Mersin Model Fabrika ile Çukurova’da Endüstri 4.0’a dönüşüm hedefleniyor

Mehmet Nabi BATUK

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) kapsamında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Mersin Tarsus Organize Sanayi Bölgesi, (MTOSB) Mersin Ticaret ve Sanayi Odası, (MTSO) tarafından 25 milyon TL’lik yatırımla hayata geçirilen Mersin Model Fabrika, bu yılın şubat ayında faaliyetlerine başladı. Makine mühendisi, otomotiv ve mekatronik mühendisi, iletişim uzmanı, elektrik elektronik mühendisi, endüstri mühendisleri, ve kimya mühendislerinden oluşan toplamda 8 uzmanın istihdam edildiği merkezde aynı anda 12 firmaya eğitim ve danışmanlık desteği sağlanırken, yıllık 36 firma eğitim programlarına katılabiliyor. Merkezde ayrıca firmaların ihtiyaçlarına göre yeni eğitim modülleri ile ve bu modüllere göre makine ekipman yatırımı yapılıyor.

Ankara ve Bursa’nın ardından Türkiye’nin 3’üncü Model Fabrikası olan Mersin Model Fabrika aynı zamanda bina içindeki İnovasyon Merkezi, Endüstriyel Tasarım ve KOBİ Danışmanlık Merkezi birimleriyle verdiği bütünleşik hizmetle yurt genelinde ilk olma özelliği taşıyor. Merkezin mimarisi İngiltere’de yapılan bir yarışmada 5 yıldızla karma kullanım geliştirme ve karışımlı mimar dallarında olmak üzere 2 ayrı branşta birincilik ödülünün sahibi oldu. Mersin Model Fabrika, 5 bin metrekare arsa üzerine 1500 metrekarelik 3 katlı kapalı alana sahip. Merkezde Ar-Ge çalışmaları yapmak isteyen sanayicilere alan tahsisi de yapılıyor. MTOSB Başkanı Sabri Tekli, Model Fabrika’nın verdiği hizmetleri, hedefl erini ve yürütülen çalışmaları DÜNYA’ya anlattı.

Fabrikanın kurulduktan bugüne kadarki sürecini anlatabilir misiniz?

Fabrikamızın kurulumu tamamlandığında MTOSB içerisinde bulunan 6 firmaya, öğren dönüş kapsamında da 4 firmaya devlet teşvikleri ile danışmanlık vererek toplamda 10 firmaya 19 modülden oluşan yalın üretim felsefesi ve teknikleri aktarıldı ve firmalarda her modül için uygulamalar yapıldı. Dört ayın sonunda firmalarımızda yüzde 26 ile yüzde 150 arasında verimlilik artışı sağlandığını tespit ettik. Şu an yeni firmalar için modüllerimizde güncellemeler yapılıyor. Küçük Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) ve Çukurova Kalkınma Ajansı (ÇKA) destekleri ile birlikte yeni firmalarımızla tam kapasite çalışmak için ekibimizle hazırlanmaktayız. Fabrikamız şu an tam kapasite çalışıyor. Üretim sahamızda bulunan makinelerimiz, kullandığımız programlar, firma havuzumuzda bulunan işletmelerin ihtiyaçlarına yönelik araştırmalar devam ediyor.

Model Fabrikaya kentteki hangi kurumlar, ne tür destekler sunuyor?

Mersin Model Fabrika’ya; MTOSB, MTSO kurulum aşamasından beri her konuda destek verdi. Aynı zamanda ÇKA ve KOSGEB tarafından açılan çağrılar kapsamında verilen hibelerle firmalarımız destekleniyor.

Mersin Model Fabrika’da kaç firma kendisine yol haritası çıkartabildi?

Hangi alanlarda eğitim ve danışmanlık hizmeti alabildi? Mersin Model Fabrika’da Şubat 2021’den bu yana 10 firmaya yol haritası konusunda destek verildi. Bu firmaların bazıları büyük çaplı bazıları ise küçük çaplı yol haritaları oluşturarak verimliliklerini artırmayı hedefliyor. Firmalarımız Mersin Model Fabrika tarafından üretim ve yönetim verimliliği alanlarında eğitim ve danışmanlık hizmeti alıyorlar. Bugüne kadar hangi sektörler fabrikadan nasıl yararlanabildi? Ağırlıklı olarak kimya, metal, petrol, doğalgaz, mobilya, ağaç ürünleri, gıda, kauçuk, plastik otomotiv, treyler gibi sektörlere danışmanlık hizmeti veriyoruz. Herhangi bir sektöre öncelik belirlemedik.

