz Oruçoğlu Yağ’ın sahibi merhum Hakan Bahçeci’yi de rahmet ve minnetle anıyorum.

Müjdat Keçeci/Denizli Sanayi Odası Başkanı: Pandeminin olumsuz etkisi İSO 500’e de yansıdı

İSO’nun açıkladığı Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırmasında geçtiğimiz yıl listede yer alan Denizli’den 12 firmada değişiklik olmadı. İSO 500 Araştırması’nın 2020 sonuçlarını pandemi yılı olması nedeniyle merakla bekliyorduk. Bu zorlu süreçte Türkiye sanayisinin sayesinde büyümeyi yakaladığımızı ve sanayinin pandemi sürecine olumlu etkisini biliyorduk. Ancak bunların rakamlarla da ortaya çıkarılması bizi memnun etti. Ancak, Türkiye ekonomisinin bel kemiği ve hatta omurgası olan sanayinin zor zamanlardan geçtiğini de aynı şekilde rakamlar ortaya koydu. Üretimden satışların 2019 yılına göre 1 trilyon 22 milyar TL’den 1 trilyon 179 milyar TL’ye yükselerek, yüzde 15,3 oranında arttığı görülse de, enflasyon etkisini dikkate aldığımızda bu artışın sadece yüzde 0,6 olduğunu görüyoruz. Son 3 yıldır içinde bulunduğumuz düşüş trendi ne yazık ki devam ediyor.

Ergun Hadi Türkay/BUSİAD Başkanı: Bursa sanayisi değişime yeterince uyum sağlayamamış

İSO 500’de Bursalı firmaların sayısının her yıl azalması, bizi ciddi ciddi düşündüren bir gelişme. Birkaç şekilde açıklamak mümkün bu durumu ama başkalarının bizden daha fazla değişen dünyaya uyum sağladığını söyleyerek başlayalım. Demek ki, Bursalı sanayi kuruluşları, değişen dünyaya uyum sağlayamamış. Yatırımlarda istenen gerçekleşmemiş. İhracatta istenen büyüme olmamış. Ayrıca çok büyük etkisi olmasa da, bazı şirketlerimizin büyüyerek yurt dışına ve başka illere yeni fabrikalar kurması da, bu azalmanın nedeni olabilir. Ama en önemli neden, yaratıcılık ve yenilikçilik konusunda geride kalmamız olarak geliyor bana. BUSİAD olarak, gerek dijital dönüşüm, gerekse Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın getireceği olumsuz gelişmeleri engellemek için ciddi çalışmalar yapıyoruz. Çağa ayak uydurabilmek için şirketlerimizi hazırlamaya uğraşıyoruz.

Özer Matlı / Bursa Ticaret Borsası Başkanı: Bursa’daki rakamsal gerileme çok yönlü değerlendirilmeli

Pandemi ile dünyada büyük bir değişim yaşandı. Gerilemeler eğer pandemi kaynaklıysa bize verdiği mesaj, sektörel değişimler noktasında başka bir bakış açısı getirmemiz gerektiği yönünde. Gerilemenin sebepleri dünya piyasaları mı, dövizdeki hareketlilik mi, şirketlerin kendini yenileyememesi mi? Bursa’daki rakamsal gerileme de bu kapsamda çok yönlü değerlendirilmeli. Bursa’nın politikaları mı değişiyor, yoksa ekonomik şartlardan dolayı yaşanan bir gerileme ve ders çıkarmamız gereken alanları mı işaret ediyor? Bu verileri daha ayrıntılı değerlendirerek analiz etmemiz gerekiyor. Öte yandan şirket bölünmeleri de göz ardı edilmemeli. Pek çok şirket satış pazarlamasını ya da farklı üretimlerini bölerek bağımsız şirketler haline getirdiği için listede yer almayabiliyor ya da gerilemiş görünebiliyor.

