Türkiye ikinci kez botanik EXPO’ya ev sahipliği yapacak

Mehmet KAYA / ANTAKYA

Türkiye, coğrafi özellikleri nedeniyle 12 binden fazla bitki türüne sahip. Bunlardan 3 bin 500 tür endemik, yani sadece Türkiye coğrafyasında bulunan bitkilerden oluşuyor. Hatay ise benzersiz coğrafi özelliklerinden dolayı 250 dolayında sadece Hatay’da yetişen olmak üzere 2 binden fazla bitki türüne ev sahipliği yapıyor. Çin ve Avustralya’yla yarışarak alınan ve Antalya’nın ardından ikinci olacak; botanik özellikli Hatay EXPO 2021 kapılarını 1 Nisan günü ziyaretçilere açacak.

Ana teması antik dönemin Dünyanın en büyük üç şehrinden biri olan Antakya ve Hatay’ın çok dinli, çok dilli ve kültürlü “medeniyetler buluşması” olarak belirlenen EXPO’nun alt temaları; “Sürdürülebilir Kalkınma ve Organik Tarım, İyi Bir Hayat İçin İyi Gıda, Sağlık İçin Tıbbi Ve Aromatik Bitkiler ve Kültürel Kardeşlikte Kreatif Yollar olarak belirlendi.

Antakya’da ve İskenderun-Arsuz’da iki büyük kampüste ziyaretçiler 6 ay boyunca 2 binden fazla etkinlik görebilecek. Hatay’da sadece bir bölgede yetişen ve genellikle 13 yapraklı olan Barış Çiçeği, Hatay’da yerleşmiş 13 medeniyeti temsilen EXPO’nun logosu olarak seçildi. Dünyada sadece Hatay ile İsrail'de bulunan ve Türkiye'de varlığı tükenme noktasındayken alınan önlemlerle kurtarılan Hatay Dağ Ceylanı Defne ve Zeytin adı verilen karakterlerle EXPO maskotu olarak tasarlandı.

Hatay EXPO 2021 için düzenlenen tanıtım etkinliğinde gazetecilerle bir araya gelen Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfü Savaş, önceki uluslararası etkinliklerdeki vergi teşviki ve ihale kolaylığı olmadan yürüttükleri projede 600 milyon TL fiziki yatırımı geçtiklerini ve toplamda 1 milyar TL’ye yakın bir harcamayla kapılarını açacaklarını kaydetti.

Hatay ve Türkiye’nin bitki varlığı ve özellikle ticarete konu olabilecek tıbbi ve aromatik bitkilerle uluslararası ölçekte fayda sağlamayı hedeflediklerini kaydeden Savaş, Samandağ sahili ile birlikte, doğa, gastronomi ve deniz turizmi; tarımsal üretim ve tıbbi-aromatik bitkilerin ticaretinde büyük bir gelişme potansiyeli taşıdıklarını anlattı.

EXPO için 2 milyonun üzerinde ziyaretçi beklediklerini kaydeden Savaş, “Hatay, Roma öncesi, Roma, Bizans ve Osmanlı döneminin yolların kesiştiği bir şehir. Roma döneminin dünyanın üç büyük kentinden biri. Her dönem büyük bir ticarete konu olmuş. Bitki varlığı muhteşem. Bu özellikleriyle öne çıkan bir EXPO tasarladık” dedi.

Savaş Hatay’ı yordu”

“Suriye savaşı Hatay’ı yordu” diyen Lütfü Savaş, bu döngüden çıkmak için büyük çaba harcadıklarını kaydetti. Savaş nedeniyle Hatay’ın bütün merkezlerinin göç aldığını, bazı ilçelerde nüfus çoğunluğunun değiştiğini kaydeden Savaş, bunun uzun vadede ciddi sorunlar doğuracağını vurguladı.

Yerli halkın şehirlere göç ettiğini, su tüketiminin çok büyük boyutta arttığını, SGK’ya tarım primi ödeyen 34 bin çiftçi sayısının 11 bine kadar gerilediğini söyleyen Lütfü Savaş, “Sorun büyük, Hatay’ın çok kültürlü yapısı nedeniyle biz daha yumuşak söylüyoruz ancak gelecekte torunlarımızın aynı Hatay’da yaşamasını istiyoruz.” diye konuştu.

