T.İ.S. Turkey, su ve enerji verimliliğini artırıyor

ABDULLAH SÖNMEZ / ESKİŞEHİR

Türkiye'de faaliyetlerine 2016 yılında başlayan T.İ.S. Turkey, 2020 yılında İtalyan T.İ.S. grubunun bünyesine katıldı. Eskişehir'de 5 bin metrekarelik alanda üretim yapan firma, 50 kişilik ekibiyle DN150'den DN2400'e kadar kelebek vana ve kontrol vanaların üretimini yapıyor. Türkiye'de istasyonlarda su ve enerji yönetiminin yanı sıra kayıp kaçak yönetimini de sağlayan T.İ.S. Turkey, İstanbul, Antalya, Diyarbakır ve Erzurum'da çalışmalarını sürdürüyor.

Merkezi Denetleme Kontrol ve Veri Toplama Sistemi olarak adlandırılan SCADA sistemlerinin su ve kanalizasyon idareleri tarafından şehir merkezi, ilçeler, köy ve mahallelerde bulunan tüm içme suyu şebekesine bağlı depolar, terfi istasyonları, kontrol noktaları, vana ve basınç odaları dahil tüm noktalarda anlık veri takibi, kontrol ve geçmiş verilerin analiz edilmesi amacıyla kullanıldığı bilgisini paylaşan T.I.S. Turkey Türkiye ve Ortadoğu Direktörü Semih Vatansever, “SCADA sisteminin geliştirilmesi ve yeni basınç noktalarının eklenmesi ile birlikte, su nakil hatlarının en uygun basınçlarda çalışmasının yanı sıra su depolarının en uygun seviyelerde faaliyet göstermesini sağlıyoruz. Bu işlemleri yaparken kullanılacak ekipman kalitesi çok yüksek olmalı. Ayrıca su kalitesinin online takibini de sağlıyoruz. Oluşabilecek olumsuzluklara online müdahale ederek sistemin merkezden en uzak noktaya kadar anlık olarak kontrol edilmesine imkan tanınıyor” diye konuştu.

Kayıp kaçak önlemede devrim yaratacak sistemler geliştiriyor

Yüksek hıza duyarlı ani patlak veya kaçaklarda boru hatları üzerinde kapama istasyonları ve DMA dedikleri basınç kontrol odalarında mini tribün gibi yenilikçi sistemler geliştirerek kayıp kaçaklara ve boru patlamalarına daha hızlı müdahale imkanı sunduklarını aktaran Vatansever, “Tanılayıcı ağların performansını artırmak için tasarlayıp geliştirdiğimiz bir uygulama sistemi ile basınçların ve akış hızlarının dikkatli bir şekilde yönetilmesi sayesinde kayıpları tespit edip azaltıyoruz. Basınç düşürülürken, hem sistemdeki kayıp kaçaklar azalıyor hem de elektrik üretimi sağlanabiliyor. Patentli mini tribün sistemlerimiz İtalya Bergamo'da 1 ay içinde devreye alınacak. Mayıs ayında ise bu sistemi Türkiye'de faaliyete geçirmeyi planlıyoruz” dedi.

Bütçe dostu çözümler sunuyor

Belediyelerde ve diğer kuruluşlarda sıkça rastlanan bütçe sıkıntısı için de farklı çözümler olduğunu aktaran Semih Vatansever, konsorsiyumlar ile fon yönetimi projelerine çok sıcak bakıldığını dile getirdi. Bakanlık tarafından onaylanan fonlar üzerinde çalışarak, tüm su yönetimi istasyonlarının verimliliğini ölçtüklerini açıklayan Vatansever, sözlerine şöyle devam etti: “Fizibilite çalışmasından sonra belediyelerle yirmi, yirmi beş yıllık anlaşmalar yapılıyor ve yatırımlar firmalar tarafından gerçekleştiriliyor. Yatırımın geri dönüşü de anlaşılan oranlarda iki tarafla paylaşılıyor. Bu fonlar sayesinde su kaybı, su yönetimi, basınç yönetimi, elektrik, enerji ve bütçe yönetimi sağlanabiliyor. Bu sayede belediyelerin elektrik faturalarında önemli bir düşüş gerçekleşiyor. Basınç yönetimi ile enerji üretimi de mümkün hale geliyor. Mevcutta bakım maliyetlerini, arıza sayılarını, kayıp su miktarlarını düşüren bu sistem elektrik üretimi ile de yatırım maliyetlerinin geri dönüşüm sürelerini geri çekiyor.”

DMA sistemleri ile enerji tasarrufu

DMA su yönetim sistemi ile suyun tüketimine göre pompaların veriminin ayarlandığını anlatan Vatansever, “Gece saatlerinde su kullanımı azaldığında, sistem pompaların sayısını otomatik olarak azaltıyor. Bu sayede, hem enerji tasarrufu hem de suyun daha verimli kullanımı sağlanıyor. Sistemin sağladığı tasarrufu rakamlara dökecek olursak, klasik yöntemde 24 saat boyunca bir şehirde çok yüksek adetlerde pompalar çalıştırılıyor ve bir ayda 100 X TL ödeniyorsa, yeni sistem ile pompanın çalışma süresi azalıyor ve pompa masrafları 75-80 X TL ye düşüyor diyebiliriz. Yani, yeni sistem ile ayda yüzde 20-25 elektrik tasarrufu sağlanıyor. Buna ek olarak basıncın düşürüldüğü bölgelerde ekstra analizler yaparak o bölgeye FR Line dediğimiz hem DMA hem de mini elektrik üreticisini koyarak çifte kazanım sağlayabiliyoruz” şeklinde konuştu.

Suyun geleceğimiz için kritik öneme sahip olduğunu belirterek bu kaynağı korumak için herkese görev düştüğüne dikkat çeken Semih Vatansever, "Suyun daha verimli kullanılması ve kayıp kaçakların önlenmesi için yenilikçi çözümler sunmaya devam edeceğiz. Belediyelerle iş birliğimizi artırarak su kaynaklarının korunması ve sürdürülebilir kullanımı için önemli katkılar sağlayacağımıza inanıyoruz” ifadelerini kullandı.