Un sanayicisi, TMO’nun un satışını bir ay öne çekmesini istiyor

AHMET USMAN / İZMİR

Türkiye Un Sanayicileri Federasyonu (TUSAF) Başkanı Haluk Tezcan, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin Eylül olarak belirlediği buğday satışına başlama tarihinin bir ay öne alınmasını istedi. Bu sene aşırı sıcaklar nedeniyle buğday hasadının çok erken gerçekleştiğini belirten Tezcan, TMO satış tarihini erkene çekmezse, piyasada fiyatların artacağını, bunun da iç pazarda enflasyona neden olacağını dile getirdi. Tezcan, Türk firmaların yurt dışında pazar kaybetmemesi için ithalat yasağının da 15 Ekim yerine 15 Eylül’de sonlandırılmasını istedi.

2023’te Türkiye’de son yılların en büyük buğday rekoltesinin gerçekleştiğini hatırlatan Tezcan, “Hasat öncesinde hem dışarıdan gelen buğdaylar, hem buğday rekoltesinin çok iyi olması nedeniyle sektör elindeki bütün ekonomik imkanlarını buğday alımına yönlendirdiği için, 2023 hasadında çok fazla buğday alımı yapamadık. Bu alımı da TMO yapmak zorunda kaldı ve elinde büyük bir buğday stoğu oluştu. Bu stoklar 2024 hasadına taşındı. Bu yıl rekoltemizin 20 milyon tona ulaşmasını bekliyoruz. TMO, hububat taban fiyatlarını 6 Haziran’da açıkladı. Taban fiyat çiftçinin beklentilerinin altında kaldı. Fark ödemesi desteğinin artırılmasına rağmen çiftçi çok mutlu olmadı. Biz sanayiciler olarak kaliteli ürünü TMO’nun taban fiyatının üzerinde almaya devam ediyoruz” dedi.

TMO’nun alım fiyatını açıkladığı için buğday satışlarını durdurduğunu söyleyen Tezcan, “Bu sezon geçtiğimiz yıllardan çok daha farklı bir hasat yaşıyoruz. Aşırı sıcaklar nedeniyle ilk hasat 9 Mayıs’ta yapıldı. Normalde Anadolu’da hasat 5-10 Temmuz tarihlerinde başlarken, bu sene bu tarihlerde neredeyse bitiyor. Sıcaklığın çok fazla olması ürünün kalitesini de olumsuz etkiledi. Bu ay sonuna kadar Türkiye’deki tüm buğday toplanır. Bizim de Ağustos ayında buğday ihtiyacımız ön plana çıkar. Arz talep dengesi bozulursa bu durum fiyatlara yansır, bu da enflasyonu olumsuz etkiler. Enflasyonun doğru şekilde yönetilmesi için TMO’nun buğday satış fiyatını açıklamasını ve satışları 15 Ağustos’ta gerçekleştirmesini talep ediyoruz” dedi.

İthalat yasağı da 1 ay önce sonlandırılsın

Taban fiyatın açıklanması ile birlikte ithalatın 15 Ekim’e kadar tamamen durdurulduğunu belirten Tezcan, bu tarihin de 15 Eylül’e çekilmesini istedi. Un sanayicileri olarak bu yıl proteini, enerjisi yüksek kaliteli buğday bulmak konusunda sıkıntı yaşadıklarını dile getiren Haluk Tezcan, “Devletin ya ithalatı serbest bırakmasını, ya da kaliteli buğday problemini çözmek için kendisinin ithalatı yapmasını talep ediyoruz. Türkiye dünyanın en büyük un ihracatçısı. Fakat biz kendi buğdayımızla değil, dünyadan aldığımız buğdayla ihracat yapıyoruz. Fiyatları da o şekilde tutturabiliyoruz. Bu sene kendi kendimize yeter olduğumuz için, ihracatımızı kendi buğdayımızla yapmamız için teşvik ettiler. Şu an kendi buğdayımızı işliyoruz, ithalatımızı 15 Ekim’den sonra yapacağız. Bu süreçte buğday verimliliğinde düşüklük olması, elimizdeki stokların yetersiz olması, fiyatların yüksek olması ihracatımızı da olumsuz etkileyecek. O nedenle hem ihracat ikamemizin sonlanması hem de buğdaya olan taleplerin regülasyonunun sağlıklı şekilde sürdürülebilmesi açısından ithalat yasağının 1 ay önce kaldırılması sektörü de piyasaları da rahatlatır” diye konuştu.

Şu an iç piyasada buğday fiyatının dünya piyasalarından 50 dolar yüksek olduğunu anlatan Tezcan, “Fiyat tutturmakta zorlanıyoruz. Pazarda alternatif ülkeler oluşmaya başladı. Yeni bir rakip sıkıntısı yaşamamak adına ithalat imkanını 15 Eylül’e alınırsa, hem ihracatımız sekteye uğramamış olur, hem de buğday ihtiyacımızı daha kolay sağlayarak rekabet gücümüzü artırırız. 2023’te 3.6 milyon tonun üzerinde ihracatla tüm zamanların rekorunu kırdık. Bu yıl da 4 milyon ton barajını zorlayarak önemli seviyede ihracat başarısına ulaşmayı, devletimizin ve ilgili kurumlarımızın da desteğiyle 1,5 milyar doların üzerinde un ihraç etmeyi hedefliyoruz” dedi.