Şam bıçağı üreten anne ile kızının girişimcilik öyküsü

Mehmet Nabi BATUK

MERSİN - Tarih boyunca Anadolu ekonomisinin belkemiği olan zanaatkar girişimciliğin başarılı örneklerinden biri Mersin’in azimli kadın ustalarınca yaşatılıyor. Mersinli demirci ustaları Fatma Kalkan ve kızı Emine Kalkan, geleneksel yöntemlerle ürettikleri ünlü Şam (Damaskus) bıçaklarını, dünyaya satıyorlar.
Kalkan ailesinin usta kadınları, Citibank’ın 10’uncu kez düzenlenen 'Umut Vaat Eden Kadın Girişimci Ödül' programıyla gündeme geldiler. Birincilik ödülünü alan bıçak ustaları, geleneksel yöntemlerle ürettikleri Damascus Bıçakları ile kadın girişimcilere örnek olacak başarı hikâyesi yazıyor.
Osmanlı Dönemi’nin en çok kullanılan aksesuvarlarından biri olan ve imalat sırasında ortaya çıkan desenleri ile dikkat çeken Damascus Bıçağı (Şam çeliği, Şam bıçağı da deniliyor) bugün de bazı meslek grupları tarafından ilgi görüyor. Bu mesleği yaşatmak üzere yola çıktıklarını belirten anne-kız, üretim sürecinde hurda malzemeleri kullanarak geri dönüşüme de aktif katkı sağladıklarını söylüyorlar.

‘Eşime yardım etmek için başladım’

Demircilik mesleğine 2013 yılında eşine yardım amacıyla başladığını belirten anne Fatma Kalkan, zamanla mesleği çok sevdiğini ve kendisini geliştirdiğini söylüyor. Kızı Emine Kalkan’ın da kendisine katıldığını anlatan anne, unutulmaya yüz tutan bu mesleği icra eden ilk kadın ustalar olduklarına dikkat çekiyor. Kalkan’ın verdiği bilgiye göre Türkiye’de Şam çeliğinden üretilen Damascus bıçaklarını üretebilen 13 demirci ustası var.

Mikro kredi ile atölyeyi büyüttü

Fatma Kalkan, yaptıkları işi şöyle anlatıyor: “Av bıçağı olarak kullanılan Damascus bıçaklarının dışında çeşitli sektörler için özel bıçaklar, el satırı, zirai el aletleri üretiyoruz. En önemli müşteri kitlemiz emniyet ve ordu mensupları. Son aylarda özellikle online alışveriş kanalları üzerinden de yüksek siparişler alıyoruz. Yurt dışına açıldıktan sonra bıçaklarımızı alıp farklı ülkelerde yüksek fiyattan satan aracılar oluştu. Bunun önüne geçebilmek için e-ticaret kanallarında yer alıp tüketiciye ilk elden ulaşıyoruz. Siparişler için özellikle sosyal medya hesaplarını da aktif olarak kullanıyoruz.”
Akdeniz Belediyesi ile Türkiye İsrafı Önleme Vakfı (TİSVA) Mersin Mikrofinans Şubesi işbirliğinde yürütülen mikro kredi destekleri, Kalkan ailesinin bıçak ustalarına işlerini büyütmelerinde destek olmuş. Fatma Kalkan, artan siparişlere daha hızlı yanıt vermek için en az 100 metrekare büyüklüğe sahip yeni ve modern bir demirci atölyesi kurmayı amaçladıklarını söylüyor.