'Tarımda yabancı işçilerin çalışma izni sorunu çözülmeli'

FİKRİ CİNOKUR / ANTALYA

Antalya Ticaret Borsası (ATB) Başkanı ve TOBB Yönetim Kurulu üyesi Ali Çandır, tarım sektörünün son dönemde hızlı bir biçimde iş gücünün azalması ve çalışanların yaş ortalamasının 58’e yükselmesi gibi yapısal sorunlarla karşı karşıya olduğunu belirtti.

Bu durumun, özellikle Antalya ve benzeri kentlerde, emeğe dayalı tarımsal üretim alanlarında kayıplara neden olduğunu ifade eden Çandır, şunları kaydetti:

‘’TÜİK verilerine göre 2023 yılında yaşlı nüfusun yüzde 57,7’si, genç nüfusun ise yüzde 13,6’sı tarımda çalışmaktadır. Gençler tarıma yönelmek yerine tarım dışı alanları tercih etmektedir. Sektörün içinde bulunduğu bu sorunu aşabilmesi için tarımda çalışmayı, üretmeyi, girişimci olmayı ve kırda yaşamı cazip hale getirecek kamu politikalarına ihtiyaç vardır.  Aksi halde toplumsal sürdürülebilirliğimiz ciddi zarar görecektir.’’

Tarımsal istihdamdaki diğer bir sorunun ise yabancı uyruklu ve geçici koruma kapsamındaki işçilerin çalışma izinlerinde karşılaşılan süre ve mevzuat kapsamlı sorunlar olduğuna dikkat çeken Çandır, şöyle konuştu:

‘’Önerimiz çalışma izinlerinin sektörel bazda verilmesi, çalışma izinleri için verilen sürelerin uzatılması ve izin alımlarının kolaylaştırılmasıdır. Mesleki eğitim sonrası iş garantisinden girişim teşviklerine, özel finansman ve ücret desteklerinden askerlik süresi muafiyetine ve sektöre özel bir sosyal güvenlik modeli geliştirilmesi gibi ortak akılla oluşturulacak planlama ve stratejilere ihtiyaç vardır. Beklentimiz sorunlarımızın kısa sürede çözüme kavuşturulmasıdır.’’

Antalya ekonomisi olumsuz ayrışıyor

Son yıllarda Antalya ekonomisinin Türkiye’ye göre olumsuz ayrıştığına dikkat çeken Ali Çandır, ağırlaşan zorluklara dayanamayan işletmelerin kapanma hızlarının görülmedik düzeyde arttığını kaydetti. Çandır, şöyle devam etti:

‘’Kurulan ve kapanan şirket sayılarında sürekli bozulmalar yaşanıyor. Ancak, daha dikkat çekici durum, Antalya ekonomisindeki eğilim yılbaşından bu yana Türkiye genelinden olumsuz ayrışmasıdır. Antalya’da kurulan şirket sayısı yüzde -26 azalırken Türkiye genelinde yüzde -13 azalmıştır. Kapanan şirket ise Antalya’da yüzde 46, ülke genelinde yüzde 23 artmıştır. Antalya, kurulan/kapanan şirket hareketliliğinde ülkemizin iki kat gerisinde kalmıştır. Protestolu senet tutarı, Antalya’da yüzde 304, Türkiye genelinde yüzde 176 artmıştır. Karşılıksız çek tutarı ise Antalya’da yüzde 372, ülkede yüzde 225 artmıştır. Yani ticaretin parasal yönüyle ilgili göstergelerde de Antalya ülke ortalamasının yaklaşık yüzde 50 gerisinde seyretmektedir.’’

Antalya iş dünyası ve ekonomik aktivitenin, ülke genelinin oldukça gerisinde seyrettiğini vurgulayan Çandır ‘’Bu durum yılbaşından beri benzer bir eğilim göstermektedir. Antalya geçmişi itibariyle genellikle ülkemiz ortalamasından hızlı büyümeye alışıktır. Bu genel eğilime yeniden kavuşmalıyız. Ancak uygulamalar Antalya için zorlayıcı olmaya devam etmektedir. Turizmdeki hareketliliğin azalmasıyla Antalya ekonomisinin nispi olumsuz ayrışması, daha da belirgin hale gelme riskini taşımaktadır’’ dedi.