Deride sipariş var, fabrikada çalışacak eleman bulunamıyor

İmam GÜNEŞ

Türk deri ve konfeksiyon sektörünün en büyük pazarını Rusya oluşturuyor. 2015 yılında gerçekleşen uçak krizinin ardından bitme noktasına gelen ihracat, iki ülkenin ilişkilerinin toparlanması ile yeniden canlandı. Geçen yıl Rusya'ya yapılan 25 milyon dolarlık deri ihracatında bu yılki hedef 50 milyon dolara çıkmak. Bu ivmede, fuarların da etkisi büyük. Yılda iki kez Antalya'da düzenlenen Leather & Fur fuarıyla nefes alan deri konfeksiyon sektörü, Rusya'da gerçekleşen Collection Premiere Moscow (CPM) fuarıyla da hem alıcılarla olan ilişkilerini canlı tutuyor hem de başka ülkelerin ürünlerini yerinde görüyor. Kapılarını dün açan CPM fuarına, sektörden 29 Türk şirketi katıldı.

‘Üretimde sıkıntı yaşıyoruz’

Türkiye Deri Konfeksiyoncuları Derneği (TDKD) Başkanı Gürkan Gözmen, fuara Almanya, İtalya, Hollanda ve Fransa gibi ülkelerden katılım olduğunu söyledi. Sektör olarak ihracatta en büyük rakiplerinin Çin, Pakistan ve Hindistan olduğunu söyleyen Gözmen, Avrupa’daki markaların Çin, Pakistan ya da Hindistan yerine Türkiye'ye geldiğine dikkat çekti. Fiyatın tek etken olmadığına vurgu yapan Gözmen, şu bilgileri verdi: "Rakip ülkelere yakın bir fiyat olsa bile burada belirleyici olan kalite, hizmet ve servis. Pandemiden sonra özellikle Çin, Hindistan ve Pakistan’a giden Avrupalı firmalar şu anda yavaş yavaş Türkiye’ye gelmeye başlıyorlar. Dünya devleri Türkiye’ye gelmek istiyor. Bu aşamada maalesef üretimden dolayı sıkıntı yaşıyoruz."

‘İhracat dört kat artabilir’

Sektörün, üretim gücündeki en büyük engelinin çalışan sorunu olduğunun altını çizen Gözmen, şu açıklamalarda bulundu: "Ara eleman neredeyse yok. Herkes masa başı iş istiyor. Emeklilere kalmış durumdayız. Çalışanların yaş ortalaması 45 ve üzeri. Yaptığımız fuarların da etkisiyle aldığımız siparişler arttı. Ancak siparişleri üretim gücündeki eksiklik nedeniyle karşılayamıyoruz. İstihdam sorunu yaşamasaydık, kapasitelerimizi artırabilirdik. Böylece ihracatımızın 4 katına ulaşabilirdik. "

‘Sorun çözülmezse 2 yıl sonra iflaslar başlar’

Eleman sıkıntısının sektörün en önemli problemi olduğundan bahseden Derma Deri Sahibi İbrahim Aydoğan, "Mesleki eğitimler ilköğretimden başlamalı. Uygulamalı eğitim yapılmalı" diye konuştu. Eleman problemi nedeniyle aldıkları siparişleri zamanında teslim edemediklerini belirten Mefi Deri Sahibi Fikret Arda ise, "Antalya fuarında aldığımız siparişleri bile yetiştiremiyoruz. Müşterileri oyalamak durumunda kalıyoruz. 6 bin lira maaş çalışana yetmiyor. Onların istediği fiyatı versek işçilik artar, malı satamayız. Bu gidişle 2 yıl sonra sektör krize girer. Firmaların çoğu batar" dedi.

Uzakdoğu alternatif pazar oldu

Fuarda görüştüğümüz Türk firmaları, Rusya’nın artık iç pazar gibi olduğunu, alternatif olarak Uzakdoğu’ya odaklandıklarını söylediler. Bir önceki CPM fuarının beklentilerin üzerinde geçtiğini söyleyen Modessan GLR Firma Sahibi Ahmet Güler, "Bu fuarda da beklentilerimiz aynı. Siparişler akıyor. Pandemiye rağmen sektörde hareketlilik var. Çin ve Güney Kore ile iyi çalışmalarımız pandemiye takıldı. Şangay'da Mart ayında olacak fuar, sektörümüze çok katkı sağlayacak" dedi. İhracatta yüzde 50 Rusya'ya çalıştıklarını kaydeden Albertini Firma Sahibi İdris Demir de, Avrupa ülkeleri ve ABD'ye de ihracat yaptıklarını kaydetti. Demir, "Hem politik nedenler hem de Çin'in üretimi yavaşlatması ABD pazarında bize fırsat yarattı. Kore ve Japonya da hedefimizde" dedi.