Hammadde krizi Gaziantepli makine-metalciyi vuruyor  

Talip ÖZTÜRK

GAZİANTEP - Pandemiyle birlikte tüm sektörlerde yaşanan hammadde fiyatlarında aşırı artışlar, makine-metal sektöründe de yaşanmaya başladı. Sektörün önde gelen üretim bölgelerinden Gaziantep’teki üreticiler, zararına satış yapmaya başladıkları uyarısında bulunuyor. TMMOB Makina Mühendisleri Odası Gaziantep Şube Başkanı Aykut Kocalar, zamların ilk nedeninin pandemi olduğunu söyledi. DÜNYA’ya konuşan Kocalar, sanayileşmiş ülkelerde pandeminin etkisinin azalması ile üretim ve talepte yaşanan artışla emtia fiyatlarının yükseldiğini kaydetti. Makine sanayisinin, demir çelikten doğrudan beslenen, imalat yapan bir sektör olduğunu belirten Kocalar, hammaddenin cevher ya da hurda olarak yurtdışından geldiğini ifade etti. Şu an dünyada çok ciddi bir talep olduğu için hammadde sıkıntısının had safh ada olduğunu aktaran Kocalar, yurtdışından gelen zamların yanı sıra yurt içinde çok daha fazlasının yapıldığını, bunun da kontrol edilmesi ve denetlenmesi gerektiğini anlattı.

Kocalar, üreticilerin artan fiyatlara rağmen hammaddeyi temin edemediklerini belirterek, “Çünkü temin edip kaç paraya satacağını öngöremiyor. Dolayısıyla önünü göremiyor, bir projeksiyon yapamıyor. Elinde malzeme olsa dahi yerine yenisini kaç paraya koyacağını öngöremediği için fiyat teklifi vermekte zorlanıyor. İş yapmak da bir zarar getiriyor, yapmamak da. Firmalar bu ikisi arasında git-gel yaşıyor. Ne ilave yatırımı gündeme alabiliyor ne de küçülmeyi. Zaten pandeminin etkisiyle sektörler küçüldü” diye konuştu.

“Fiyatın önüne geçen sorunlar yaşıyoruz”

Elite Makine Yönetim Kurulu Başkanı Kürşad Orhan ise makine, metal, demir ve demir çelik sektörlerinde genel olarak fiyatların arttığını aktardı. 2020 yılının 4 ve 5. ayından beri fiyatlarda artış yaşandığını anlatan Orhan, “Sac, demir, profil fiyatlarında zamlar var. Bunun dışında hammadde bazında da bir zam var. Sacın tonu 550-600 dolar civarındayken bin doları geçti. Bu fiyata rağmen ürün bulmakta zorlanıyoruz. İnsanların elinde profil yok. Bunun da hurda ve üretimin az olmasından kaynaklandığı söyleniyor. Hurda fiyatları da dolar bazında çok yükseldi. Bir buçuk lira olan demir hurdası 3 buçuk liraya çıktı” değerlendirmesini yaptı.

Maliyetlerin çok fazla arttığını dile getiren Orhan, dolar bazında sattıkları için fiyatları müşteriye yansıtamadıklarını belirtti. Orhan şöyle devam etti: “İşler yoğun oluyor fakat hammadde bulmakta sorun yaşıyoruz. Artık fiyatın da önüne geçen sıkıntılar yaşamaya başladık. Sac ebatlarında ölçüler bulunmuyor. İthal ürünlerin gelmesi bekleniyor. Bunlar firmalara çok ciddi zarar vermeye başladı. Pandemiden önce böyle bir şey yoktu. Fiyatlar iner, çıkardı ama ürün bulamama sıkıntısı yoktu. Pandemiyle fiyatlar iki katına çıktı. Üretim şu an yoğun. Sektörün en canlı olduğu bir dönemde hammadde zamları ve ürün bulamama sorunu var. En hızlı şekilde hammadde sorununun çözülmesi gerekiyor, aksi takdirde üretimdeki sıkıntılar artarak devam edecek.”

“Değerli metallere yüzde 100 zam geldi”

Kupar Pompa Genel Müdürü Başar Küçükparmak, bir yılı aşkın süredir üretimde kullandıkları hemen hemen tüm metallere ve hammaddelere ciddi oranda zam geldiğini bildirdi. Küçükparmak, pik, demir, çelik gibi metallere yüzde 50’den fazla alüminyum, bronz, paslanmaz çelik gibi değerli metallerde ise yüzde 100’e yakın fiyat artışları meydana geldiğini ifade ederek, şunları kaydetti: “Bu hızlı fiyat artışı bizleri çok zor durumda bıraktı. Hammadde fiyat artışlarıyla aynı hızda zam yapamadığımız için o süreçte satışlarda zarar ettik. Hala da piyasalar sakinleşmiş değil. Bunların üstüne birde tedarik sorunu yaşıyoruz. Hammaddelerimizi hızlı ve yeteri kadar tedarik edemiyoruz, gelen zamları kabullendiğimiz halde bazen peşin ödemeyle bile malzeme alamıyoruz. Bu istikrarsızlık tabii ki üretimlerimizde de istikrarsızlıklara sebep oldu, hem arz hem de talep dengesiz bir hale geldi. Sektör son yıllarda bir de kalifiye eleman konusunda çok büyük problem yaşıyor."