AVM’ler bankalara mı devredilecek?

Tamer IŞITIR - Spot

Ne oldu?

Alışveriş merkezleri, bankalara devir tehlikesi ile karşı karşıya. Pandemi süresince bünyesindeki markalara 6,5 milyar TL’lik kira desteği veren AVM’ler, artan kurun da etkisi ile kendi borçlarını ödeyemez duruma geldi. Gelirleri TL’ye dönen AVM’lerin kredi yükü, 2018’in Ekim ayından bu yana döviz kurunda gerçekleşen artış nedeni ile yüzde 25’e yakın yükseldi. 15 milyar dolar borç bulunan sektörde 30’a yakın AVM’nin bankalara devir riski ile karşı karşıya olduğu belirtiliyor. Yakın gelecekte en büyük AVM sahiplerinin bankalar olabileceğini vurgulayan sektör temsilcileri, 1 milyona yaklaşan istihdam sağlayan sektörün ayakta kalabilmesi için borçlarında 1 yıl faizsiz öteleme ve TL’ye dönüş desteği talep etti.

Ne dediler?

Başkanı Hüseyin Altaş: Biz AVM yatırımcıları olarak markalara 6,5 milyar TL’yi bulan kira desteğinde bulunduk. Diğer desteklerle birlikte AB ve ABD’deki gibi perakendeci ifl asları Türkiye’de görülmedi. Şimdi biz de ayakta kalmak için tek bir şey istiyoruz. Bir yıllığına borçlar faizsiz ötelensin ve TL’ye dönüşte destek verilsin. Aksi halde pandemi daha uzun sürer ve 3 ay içinde normale dönemezsek banka devirleri artar. Pandeminin yanı sıra döviz borçları da sektörü zor durumda bıraktı. 2018 Ekim ayı öncesinde kiralamalar dolar üzerinden yapılıyordu. Her basiretli tüccar gibi biz de gelirlerimiz dolar üzerinden olduğu için dolar üzerinden borçlandık. Bu borcun miktarı yaklaşık 15 milyar dolar. Gelirlerimiz TL’ye döndüğü ancak borçlarımız döviz olarak kaldığı için kurda yaşanan artış nedeni ile yükümlülüğümüz her geçen süre artıyor.

AYD Başkan Yardımcısı Avi Alkaş: Son iki yıldır döviz kredi yükü, açılan döviz makası nedeniyle taşınamaz hale geldi. Bugün artan giderler ve azalan gelirler nedeni ile AVM’cilik ekonomisinde çok ciddi çatırdamalar yaşanıyor. AVM’ler bacasız fabrikalardır. Binlerce kişiye istihdam sağlıyor. AVM’ler kayıtlı ekonomi ve istihdam için de çok önemli. Birçok marka, AVM’lerde rekabetçi yeteneklerini geliştirerek dış pazarlara açılabildi. Dolayısıyla uluslararası markalarımız için de AVM’lerin olmazsa olmaz olduğu bir gerçek.

Ne olacak

2020 yıl sonu itibarıyla AVM’lerin ciroları pandemi öncesinin yüzde 70’inde kalırken, kira gelirleri ise bir önceki yıla göre yüzde 40-50 arasında azaldı. Hüseyin Altaş’ın verdiği bilgilere göre, bankalara devir tehlikesi olan AVM sayısı 30 civarında. Yerli AVM yatırımcıları genellikle yüzde 20-25 civarında öz kaynak kullanıyor. Kredi başvurusunda ise kira sözleşmelerini teminat gösteren kurumlar, 6-7 yılı bulan vadelerde kredi alıyor. Yabancı yatırımcılarda ise söz konusu vade 10 yılı aşıyor. Sektörde bulunan 440 AVM’nin önemli bir bölümü bankalar ile ilişkilerini düzenleyemezse en büyük AVM sahipleri bankalar olacak. Devir sonrası bankalar AVM’lerin maliki durumuna dönüşecek.