Üreticiden 7 liraya alınan şeftali tüketiciye neden 50 liraya satılıyor?

ADNAN AÇIKGÖZ/MERSİN

Geçtiğimiz kış limon bahçelerinin söküldüğü Mersin, yine benzer bir konuyla gündeme geldi. Bahçesindeki şeftaliye üretim maliyetlerinin altında fiyat teklif edilen bir çiftçi, henüz hasat edilmemiş üzerinde meyvelerin bulunduğu ağaçlarını söktü. Cep telefonu kamerasıyla kaydedilip sosyal medyada paylaşılan o anlar, üreticinin çaresizliğini bir kez daha gözler önüne serdi. Yüksek verimli topraklar ve uygun hava koşullarında Türkiye’nin en kaliteli sebze ve meyvesini üretmelerine rağmen, verilen emeğin maddi karşılığını alamadıklarını vurgulayan Mersin Ziraat Odası Başkanı Musa Yılmaz, sitemiz aracılığıyla, hem üretici, hem de tüketici için acil çözüm istedi. Bugün çiftçinin 7 liraya mal ettiği şeftaliyi toptancı haline 8 liraya götürdüğünü bildiren Yılmaz, halden 10 TL’ye çıkan ürünün kentteki marketlerde 50 liraya satıldığını dile getirerek, rakamlar arasındaki uçuruma dikkat çekti.

Peki, geçen yıl limondan sonra bu yıl kavun ve karpuz ile devam eden meyvedeki sorunlar nereden kaynaklanıyor? Üretici de, tüketici de fiyatlardan neden memnun olamıyor?

Sezona umutla girilmişti

Geçen sene üretimin yüzde 6,8 oranında arttığı şeftalide, bu yıla büyüt umutlarla girilmişti. İyi bakımın yapıldığı bahçelerde, önceki kıştan farklı olarak geride bırakılan aylarda don tehlikesinin de yaşanmaması, umutları artırmıştı. Türkiye’de yaygın olarak üretim alanı bulan, Bursa ve Çanakkale’nin yanı sıra Akdeniz Bölgesi, özellikle de Mersin’de yoğun üretimi gerçekleşen şeftali, yaz sezonunun bereketini artıracak ürünleri arasında gösteriliyordu. Yıl içinde özellikle Akdeniz sineği ile mücadele veren üretici, böceklenme tehlikesine karşı da önlemlerini artırdı. İşçi ücretlerinin de günlük bin liranın üzerine çıkması maliyetlere baskı veren unsurlardan oldu.

Geçen yıl Mersin’de kilosuna 1 lira tekliflerinin yapılan limonda üretici, meyvesini toplamadan ağaçları söküme almış, bu yıl limon fiyatları 100 liraya kadar çıkmıştı. Şimdi şeftalinin Türkiye’deki en önemli illerinen Mersin’de benzeri senaryo şeftalide yaşanıyor. 7 liraya mal edilip, hale 8 liraya sevk edilen şeftalinin marketlerde 50 liraya satıldığına dikkat çeken Mersin Ziraat Odası Başkanı Musa Yılmaz, tarımsal üretimin sürdürülebilirliği için makul fiyat politikası uygulaması isteyip, acil çözüm çağrısında bulundu. Yılmaz, Mersin’de şeftaliden zarar eden bir çiftçilerin, hasat edilmemiş ağaçların sökümünü yaptığını dile getirdi.

“Bu yılın geliri kar bırakmaz”

Bazı çiftçilerin hasat maliyetini düşürmek için ürününü kendi imkânlarıyla topladığını belirten Yılmaz, bölgesindeki üretim sahalarına ilişkin şu bilgileri verdi:

“Maliyetler ikiye katlanmasına rağmen, ürünler geçen yılki fiyatlara dahi satılamıyor. Bu sene şeftali, kiraz ve erikte böceklenme yaşandı. Üreticinin gereğinden fazla ilaçlama yapması, maliyetleri daha da artırdı. Bu yılki hasattan elde edilecek gelir ancak bahçenin bakım giderlerini karşılar, kar bırakmaz. Çiftçi gelecek yılı düşünerek bahçesini ayakta tutmaya çalışıyor ama pek umutlu değiliz. Bu ülkenin çiftçisi kaderine terk edilmiş. Mevcut şartlarda üretimde kalınması mümkün görünmüyor. Tarım ve gıdayı önemseyen bütün yetkililere sesleniyoruz. Çiftçiye sahip çıkılmadığı, ürünler ekonomik karşılığını bulmadığı sürece, kısa süre sonra üretim yapacak çiftçi bulamayacağız”.

“Üye olduğum kooperatif neden ürünümü satmıyor?”

Tarım Kredi Kooperatifi ve meyve suyu fabrikalarının yöneticilerine de seslenen Yılmaz, “Kooperatif marketlerinde araştırma yaptık. Meyve satılmadığını görünce genel müdürlüğü arayıp nedenini sorduk. Geçen yıl meyveden zarar edildiği için satış yapılmadığı söylendi. Üye olduğum kooperatif neden ürünümü satmıyor? Öte yandan birçok çiftçi şeftaliyi meyve suyu fabrikalarına sattı. Bu işletmeler üretim maliyetlerinin üzerinde, çiftçiye yarar sağlayacak fiyatlar açıklamalı” diye konuştu.

Öte yanda bazı çiftçiler maliyetleri karşılamadığı gerekçesiyle şeftali ağçlarındaki ürünleri imha etmek zorunda kaldı.