Hatay’ın sadece tıbbi aromatik bitkilerde küresel ölçekte etkin olduğunu, gastronomi, turizm ve tarım dahil hakettiği yerde olmadığını vurgulayan Savaş, “Küçük çiftçi arazisini satıyordu. Sözleşmeli çiftçilikle destek vermeye başladık. 9 bin çiftçiye eriştik. Daha da artırmayı planlıyoruz. Çiftçi sayısını korumak gerekli. Yoksa bölgenin demografisi değişecek” ifadelerini kullandı. Suriyeli sığınmacıların ekonomiyi çok olumsuz etkilediğini belirten Lütfü Savaş, “Ancak bu sorun Ankara’dan çözülebilecek bir sorun. Bölgenin demografisinin değişmesini istemiyoruz. Bunun önemini herkes anlamalı” dedi. Lütfü Savaş, Büyükşehir Belediyesinin borçlanma imkanlarının kısıtlanması yanında, toplam kamu yatırımlarında Türkiye’de 78. sırada olduğunu da belirterek, “En fazla vergi veren iller sıralamasında 25 milyar TL ile 7. sırada olmamıza karşılık, yatırımlarda 78. sırada kalmamız doğru değil.” ifadelerini kullandı.

Suriye savaşı başlamadan önce günde 250 TIR’ın Hatay’dan Ortadoğu ülkelerine çıkış yaptığını belirten Lütfü Savaş, taşımacılığın durduğunu, bunun çok sayıda aileyi negatif etkilediğini kaydetti. Taşımacılığın yeniden canlandırılması gerektiğini, sınırların açılması yanında serbest bölge ilanının da gündeme alınmasını beklediklerini vurguladı.

Yatırımlar kalacak, EXPO için uçuşlar artırılmalı

EXPO alanındaki bütün tesislerin kazanım olduğunu ve ileride kullanılacağını, sökülmeyeceğini belirten Lütfi Savaş, bu sayede büyük bir yatırımı tamamlamış olduklarının altını çizdi. EXPO süresince Hatay’a uçuşların artırılmasını talep eden Lütfü Savaş, yerli ve yurt dışından gelecek ziyaretçilerin artırılacak uçuşları karşılayacak kapasitede olduğunu vurguladı.

İki kampüste 320 bin metrekare alanda düzenlenecek

1 Nisan’da kapılarını açacak etkinlikte Antakya ve İskenderun-Arsuz’da iki kampus ayrıldı. Toplamda 25 farklı ülke bu iki kampüsteki çeşitli faaliyetlere katılacak. Antakya alanında ulusal şehir bahçeleri, açık ve kapalı fuar alanları düzenlendi. Antakya’da yapılacak bütün fuarlar bu alana taşınarak ziyaretçilerin EXPO’yı da izlemeleri sağlanacak. Antakya’da bulunacak gastronomi köyü ile bölgenin ve Türkiye’nin yemek varlığı sergilenecek. Kültür ve Sanat sokağı ile bölge ve Türkiye’nin el sanatlarının üretimi, atölyeleri ve satışı imkanı sunulacak. Medeniyetler bahçesi, hortikültür (süs bitkileri, bahçe, vb. bitkiler) bitki müzesi ve tıbbi-aromatik bitkiler bahçesi yer alacak. Ayrıca 3500 kişilik amfitiyatro yer alacak.

Dünya rekoru kırılacak

Antakya halen 1200 metrekare Roma dönemi mozaik ile dünyanın en büyük mozaiğine ev sahipliği yapıyor. EXPO için çeşitli atölyelerde “Ortak Varoluş Mozaiği” tasarımı uygulandı. Halen birleştirilen ve zemine yerleştirilecek 1600 metrekarelik mozaik dünya rekoru olacak. Mozaik, Hatay’ın çok dinli, çok kültürlü yapısını yansıtacak.

Arsuz alanında ise uluslararası şehir bahçeleri, gastronomi merkezi, botanik bahçesi, etkinlik alanları ve 10 bin kişilik konser alanı bulunacak.