İç piyasada siparişler, dış piyasada da rekabet gücü azalıyor

DUYGU GÖKSU / İZMİR

İzmir Ticaret Odası (İZTO) Şubat ayı meclis toplantısında, büyümenin önümüzdeki dönemde daha limitli olacağını söyleyen İZTO Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Özgener, iç piyasa siparişlerinde içecek, makine ve ekipman, elektrikli teçhizat, giyim, tekstil, bilgisayar, ana metal ve mineral maddelerde azalma yaşandığını belirtti. Özgener, üyelerinin dış piyasada da rekabet gücünü kaybettiğini ifade etti.

Merkez Bankası’nın mesajlarının, Türkiye’nin dezenflasyonist bir süreç içinde olduğunu gösterdiğini söyleyen Özgener, “Ağaç ve mantar, kimyasal, fabrikasyon metal, kayıtlı medya, mobilya ve kauçuk ve plastik sektörlerinde ise artış yaşandığını görüyoruz. Bu durumu analiz etmek amacıyla üyelerimizin 2024 yılında sektör bazında, iç piyasa sipariş miktarı ve ihracat sipariş miktarlarındaki değişimler ile ilgili değerlendirmeleri ve önümüzdeki dönemde bu konu ile ilgili öngörülerini aldık. Komite üyelerimiz iç piyasada, enflasyon nedeniyle hane halkının alım gücünde ve işletmelerin ödeme gücünde yaşanan düşüşler nedeniyle sipariş miktarlarında azalmalar yaşandığını belirttiler. Vadelerin kısalması ve satış fiyatlarının artması nedeniyle müşterilerin ödeme güçlüğü çektiği, ciro bazında artış olmakla birlikte satışlarda belirgin bir düşüş olduğu hususlarını dile getirdiler” açıklamalarında bulundu.

Üyelerin verdiği bilgilere göre, dış piyasada kur farkı ve enerji maliyetlerinin fiyatlara yansıması nedeniyle yerel üreticinin uluslararası piyasada rekabet gücünün azaldığını söyleyen Özgener, “Üyelerimiz, tedarikçilerin daha ucuz olan ekonomilerden sipariş talebinde bulunduğunu aktardılar. Bununla birlikte, Avrupa pazarının daraldığını, gelecek dönemde sorun yaşanmaması amacıyla ihracatta, Afrika, Rusya gibi Avrupa harici ülkelere yönelinmesinin önem taşıdığını da belirtiyorlar” diye konuştu.

“Ekonomik istikrar güçlendirilmeli”

Hizmet ihracatında ilk defa 100 milyar dolar rakamının yakalandığını dile getiren Özgener, “Hizmetlerin altında yer alan seyahat gelirleri 48 milyar dolara ulaşarak rekorunu yeniledi. Bu gelişmenin cari işlemler ve dış ticaret açığına da olumlu yansıyacağını düşünüyorum. Cari işlemler hesabında kalıcı iyileşmenin sağlanması için ihracatı güçlendirmeye yönelik politikaların devamı ve refah artışı için ekonomik istikrarın güçlendirilmesi en önemli beklentilerimiz arasında. Cari denge verilerinin, bu ay beklentilerden iyi geldiğini görüyoruz. Bu sürecin güçlenmesi için tüketim malları ithalatının yavaşlaması gerekiyor. Bugün toplam ithalat aşağı yönlü bir seyir halinde ama esas düşüşün enerji ve altından kaynaklandığını görüyoruz” dedi.

“Yapay zekayı daha etkin kullanmalıyız”

Meclis toplantısında söz alan Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, yapay zekanın eğitim sistemine hızla entegre edilmesi gerektiğine dikkat çekerek, “Yapay zekanın sağlayacağı avantajlarla e-ticarette de büyüyebiliriz. Yapay zeka, dijitalleşme, e-ticaret özelinde eğitim verecek meslek liselerini hızla eğitim sistemimize kazandırmalıyız. Milli Eğitim Bakanlığı’nın protokol imzalayacağı iş birliği kuruluşları tarikatlar ve cemaatler yerine, yapay zeka, dijitalleşme ve e-ticaret konusunda yetkinliği olan STK’lar olmalı” dedi.

Yapay zekayı daha etkin kullanacak şekilde hareket edilmesi gerektiğini ifade eden Eskinazi, “Türkiye, dünyadaki değişim ve dönüşüme uygun hareket ederek, yapay zeka, dijitalleşme, e-ticaret, sürdürülebilirlik, inovasyon, mesleki eğitim başlıklarında başarıyı yakaladığı ölçüde dünyanın 10 büyük ekonomisi arasında yerini alabilir ya da G20 ülkeleri arasından da alt lige düşebilir” ifadelerini kullandı.