Davut Çetin/Antalya TSO Başkanı: Antalya ekonomisi afet yaşıyor firmalar başarılı performans gösteriyor

Pandemide Antalya ekonomisi adeta afet yaşadı. Bu süreçte İSO 500’de yer alma başarısını gösteren firmaları kutluyorum. Antalya gibi demiryolu ağına bağlı olmayan, lojistik imkanları sınırlı bir kentte böylesine değerli bir performansı gösteren firmalarımızı kutluyorum. Pandemi dünya genelinde sanayiyi daha az, turizm başta olmak üzere hizmet sektörlerini daha fazla etkiledi. İmalat sanayi sektörü 2020 yılında pozitif büyüme kaydetti. İlk 500 büyük işletmenin faaliyet kârlarını yüzde 55 artırması da bunu gösteriyor. Bu süreç, turizmin kent ekonomisindeki payının büyüklüğü nedeniyle Türkiye’de en çok Antalya’yı vurdu. Ancak, Antalya’mızın güçlü yönünü ortaya çıkartan odamız üyesi AGT, Adopen, Ankutsan, Yörükoğlu firmalarına başarılarının devamını diliyorum.

Ayhan Kızıltan/Mersin TSO Başkanı: Mersinli firmaların hepsi de listede yükseldi

İSO 500’de odamıza üye 7 firma yer aldı. Söz konusu firmaların tamamı listedeki sıralamalarını yükseltti. 2019 yılında İSO 500 listesine giren firmalarımız 2020 yılındaki listede daha üst sıralarda yer alacaklarına dair bize bir söz vermişlerdi. Tüm firmalarımızı verdikleri sözü tutup sıralamalarını yükselttikleri için kutluyorum. Önümüzdeki yıl yayınlanacak İSO 500 listesine bu firmalarımıza ek olarak 3 firmamızın daha girmesini ve en az 10 firmayla İSO 500’de yer almayı ümit ediyoruz.

Ali Bahar/Antalya OSB Başkanı: Listeye giren firmalarımız Antalya için moral kaynağı

Pandemi gibi olağanüstü koşulların yaşandığı bir ortamda Antalya’dan 6 firma listeye girdi. Elde edilmiş bu başarı, Antalya için büyük bir gurur ve moral kaynağıdır. Bizlere bu gururu yaşatan sanayicilerimizi ve çalışanlarımızı kutluyor, başarılarının katlanarak artmasını diliyorum. 2020 yılı zorluklara dolu bir yıl oldu. Pandemi tüm ezberleri bozdu. Geride bıraktığımız 14 ayda esnafımızın kepenk kaldıramadığı, siftah yapamadığı, seyahat engelleri nedeniyle turist kelimesinin anlamını yitirdiği, sokağa dahi belirli gün ve saatlerde çıkabildiğimiz kısıt ve yasak dolu birçok gün geçirdik. Haliyle Antalya’mız tarihinde ilk kez neredeyse turizmsiz bir yıl geçirdi Ancak Pandemi sürecinde Antalya OSB’de fabrikalar hiç durmadı.

Nadir Küpeli/Eskişehir OSB Başkanı: Sanayicinin yükünü azaltacak adımlar bir an evvel atılmalı

Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırma sonuçları da gösteriyor ki, iyi ki güçlü bir sanayi yapımız var. 2020 yılında zor pandemi koşullarına rağmen sanayimiz gece gündüz demeden büyük bir gayretle çalıştı ve üretti. Ekonomiye en büyük desteği sağladı. Bu yıl açıklanan listede Eskişehir’de farklı lokasyonlarda ve Eskişehir OSB’de üretim yapan 17 sanayi kuruluşunun yer aldığı gördük. Bu firmalarımızla gurur duyuyoruz. Ekonominin itici gücü olan sanayi sektörünün mutlaka daha fazla desteklenmesi ve önünün açılması gerekiyor. 2020’de yaşanan mali ve finansal zorlukların etkisi hala devam ediyor. Sanayicinin yükünü azaltacak adımlar bir an evvel atılmalı. Unutmayalım ki, güçlü sanayi, güçlü Türkiye demektir.