Hayvan sayısındaki azalma biogaz tesislerini olumsuz etkiliyor

MEHMET NABİ BATUK / ŞANLIURFA

Yüksek üretim maliyetleri, dengesiz piyasa koşulları ve kurban bayramının etkisi nedeniyle hayvan sayısındaki hızlı düşüş Türkiye’de kurulu biogaz tesislerini tehdit ediyor. Organik atıklara erişimi zorlaşan firmalar, tesislerini besleyecek atık bulamazken, elektrik üretim kapasitelerini korumak üzere güneş enerji santrali yatırımlarına yöneliyor.

Biogaz firmalarının ek maliyet kalemlerinin sürekli artış göstermesi nedeniyle sektörde büyüme yatırımları da durmuş durumda. Biogaz firmaları ise organik atıklara erişimi güçlendirecek yeni destek mekanizmalarının kurulmasını istiyor. Şanlıurfa Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi’nde kurulu Babil Biyogaz Beüaş Elektrik Üretim Tesisler Müdürü Ahmet Aslan, kurulu enerji üretim kapasitelerini doldurmak için hayvan atıklarını ek olarak bölgedeki yaş meyve sebze atıklarını da almaya başladıklarını söyledi. Ancak buna rağmen atıl kapasitelerinin sürekli olarak artış gösterdiğini kaydeden Aslan, “2 yıl önce günlük 150 ton organik atığa erişebiliyorken azalan hayvan sayıları ile bu oran 40 tona kadar geriledi. Haliyle atık toplama sahalarımızı genişleterek tesisimizin üretim kapasitesini korumaya çalışıyoruz. Ancak yüksek gider maliyetleri ve düşen karlılık oranları biogaz tesisi yatırımımızın rantabl olmaktan uzaklaştırıyor” dedi.

“Belediyeler atık toplamada aktif misyon üstlenmeli”

Biogaz enerji santralleri enerji üretim prosesleri gereği sürekli organik atıklarla beslenmesi gerektiğini belirten Ahmet Aslan, “Eğer tesisinize yeterli organik atık beslemesi yapmazsanız metan gazını üreten bakteriler yok oluyor. Bakterileri kaybettiğimizde tekrar santrali enerji üretir duruma getirmek için 25 günlük bir süreye ihtiyacımız oluyor. 25 gün tesisin boş kalması demek ciddi bir zarar demek. Bu durum tesisimizin enerji verimliliğini olumsuz yönde etkiliyor. Bakterilerimizin beslemeleri ve verimliliği düştü. Bu nedenle atık stokuyla çalışmaya çabalıyoruz. Ancak gelen atık miktarının sürekli azalma göstermesi bu alanda elimizi kolumuzu bağlıyor. Bozulmuş mısır silajları, kesimhanelerden gelen atıklar, peynir altı suları ve son kullanma tarihi geçmiş gıda ürünlerini tesisimize kabul etmeye başladık. Ancak bu durum üretim maliyetlerimizi ciddi oranda etkiliyor. Biogaz tesislerinin geniş sahalardan atık toplayacak maddi kaynakları yok. Bu konuda özellikle belediyelerin aktif desteğine ihtiyacımız var. Organik atıkların vahşi depolama sahalarından yerel yönetimler tarafından toplanıp, resmi lisansı olan biyogaz santrallerine ivedilikle sevk edilmesi lazım. Şirket olarak hem büyükşehir belediyesi hem de ilçe belediyeleri nezdinde girişimlerimiz var. Ancak bu alanda yasal bir mevzuat olmadığı için kayda değer bir gelişme sağlayamıyoruz” diye konuştu.

Kapasite artışı yatırımları rafa kalktı

Organik atıktaki azalma nedeniyle pek çok kentteki biogaz santrallerinin kapasite artışı yatırımlarını rafa kaldırdığını ifade eden Ahmet Aslan, şöyle konuştu: “Babil Enerji olarak elektrik ve gübre üretim kapasitemizi ikiye katlayacak yatırımlarımız hazır. Ancak yatırımımızın gerçekleşmesi için Şanlurfa TDİ OSB’de hayvan sayısının en az 30 bine ulaşması lazım. Mevcut piyasa koşullarıyla bu şuan mümkün görünmüyor.”

Türkiye’nin 2023 yılı hayvan sayıları (TÜİK)

Büyükbaş:

Toplam hayvan sayısı: 16 milyon 583 bin baş
Bir önceki yıla göre toplam azalış oranı:  %2,6
Sığır sayısı: 16 milyon 421 bin baş,
Manda sayısı: 161 bin 749 baş

Küçükbaş:

Toplam hayvan sayısı: 52 milyon 363 bin baş
Bir önceki yıla göre toplam azalış oranı %6,9
Koyun sayısı: 42 milyon 60 bin baş
Keçi sayısı: 10 milyon 303 bin baş