'Rusya’ya yeni kısıtlamalar söz konusu, Türkiye tarımda stratejisini netleştirmeli'

DUYGU GÖKSU / İZMİR

İzmir Ticaret Borsası (İTB) Mart ayı olağan meclis toplantısında konuşan İTB Yönetim Kurulu Başkanı Işınsu Kestelli, Avrupa Parlamentosu’nda yapılan toplantıya işaret ederek, Rus tarım ve gıda ürünlerine yönelik yeni kısıtlamalar getirilmesi yönünde artan bir talebe dikkat çeki. Kestelli, Türkiye’nin bu durumda stratejik bir ülke olarak öne çıktığını ve tarımda kullanılan hammadde üretimini yerlileştirmek gibi konuların netleştirilmesi gerektiğini söyledi. İTB Meclis Başkanı Ömer Gökhan Tuncer de, Kurban Bayramı yaklaşırken et fiyatlarında bir düşüş beklemenin gerçekçi olmadığını ifade etti.

Enflasyon, faiz, kur hareketlerinin bozduğu beklentiler, üretimdeki sorunlarla birleşince, ürünlerin nihai tüketiciye sunulması aşamasında istikrarsız fiyatların oluştuğunu vurgulayan Kestelli, “Tüm dünyada gıda fiyatlarında öngörülemeyen dalgalanmalar yaşanıyor. Rusya-Ukrayna savaşının etkisiyle buğday fiyatları tüm zamanların en yüksek seviyesine çıkmıştı. Ukrayna’nın savaş süresince buğday ihracatına yönelik ciddi çabaları olduğu, küresel buğday fiyatlarının Rusya’nın yüksek miktardaki arzı nedeniyle aylardır baskı altında olduğu, geçtiğimiz ay Rusya'nın buğday sevkiyatının rekor hacimlere ulaştığı gündemde yer alıyor. Buğdaydaki ihracat fiyatının 1 Şubat'tan bu yana yaklaşık yüzde 16 düştüğü de belirtiliyor. Savaş nedeniyle AB ülkeleri Rusya’ya bazı yaptırımlarda bulunmuş, küresel gıda güvenliğini korumak adına ise gıda ve gübre yaptırımlardan muaf tutulmuştu. Geçtiğimiz günlerde ise Avrupa Parlamentosu’nda yapılan toplantıda hava değişti. Yaşanan son gelişmelere istinaden fikir değiştirilerek Rus tarım ve gıda ürünlerine yönelik yeni kısıtlamalar getirilmesi yönünde artan bir talep söz konusu” diye konuştu.

Tarım ve gıda ürünlerinin siyasi ve ekonomik güç olarak kullanıldığı göz önüne alındığında Türkiye’nin stratejik bir ülke olarak giderek öne çıktığına dikkat çeken Kestelli, bu noktada bazı konuların netleştirilmesi gerektiğini belirterek, “Üretim maliyetlerini düşürmek, tarımda kullanılan hammadde üretimini yerlileştirmek gerekiyor. Akıllı tarımın benimsenmesini sağlamak, lojistik sektörünü güçlendirmek, satış kanallarını genişletmek, arz talep dengesini sağlamak lazım. Sürdürülebilirliği ve izlenebilirliği temin etmek, tarım ve gıda sektörüne yönelik yurt dışı lobi faaliyetlerimizi güçlendirmek, belirsizlikleri ortan kaldırmak sektörümüzün daha güçlü hale gelmesi açısından son derece elzem” dedi.

“Et fiyatlarının düşmesini beklemek zor”

Kurban Bayramı yaklaşırken piyasada canlı hayvan ve et fiyatlarına dikkat çeken İTB Meclis Başkanı Ömer Gökhan Tuncer, “Ulusal Kırmızı Et Konseyi’nin kombinalar ve kesimhanelerden derlediği fiyatlara baktığımızda;  geçtiğimiz aya göre dana eti fiyatlarının yüzde 5,3,  kuzu eti fiyatlarının ise yüzde 17 arttığını görüyoruz. Geçen yıla göre fiyat değişimleri dana etinde yüzde 82,1 ve kuzu etinde yüzde 151,2 olarak gerçekleşti. Maalesef üretim maliyetlerimiz gün be gün yükseliyor” dedi.

Tarım işletmeleri genel müdürlüğünün besilik materyal yeni doğmuş erkek buzağı fiyatlarını örnek gösteren Tuncer, “2022 yılı Aralık ayı sonunda 5 bin 500 TL seviyesindeyken, 2023 yılı aralık ayında yüzde 245 oranında artarak 19 bin TL’ye yükseldi. Başta kaba yem ve besi materyali olmak üzere, girdi fiyatlarının artmasıyla oluşan maliyet enflasyonu, et fiyatlarına doğrudan yansıyor. Mevcut piyasa koşullarında besilik erkek materyalin canlı kilogramının 200-280 lira olduğu bir piyasada et fiyatlarının düşmesini beklemek zor. Tüm girdi maliyetlerinin optimize edilmesi gerekiyor. Bunun için uzun vadeli tarım politikaları geliştirilmeli ve besiciliğe yönelik desteklemeler artırılmalı” diye konuştu.