NURETTİN BAKİ / İZMİR
Geçtiğimiz ay Ticaret Bakanlığı, dökme ve varili zeytinyağı ihracat yasağını ikinci bir emre kadar uzatmıştı. Zeytinyağının kutulu ve ambalajlı ihracatında ise yasak olmadığı bakanlık tarafından belirtilmişti. Sektör temsilcilerine göre; yasak kararı ile iç piyasada zeytinyağı fiyatlarında bir düşme olmazken bu yıl üretimin azalması nedeniyle yeni sezonda fiyatların daha da artması bekleniyor.
Yasağın başladığı Ağustos ayından bugüne kadar fiyatların yükseldiğini ve hiç düşmediğini söyleyen Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Meclis Üyesi Nejat Özduran, “Dövize bağlı olarak da fiyatlar artmaya devam edecek. Fiyatlar İspanya’da 9 Euro civarında. Bu şartlarda Türkiye’de iç piyasada fiyat düşüşü beklenemez. Zeytinyağının maliyeti yaklaşık 250 TL. Marmarabirlik zeytin fiyatlarını artırdı. Önümüzdeki günlerde Tariş de fiyat açıklayacak. Fiyatların daha da yükselmesini bekliyorum” dedi.
“Yasak 3 aydır işe yaramadı”
İç piyasada yeterli miktarda zeytinyağı stoku olduğunu vurgulayan Özduran, “İhracatın yasaklanması ile mevsim bitinceye kadar elimizde stokları göreceğiz. İhracatın ne zaman açılacağını bakanlık belirleyecek. Bu yasak, 3 aydır hiçbir işe yaramadı. Bundan sonra da yaramayacak. Türkiye’de zeytinyağı sıkıntısı yok. Devreden stok miktarları gayet güzel” diye konuştu.
“Fiyatların düşmesi için yasak değil, maliyetlerin düşürülmesi gerekiyor diyen” Ayvalık Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ali Uçar ise, “Arz konusunda bir sıkıntımız yok. Ülkemizde şu an toplamda yaklaşık 400 bin ton zeytinyağımız var. Ticaret Bakanlığı’nın dökme ve varilli zeytinyağı ihracat yasağındaki amacı; iç piyasada zeytinyağı fiyatlarını düşürmek ve ambalajlı zeytinyağı ihracatını arttırmaktı. Ancak geldiğimiz süreçte iç piyasada zeytinyağı fiyatları düşmedi, aksine arttı. Sızma zeytinyağı kilogram fiyatı kalitesine göre 300 ile 500 TL arasında değişiyor. Bu rakamlar enflasyona göre artmaya devam edecek” dedi.
“Bakanlığa bağlı Zeytin Başkanlığı kurulmalı”
Zeytin ile ilgili Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı bir başkanlığın veya temsilciğin kurulması gerektiğini söyleyen Akhisar Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Alper Alhat ise, “Zeytinyağı fiyatlarını dünya belirliyor. Dolayısıyla ihracat kısıtlaması ile Türkiye’de raf fiyatlarının düşmesi kolay değil. Çünkü zeytincinin maliyetleri çok yüksek, üretici para kazanmıyor ve maalesef devletin prim sistemi düzgün çalışmıyor. Raf fiyatlarının düşmesi için devletin marketleri sübvanse etmesi gerekiyor. Başka türlü zeytinyağı fiyatlarının düşmesi mümkün değil. Ayrıca Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı bir Zeytin Başkanlığı veya temsilciliğinin kurulması zaruri ihtiyaç. Derneklerden ziyade böyle bir kurumla zeytincilerin ihtiyaçları devlet eliyle daha hızlı karşılanabilir” dedi.