Hasadı başlayan Urfa mercimeğinde yüzde 20 rekolte artışı bekleniyor

Mehmet Nabi Batuk / ŞANLIURFA

Türkiye kırmızı mercimek üretiminin yüzde 36’sının gerçekleştirildiği Şanlıurfa’da hasat sezonu başladı. Haliliye, Eyyübiye, Hilvan ve Siverek ilçelerindeki susuz tarım alanlarında hasat çalışmaları hız kazanırken, sulu tarımın yaygınlaştığı Suruç ve Akçakale ilçelerinde ise bitki gelişimleri programa uygun olarak devam ediyor. Şanlıurfa Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kaya, kuru tarım yapılan bölgelerde alınan verimin iyi olduğunu açıkladı. Hasat sezonunun sonunda geçtiğimiz yıla oranla yüzde 20 rekolte artışı öngördüklerini belirten Başkan Kaya, “Bölgemizin uygun toprak ve iklim yapısı sayesinde yüksek kaliteli mercimek üretiyoruz. Urfa kırmızı mercimeği sahip olduğu lezzet ve düşük pişirme süresi sayesinde dünyanın en pahalı kırmızı mercimeği olarak kabul görüyor. İçinde bulunduğumuz üretim sezonunda aldığımız ilk verim oranları özellikle kuru tarımın yapıldığı bölgelerde geçen yıla oranla iyi seviyelerde. Bu yıl yüzde 10 ile yüzde 20 arasında üretim artışı hedefliyoruz. Kırmızı mercimek fiyatları ton başına 10.500 TL ile 15.000 TL arasında değişiyor. Bu alandaki en büyük amacımız ilimizdeki tarımsal sanayinin gelişmesine katkı sunmak ve markalı ve paketli mercimek üretimini yaygınlaştırmaktır” dedi.

“Kent sanayicisinin gündemi yeni tesis ve markalaşma olmalı”

Şanlıurfa’nın Türkiye’nin en büyük bakliyat, hububat ve yağlı tohum üretim alanlarından biri olduğunu anımsatan Mehmet Kaya, bölgede kırmızı mercimek fabrikalarının sayısının artırılması için çalışmalara hız verdiklerini söyledi. Kaya, “Türkiye’de kırmızı mercimek üretiminde lider olmamıza rağmen sanayi tarafında henüz yolun başındayız. Kentimizde 3 kırmızı mercimek fabrikası bulunuyor. Yüksek kapasiteli yeni mercimek fabrikalarının kurulması için girişimlerimiz sürüyor. Kentimizdeki girişimcileri bu alana yönlendirmek adına gerekli yönlendirmeleri ve destekleri sağlıyoruz. Urfa’da yetişen mercimeğin daha iyi pazarlar bulabilmesi ve çok daha geniş kitlelere ulaşması için markalaşmaya daha da önem vermemiz lazım. Bu alanda bölgemizdeki mercimek sanayicilerimizle işbirliklerini geliştiriyoruz” diye konuştu.

İhracatçı üretimi artıracak yeni teşvikler ve politikalar istiyor

Güneydoğu Anadolu Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Celal Kadooğlu, 2023 yılının ilk beş aylık sürecinde Türkiye genelinden 194 milyon 628 bin dolar değer ile toplam 214.470 ton mercimek ihracatı gerçekleştirildiğini açıkladı. Aynı dönemde Güney Doğu Anadolu bölgesinden yapılan kırmızı mercimek ihracatının da değerde 8 milyon 399 bin dolara, miktar bazında ise 8.334 tona ulaştığını kaydeden Kadooğlu, şöyle konuştu: “Bölgemizden ihraç edilen ürünler dökme veya farklı gramajlarda paketlenerek ihraç ediliyor. GAİB’e bağlı ihracatçılarımız 2023 İlk 5 ayında ağırlıklı olarak Eritre, Almanya, İtalya, Fransa ve Ürdün’e kırmızı mercimek gönderdi. Her geçen gün hububat ve bakliyat üretimi daha da zorlaşıyor. Tüm dünyada olduğu gibi bölgemizde de iklim değişikliklerinin etkisi daha fazla hissediliyor. Önümüzdeki süreçte elbette alınacak yeni önlemler ve üretimin teşvik edilmesi için uygulanacak tarımsal politikalar geçmiş dönemlerde mercimek üretim merkezi olan Anadolu’nun yeniden eski günlerine kavuşmasında önemli rol oynayacak. Üretimi artıracak yeni Ar-Ge projeleri, sertifikalı tohum kullanımının artırılması ve uzun vadeli tarım politikaları üreticileri olduğu kadar sanayici ve ihracatçılarımızın da pazar paylarını artıracaktır.”

