İzmirli hazır giyimci ihracatla nefes aldı, gelinlikçi boğuluyor

Nihat DELİBAŞI

İZMİR - İzmir’de pandemi ile birlikte üretim, ihracat ve istihdam kaybı endişesi yaşayan tekstil, hazır giyim ve konfeksiyon sektörü ihracatla nefes aldı. 2021’e rekor kırarak giren ihracat cephesindeki mutlu tablo iç piyasaya çalışan firmalara uğramadı. Gelinlik, abiye, damatlık sektörü tam bir çöküş yaşadı. Gelinlikçiler, pandemi yasaklarının bitmesini beklerken, kent genelinde iç piyasaya çalışan ve sayılarının 5 bini bulduğu ifade edilen fasoncu atölyelerin büyük sıkıntı içinde olduğu belirtildi. Sektör temsilcileri, yeni ve güçlü bir istihdam desteği paketi beklentisini dile getirirken, vadesi gelen KGF (Kredi Garanti Fonu) ödemelerinin ötelenmesi, kira yardımı ve sektöre özel uzun vadeli düşük faizli kredi talebinde bulundu.

Sektörün yediği darbeyi atlatamadığını söyleyen Moda Tekstil ve Konfeksiyoncular (MTK) Sitesi Yönetim Kurulu Başkanı, İzmir Ticaret Odası (İZTO) Yönetim Kurulu Üyesi Abdullah Salkım, “Gelinlik, abiye, damatlık ve sünnet giyim sektörü üretim, satış, ihracat, istihdam dahil hangi kalemi ölçü alırsanız yüzde 50 ve üzerinde daraldı. 30 Mart’a ertelenen gelinlik fuarının yapılıp yapılmayacağı henüz belli değil” dedi.

İç piyasaya çalışan gelinlik, damatlık ve abiyecilerin 2020’de sadece 2 ay çalışabildiğini kaydeden Salkım, “Medikal üretime yönelin önerileri yapılıyor. Gelinlikçinin ‘hadi bu işi bırakıp, medikal üretime yöneleyim’ deme şansı yok. Medikal üretime yönelmek istese, bir makinenin değeri binlerce Euro ve firmalar bu maliyeti karşılayacak durumda değil” diye konuştu. Salkım, pandeminin ardından istihdam paketi ihtiyacına dikkat çekerek şunları söyledi: “Sektörün ciddi bir istihdamı destekleyici pakete ihtiyacı var. KGF ödemelerinin vakti geldi. KGF’ler ötelenmeli, kira desteği verilmeli.”

Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Dış Giyim Eşyası Sanayi Meslek Komitesi Başkan Yardımcısı Mustafa Tunçer ise sektörün iplikçisinden fasoncusuna, perakendecisinden toptancısına kadar 50 yıllık bir geleneği temsil eden üretim modelinde kopma olduğunu belirterek, şöyle konuştu: “Firmalar pandeminin başladığı mart ayından bu yana cepten yedi. Kumaşçı, iplikçi, modelci, aksesuarcı, dikimci hattında kopuş yaşandı. Hazır giyim ve konfeksiyonda en negatif ayrışan sektör oldu.”

Mart, nisan gibi pandeminin etkilerinin hafiflemesi ile sektörde çarkların tekrar dönmeye başlayacağını ifade eden Tunçer, “İrili ufaklı bin 200 gelinlik firması, bunlara hizmet veren dikimci fasoncu derken 3 bin 500- 4 bin firma, doğrudan ve dolaylı olarak 50 bine yakın istihdam eden sektör adına tersini düşünmek dahi istemiyoruz. Zira, 3. dalga olursa, sektör yılı çıkaramaz, yüzde 80’i kepenk indirir” dedi.

Tunçer, üretim, tedarik, satış zincirinin koptuğu sektörde çarkların dönmeye başlamasının sanıldığından uzun vadede gerçekleşeceği endişesini dile getirirken, “İşler açılsa bile perakendecinin durumunu bilemiyoruz. Nihayetinde herkesin elinde bir devreden stok var. Perakendeci elindeki malı satacak, yeni mal sipariş edecek mi, ederse ödemeyi nasıl yapacak hepsi soru işareti. Yapılması gereken, sektöre özel uzun vadeli, düşük faizli özel bir kredi mekanizmasının hayata geçirilmesi” diye konuştu.

 Bayram mesaileri iki ay sürerdi

Sektörün bayramlardan iki ay önce siparişleri yetiştirmek için geceli gündüzlü çalıştığını, makinelerin o çalışma sesini özlediklerini dile getiren Ege Giyim Sanayicileri Derneği (EGSD) Başkanı Hayati Ertuğrul, “Düğün yok, nişan yok, sünnet yok. Önümüzde Ramazan Bayramı var ama 20-45 yaş arasının değişen giyim alışkanlıkları var. İnsanlar casual denen günlük kıyafetlere yöneldi. Moda değişirken, gelinlik, abiye, damatlık sektörünün desteğe ihtiyacı var. SGK ödemelerinde, KGF ödemelerinde esneklik tanınmalı” diye konuştu.