Osman Türkman: Gaziantep’te anaç hayvan sayısı son 3 yılda yüzde 23 azaldı

AYHAN DUMAN / GAZİANTEP

Bir zamanlar Ortadoğu’nun hayvan ihracat merkezi olan Gaziantep, son yıllarda bu özelliğini kaybetti. Gaziantep Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği Başkanı Osman Türkman, “2021 yılında Gaziantep’te 337 bin 111 olan anaç hayvan sayısı 2023 yılında 259 bin 120’ye düştü. Dolayısıyla son 3 yılda anaç koyun sayımız yüzde 29, anaç keçi sayımız ise yüzde 13,79 azaldı. Anaç hayvan sayımızdaki toplam azalma ise yüzde 23 oldu” diye konuştu.

Türkman, “Havyan fiyatlarının gerilemesi Gaziantep’te üreticileri sıkıntıya soktu. Gaziantep şartlarında hayvan kilogram fiyatı yaklaşık 155 TL civarında, erkek toklu olarak adlandırılan hayvanların kilogram fiyatı ise 175 TL. Bu fiyatlarla besici zarar ediyor, tüketimin azalmasından dolayı da piyasada bir daralma var. Kurban Bayramı’nın etkisinin bittiği piyasadaki bu daralmanın nedeni ise vatandaşın alım gücündeki düşüşe bağlanıyor. Üreticiler maliyetin altında fiyatlarla ellerindeki hayvanları satmaya çalışıyor” diye konuştu.

Üreticilerin yoğun emeğe karşın yeterince kazanç elde edemediğini belirten Osman Türkman, benzer sıkıntının sütte de yaşandığını kaydetti. Türkman, “Birlik olarak süt ürünleri de işliyoruz ve stoklarımızda aşırı derecede ürün birikti, satışta zorluk yaşıyoruz. Geçmişte 5 kilogram süt alan vatandaş, ekonomik şartlar nedeniyle 3 kilogram alabiliyor. Tarım ve Orman Bakanlığı, ESK aracılığıyla sütlerin alınması ile ilgili bir çalışma yapıyor. Üretici, süt ürünlerini satamadığı zaman, hayvanlarını kesime göndermeyi tercih edebiliyor. Birlik olarak bunun yaşanmasını istemiyoruz” ifadelerini kullandı. Anaç hayvanların kesime gönderilmesinin yanlış olduğunu kaydeden Türkman, “Anaç hayvanlar, üreticinin kazandığı dönemlerde kesime gönderilmiyor. Ancak üreticinin kazanamadığı 2021 sonu ve 2022 yılında anaç hayvanların kesime gönderildiğini gördük. 2023 yılında bir toparlanma yaşandı. 2021 yılına oranla 2023 yılında anaç koyun ve keçi sayısı yüzde 23 oranında azaldı. Anaç hayvanların kesime gönderilmesini istemiyoruz” dedi.

Üreticilerin sektörden ayrıldığını aktaran Türkman, “Üretici sayısındaki bu azalışta önemli bir etken ise gençlerin özellikle kırsalda yaşamak istememeleridir. Kırsal bölgelere bakıldığında yaş ortalamasının 58 olduğunu görüyoruz. Üyelerimizin sayısı son üç yılda yüzde 21 oranında geriledi” diye konuştu.

50 bin hayvan için ihracat izni istendi

Birlik olarak Tarım ve Orman Bakanlığı’na ihracat izni için resmi başvuruda bulunduklarını anlatan Osman Türkman, şunları kaydetti: “İç piyasada yaşanan toklu olarak adlandırdığımız erkek koyunların bir kısmı yurtdışına ihraç edilirse hem hayvan fiyatları istenen noktaya gelir hem de kesime giden hayvan sayısı azalır. Birlik olarak 50 bin hayvan için ihracat izni istedik, başvurumuz bakanlık nezdinde değerlendirme aşamasında. İhracat izninin sektöre önemli katkılar sağlayacağını düşünüyoruz.”