Bugüne kadar hangi sektörler fabrikadan nasıl yararlanabildi?

Ağırlıklı olarak kimya, metal, petrol, doğalgaz, mobilya, ağaç ürünleri, gıda, kauçuk, plastik otomotiv, treyler gibi sektörlere danışmanlık hizmeti veriyoruz. Herhangi bir sektöre öncelik belirlemedik.

Model Fabrika’nın başlıca hedefleri nedir?

Mersin Model Fabrika’da kent ve çevresindeki tüm sanayi işletmelerini 5 yıl içinde yalın üretim felsefesi ile dijitalleşerek dünyada öncü ve örnek işletmeler haline getirmek için proje yürütüyoruz. Bölgedeki sanayi üretiminde istenilen üst konuma yükselebilmek için yalın üretim teknikleri ile ilk başta işletmelerin israf yapmasının önüne geçerek, verimliliklerinin artmasını hedefl iyoruz. Fabrikalarımızın dijitalleşmelerinde öncülük yaparak, onları esnek üretim yapıları ile rekabetçi, dinamikleri güçlü, yeni dünya düzenine adapte olan yeni markalar yaratmak için çalışıyoruz.

Fabrikaların dışındaki kurum ve kuruluşlara da yol haritası hazırlıyor musunuz?

Mersin Model Fabrika ile sadece endüstriyel üretim yapan firmalara destek vermekle kalmayıp hizmet sektörü ve kamuya da yalın ve dijitalleşme konularında eğitim ve danışmanlık desteği vermeyi hedefledik. Bu alanda geliştirdiğimiz yalın belediye programı kapsamında ilk olarak Tarsus Belediyesi ile çalışmalara başladık. Ülkemizde bulunan üretim ve hizmet sektöründeki tüm işletmelerimizin Model Fabrikaların sağladığı Dijital Türkiye Yol Haritası kapsamında eğitim ve danışmanlık hizmetinden faydalanmasını sağlamak için gayret gösteriyoruz. Eğer bunu başarabilirsek, kısa süre içerisinde ülke olarak üretim/hizmet alanında olmamız gereken konuma gelebileceğimizi düşünüyoruz.

 Sanayide görülemeyen aksaklıklar Model Fabrika’da düzeltiliyor

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Ayhan Kızıltan: “Mersin Model Fabrika, hem fabrika hem eğitim alanı hem de Ar-Ge ve yenilikçilik merkezi olarak hizmet veriyor. Model Fabrika, sahip olduğu gelişmiş olanaklarla kent sanayicilerinin ve girişimcilerin en önemli buluşma noktalarından biri haline geldi. Fabrikanın faaliyetlerine başlamasıyla programa katılan işletmelerde sistem körlüğü nedeniyle görülemeyen aksaklıklar düzeltiliyor ve üretim hatları güçlendiriliyor. Burada daha az çaba ile daha sistematik olarak verimi nasıl artırabileceğinize odaklandık. Mersin Model Fabrika’da kurulan Yenilikçilik Merkezi’nde girişimcilerin yeni ürün tasarımları son teknoloji donanımlarla gerçekleştirebiliyor. Aklında yeni üretim fikri olan girişimciler, önce Yenilikçilik Merkezi’ne gidip orada bilgisayar ortamında ürününü tasarlıyor. Ardından 3 boyutlu yazıcılarda prototipini çıkartabiliyor. Sonrasında ürünü eline alıp istediği özelliği taşımayan bölümlerini yine bilgisayarda düzeltip yeniden 3 boyutlu çıktılar sayesinde uygulamalı olarak nihai ürüne dönüştürüyor. Eski kalıp sistemi ile en az 1 ila 1,5 ayda tamamlanabilen bu işlemler, yüksek teknolojik olanaklar sayesinde 1 ila 1,5 saatte gerçekleşiyor. Ayrıca burada oluşturulan prototiplerin daha sonra Model Fabrika aracılığıyla uygun üretim sistemleri geliştirilebiliyor. Burası Dijital Dönüşüm, Yetkinlik ve Yenilikçilik Merkezi. Model Fabrika ise bu merkezin bir bölümünü oluşturuyor. Model Fabrika sonrasındaki hedefimiz Endüstri 4.0’a geçiş sürecidir. Çukurova’daki tüm üretim merkezlerimizin Endüstri 4.0’ı yakalaması için çabalıyoruz.”