“Verimlilik artışı ve zirai mücadele konusunda devlet desteği artırılmalı”

Akdeniz Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (AHBİB) Yönetim Kurulu Başkanı Veysel Memiş, Türk kırmızı mercimeğinin dünya pazarlarında en dikkat edici özelliğinin lezzet olduğunu söyledi. Lezzet de açık ara önde olan yerli kırmızı mercimeğin tek dezavantajının fiyat farkı olduğunu kaydeden Veysel Memiş, “Bazı ülkeler bu fiyat farkını vererek yerli kırmızı mercimeğimizi tercih ediyorlar. Bu yıl, mahsuldeki rekoltenin artmasıyla yerli ürünümüzü birçok ülkenin mutfaklarına taşıyabileceğiz. Biz ihracatçılar olarak en büyük beklentimiz ekim alanının artmasıdır. Sürdürülebilir bir ihracat için öncelikle yurt içindeki talebi karşılayıp fazlasını ihraç etmemiz gerekiyor. Bu nedenle yüksek rekoltelere ihtiyacımız var. Bölgedeki çiftçilerin devletten birkaç yıldır en büyük beklentisi süne ve haşere mücadelesinin artırılmasıdır. Bu konuda devlet imkanlarını kullanma yönünde talepleri var. Toprak verimliliğinin kontrolü ve zirai mücadele konusunda devletten destek bekleniyor. Ayrıca artan maliyetlerden kaynaklı teşviklerin de tekrar güncellenip arttırılmasını talep ediyorlar. Sertifikalı tohum konusunda Güney Doğu’daki çiftçilerimizi yeteri kadar bilinçlendiremedik onlara göre sadece sertifikalı tohum demek yüksek TL devlet desteği olmak demek. Bu konuda her köyde sertifikalı tohum ekilişleri yaptırmak ve ürün ile verim farkını çiftçilere anlatarak göstermek gerektiğine inanıyorum” ifadelerini kullandı.

Pamuk üreticileri de kırmızı mercimeğe yöneldi

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Şanlıurfa Şube Başkanı Mustafa Yılmaz, pamuk fiyatlarının düşmesiyle birlikte üreticinin yöneldiği kırmızı mercimek üretim alanlarının bu yıl 1.7 milyon dekara ulaştığını kaydetti. Yıl içerisinde yaşadıkları sel ve deprem afetleri nedeniyle pek çok bölgede verim kaybına neden olmasına rağmen rekolte oranlarının geçen yıla göre artmasını öngördüklerini kaydeden Mustafa Yılmaz, “Bu yıl bölgemizde en az 200 bin ton kırmızı mercimek rekoltesi hedefliyoruz. Dünyanın en pahalı mercimeğini yetiştirdiğimiz Siverek bölgesinde de üreticilerimizin hasadı sorunsuzca devam ediyor. Ancak geçen yıla göre mercimek fiyatlarının aynı seviyeler kalması girdi maliyetleri artan üreticiyi olumsuz etkiliyor. Eğer fiyatlarda bir miktar artış olmazsa önümüzdeki sezon mercimek üreticileri başka alanlara kayabilir. Toprak Mahsulleri Ofisi’nin kırmızı mercimeği de alım programlarına dahil etmesini bekliyoruz. Ayrıca yaz yağmurlarından kaynaklı bazı bölgelerde patoz işleminden önce mercimekte kararma sorunumuz oldu. Bu nedenle bir miktar verim kaybı bekliyoruz. Ancak genel olarak değerlendirdiğimizde kentimizin toplam rekolte oranları artacaktır” şeklinde konuştu.