ÇAYKUR'a 'sezon uzatılsın' çağrısı

Leyla İLHAN

Mayısta Karadeniz Bölgesi'nde 208 bin üretici için çay toplama sezonu başlıyor. Ancak her yıl yurt dışından gelen binlerce yabancı işçi ile yapılan çay toplama işleminin bu yıl koronavirüs nedeniyle çay bahçeleri sahipleri tarafından yapılması bekleniyor.

Azalan iş gücü ve bahçelerde kalabalık olmasının önüne geçmek için her yıl uygulanan 20 günlük çay alım süresinin bu sezon uzatılması talep ediliyor. Çay Sanayicisi İşadamları Derneği (ÇAYSİAD) Genel Sekreteri Mustafa Yılmaz Kar, Türkiye’nin çayda kendine yetecek 1 yıllık çay stoku bulunduğunu belirterek, korona salgını nedeniyle bu yıl çayda ilk sezonda toplama süresinin uzatılması gerektiğini söyledi. Her yıl başta Gürcistan olmak üzere ortalama 26 bin yabancı işçinin mayıs ayında sezonun başlamasıyla çay toplamak için Türkiye’ye geldiğini kaydeden Kar, bu yıl ise sınırların kapalı olması nedeniyle üreticilerin işçi olmadan kendilerinin çay toplayacağını söyledi. Ancak ÇAYKUR başta olmak üzere fabrikaların kaliteli çayı almak için sezonu erken başlatmak istediklerini aktaran Kar şöyle konuştu: “Sezon, havanın durumuna göre mayısın ilk ya da ikinci haftasında başlayıp yılda 4 kez çay toplanıyor. Fakat şu an bölgede pek çok yer karantinaya alındı ve mayıs sonrasına kadar da sürdürecek gibi görünüyor. Dolayısıyla sanayiciler erken hasat isterken, bu durumu göz önünde bulundurmalı. Çünkü, çay toplama başlayınca yabancı işçi gelmeyecek ama belki Giresun gibi bölge illerinden geçici işçi gelebilir. Salgının yayılmaması için bölgeye geçici işçi almak yerine bahçe sahipleri tarafından hasat yapılabilir. Normal sezonlarda ÇAYKUR 20 gün içinde alım yapıp sonrasında alımları durduruyor. ÇAYKUR yaş çayın yarısını bu şekilde topluyor. Geri kalanını ise düşük fiyatla özel sektör alıyor. Bu yıl çay toplama sürecinin zamana yayılmasıyla üretici üzerindeki stres de kalkabilir.”

"Randevu sistemi olmalı"

ÇAYKUR’un ikinci önlemini ise çay alım evlerinde alması gerektiğine dikkat çeken Yılmaz Kar, “ÇAYKUR çay alımını çay evlerinden yapıyor. Böyle olunca insanlar bir an önce çay satmak için buralarda yığılıyor. Bu yüzden çay alım evlerinde riskli bir durum oluşabilir. ÇAYKUR bu yıl alımları özel sektörün yaptığı gibi üreticilere gidip randevu ile alabilir. ÇAYKUR ne kadar ve ne zaman alım yapacağını üreticiye bildirirse, insanlar da süreci planlama imkanı bulur. Böylece çay sezonu salgına karşı güvenli geçer ve Türkiye de kaliteli çay içmiş olur” açıklamasını yaptı.

Kar, ilk sezonun da bu önlemler sayesinde heba edilmeyeceğinin altını çizdi.

"70 milyon dolar üreticinin cebinde kalacak"

Mustafa Yılmaz Kar, çay üreticisinin yabancı işçi yerine, ürünü kendisinin toplaması halinde her yıl ödenen 70 milyon dolar ücretin de ceplerinde kalacağını savundu. Çayda ikinci sezonun haziran ayı ortalarına doğru başlayacağını aktaran Kar, “Bu döneme doğru virüsün etkisini yitirmesi muhtemel” tahmininde bulundu.