Zeytinyağında ihracat kısıtlaması 400 milyon dolara mal oldu

İREM CEYLİN DEMİRCAN / İZMİR

Ege Zeytin ve Zeytinyağı Birliği (EZZİB) Yönetim Kurulu Başkanı Davut Er, 9 aydır süren ihracat yasağından dolayı hem üreticinin hem de ihracatçının mağdur olduğunu belirtti. Kısıtlamadan dolayı sektörün yurtdışında prestij kaybettiğini anlatan Er, depolarda ihracat için bekleyen zeytinyağlarının kalitesinin düşmesi nedeniyle de 400 milyon dolarlık zarar oluştuğunu ifade etti.

İhracatçıları olarak, 2023/24 sezonunda dünyada hem Pazar, hem de itibar kaybettiklerinin altını çizen Er, yasağın kalkmaması halinde önümüzdeki süreçte oluşan bu güven kaybının derinleşeceğini dile getirdi.

Er, “Bu yasağın bir daha geri gelmemek üzere kaldırılması lazım. İklimde beklenmedik bir durum olmadığı takdirde İspanya, İtalya, Portekiz ve diğer Avrupa ülkelerinde iyi bir mahsul elde edilecek. Bu takdirde bizim en büyük pazarımız olan Amerika’da onlarla rekabet etme şansımız olmayacak. Bu aslında bu çok tehlikeli bir gidişatı ifade ediyor. İhracat yasağının çoktan kalkmış olması lazımdı. İhracat tarım ürünlerinin sigortasıdır. Maalesef Tarım ve Orman Bakanlığı bu konuda bizim gibi düşünmedi. İhracat kısıtlamaları yüzünden depolarda bekleyen dökme zeytinyağları zamanla kalitelerini yitirip rafinajlık hale geldi. Bu kalite düşüşü nedeniyle zararımız 400 milyon dolar oldu” dedi.  

EZZİB yönetimi olarak geçen hafta Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat'ı ziyaret ettiklerini belirten Er, “Ticaret Bakanlığı, bu yasakla ilgili bir iyileştirme çalışması yapıyor. İhracatçımıza eski kontratlar ve teslim edemediğimiz ihracat partilerinin tamamlanabilmesi için kota sistemi önerdiler. Biz de üyelerimizden kontratlarını istedik, listeledik ve Ticaret Bakanlığı’na bildirdik, belli bir kota istedik. Dökme, varil ve tanklı ihracatla ilgili bakanlıklarımızın ilgili genel müdürlükleri incelemelerini yapıyorlar. Daha sonra bakanımıza sunacaklar. Olumlu sonuçları bekliyoruz” diye konuştu.

“200 bin ton zeytinyağı 9 aydır bekliyor

Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Kooperatifleri Birliği Genel Müdürü Güngör Şarman da geçtiğimiz sezon dünyanın en büyük zeytinyağı üreticisi İspanya’da yüzde 50’den fazla ürün kaybı yaşanırken Türkiye’de rekoltenin 420 bin tonla rekor kırdığını hatırlatarak, “Bu, bizim için büyük bir şans ve bulunmaz bir fırsattı. Fakat değerlendiremedik. 200 bin ton zeytinyağı 9 aydır bekliyor. Bunlar bozulmaya yüz tuttu. Ülke döviz kaybediyor 1,5 milyar dolar gelmesi gereken para çok daha aşağılarda. 9 aydır her platformda bu konunun düzeltilmesi gerektiği taleplerimizi Ankara’ya iletiyoruz. Ufukta iç açıcı bazı gelişimler var. Onlar sonuç verdiği takdirde ölmeden önce ihracat yasağının kaldırıldığını mutlaka göreceğiz. Devletimizin bir bölümü ekonomiyi düzeltebilmek için ihracat işlemlerine ağırlık vererek ülkeye döviz kazandırmak istiyor başka bir bölümü böyle bir yasak getiriyor. İnanılmaz bir durum” ifadelerini kullandı.