Yerli tütün üretimine Amerikan tipi dopingi

Ahmet USMAN

İZMİR - Türkiye’de üretilen tütün mamullerinde yerli tütün kullanımının artırılması zorunluluğu, üretim rakamlarına yansımaya başladı. Sigara harmanlarında ihtiyaç duyulan Amerikan tipi tütünlerin yurtiçinde üretilmeye başlanmasıyla, 5 yıl önce sıfır düzeyinde olan Virginia ve Burley tipi tütünlerin üretimi 10 milyon kilograma kadar çıktı. Türkiye’nin 2022’de 71 milyon kg tütün ürettiği düşünülürse, söz konusu tütünlerin toplam üretim içindeki payı şimdiden yüzde 15’lere yaklaştı. Önümüzdeki yıllarda Amerikan tipi tütünlerin ihracatına başlanması ile bu rakamların daha da artacağı düşünülüyor.

Yaklaşık 3 yıl önce tütün üretimini artırmak amacıyla sigara üretiminde kullanılacak yerli tütün oranının 2024 yılına kadar kademeli olarak yüzde 30’a çıkarılmasına dair bir düzenleme yapıldığını hatırlatan Ege Tütün İhracatçıları Birliği Başkanı Ömer Celal Umur, “Bu düzenlemeye göre Türkiye’de üretilen tütün mamullerinde kullanılan Türkiye menşeili tütün oranı kademeli olarak artırılıyor. Şu an yüzde 21 olan bu oran, sene sonunda yüzde 25’e, 2024’te yüzde 30’a çıkacak. Bundan dolayı Türkiye’de Amerikan tipi dediğimiz, büyük yapraklı Virginia ve Burley cinsi tütünlerin üretiminde bir artış gözlemleniyor” dedi.

“İhracatta da bize katkı sağlayacak”

Virginia ve Burley tütünlerinde başarılı denemelerin ardından dikim çalışmalarının hızlandığını anlatan Ömer Celal Umur, “İlk etapta bu üretim iç piyasaya yönelik gibi görünüyor. Ama bu tür tütünlerin dünya pazarlarında çok iyi bir yeri olduğu için, ileriye dönük ihracatta da bize katkı sağlayacağına inanıyoruz. Bu çalışmalar Ege Bölgesi’nde yapıldığı gibi Batman, Adıyaman gibi Güneydoğu illerinde, Tokat, Samsun gibi Karadeniz illerinde ve Bursa gibi Marmara Bölgesi illerinde de yapılıyor. Bu yıl yaklaşık 10 milyon kilogram üretim bekliyoruz.

Bu da Türkiye tütün rekoltesine ciddi bir katkı sağlayacak. İlk etapta iç piyasada kullanılacak ama bizim ümidimiz ileriki yıllarda ihracata da katkı sunacak. Dünya kalitesinde bir üretim yapabilir ve rekabetçi fiyatlar yakalayabilirsek ihracatın sonu yok. Dünyada çok ciddi miktarda bu tütünlerden kullanılıyor. Üstelik şimdiye kadar Türkiye’de üretilen tütünlerin iştirak etmediği bir pazar bu. Sıfırdan başlayıp çok yüksek ihracat miktarlarına gidebilir” diye konuştu.

Oryantal tip ya da şark tipi olarak bilinen Türk tütününün daha çok kurak, taşlık arazilerde, aile ziraatı şeklinde yetiştirildiğini ifade eden Ömer Celal Umur, şunları söyledi: “Virginia ve Burley tipi tütünlerin tarımı için ise verimli araziler ve sulama gerekiyor. Ancak verim yüksek olduğu için daha karlı bir ürün. Bir diğer fark da bu türlerin tarımı için mekanizasyona ihtiyaç olması. İşin içine mekanizasyon girince de aile işletmelerinden çok büyük işletmeler bunu yapabiliyor.

Biz de yaptığımız kontratlarla bu türlerin yetiştirilmesini destekliyoruz. Üretim 5 sene öncesine kadar neredeyse sıfır dolayındaydı. Bu sene sadece bizim üyelerimizin yaptığı kontrat 7-8 milyon kilograma ulaştı. 2-3 sene içinde sadece iç tüketim için 15-20 milyon kilogramlara geleceğini düşünüyorum. Ondan sonra da kalitemize ve rekabetçiliğimize göre ihracat pazarları da açılacaktır.”

Oryantal tütün tarımını etkilemez

Oryantal tütünün, aroması çok yüksek ve farklı bir ürün olduğunu dile getiren Ömer Celal Umur, “Bugün dünya sigara piyasalarında her sigara harmanında yaklaşık yüzde 10-15 kullanımı var. Ben bunun azalacağını düşünmüyorum. Bu tamamen Türkiye’deki sigara fabrikalarına yurtdışından gelen Amerikan tipi tütünün Türkiye’de üretilmesiyle ilgili bir durum. Bu gelişme Türkiye’deki tütün üreticilerinin sayısını da artıracak. Ama verimi yüksek olduğu için üretici sayısındaki artış üretime yaptığı katkı kadar olmayacaktır” dedi.