Ege’nin en büyüğü Star Rafineri oldu
Ege’nin en büyük 100 sanayi kuruluşunu açıklayan EBSO’nun verilerine göre Star Rafineri, Tüpraş’ı geçerek listede ilk sırada yer aldı.
Haber Merkezi |NİHAT DELİBAŞI
Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO), 100 büyük sanayi kuruluşunu açıkladı. Üretime 2018 yılında başlayan Star Rafineri, ikinci yılındaki performansı ile Ege’nin en büyük sanayi kuruluşu unvanını Tüpraş’ın elinden aldı. Listede Star Rafineri’yi Tüpraş ve Petkim takip etti. İzmir Demir Çelik, Philsa, JTI , Abalıoğlu Yağ Sanayi, Pınar Süt, BMC Otomotiv ile Kocaer Haddecilik ilk 10’da yer alan diğer sanayi kuruluşları oldu.
EBSO, 2020 Üretimden Satışlara göre 100 Büyük Sanayi Kuruluşu’nu düzenlediği online basın toplantısıyla açıkladı. EBSO Başkanı Ender Yorgancılar, pandeminin etkilerinin devam ettiği süreçte firmaların borçluluklarındaki artışa dikkat çekerek, sanayi ile büyümede geç kalındığını belirtti. Yeni ekonomik program çağrısında bulunan Yorgancılar, “Yeni ve heyecan verici bir ekonomik programın kamu- özel sektör arasındaki etkin bir iletişimle oluşturulması gerekiyor” dedi.
2020’de sanayicinin hammadde temininde yaşadığı sıkıntılar, ihracatta artan navlun ücretleri ve konteyner krizi karşısında öngörülemez fiyat artışlarıyla karşı karşıya kaldığını belirten Yorgancılar, “Sadece Türkiye’de değil tüm dünyada konteyner bulunamaması sebebiyle büyük sıkıntılar söz konusu. Uzak Doğu’dan gelen konteyner fiyatları 2-3 bin dolardan 6-7 bin dolara çıktı. Geçtiğimiz yıl yüzde 12-13 seviyelerinde olan kredi faizlerinin 19-20 seviyelerine yükselmesi finansman maliyetlerinde artışa neden oldu. İmalatta büyüme oranı arttı ama bu istenilen bir rakam değil. Daha iyisi olabilirdi, işsizliğin mutlaka tek haneli rakamlara inmesi gerekiyor. Bunun da tek yolu üretim” dedi.
Pandeminin öne çıkardığı sektörler
Pandemi ile birlikte sağlık ve gıda sektörlerinin öne çıktığını, turizmdeki sıkıntıların devam ettiğini anlatan Yorgancılar, uluslararası piyasalarda ülkelerin risk primi göstergesi CDS’teki yükselişin yabancı yatırımlar konusunda engel teşkil ettiğine dikkat çekti. 100 büyük arasındaki 84 firmanın kar bildirdiğini, yine 100 firma arasında 27’sinin yabancı sermayeli işletmelerden oluştuğunu kaydeden Yorgancılar, 100 büyük arasındaki 16 firmanın ise zarar bildirdiğini ifade etti.
Özkaynak, borçluluk ilişkisine özel vurgu yapan Yorgancılar, “Borçların özkaynaklar büyüklüğünün 4 katına ulaşması, gerek küresel, gerekse ulusal piyasalardan borç çevirme riskini ve finansman maliyetlerini ciddi şekilde artırabilecek. Toplam borçların özkaynaklar büyüklüğünün 4 katına ulaşması, yavaş büyüme, artan kurlar, bunu getirdiği maliyet artışları ve bilanço zararı ile yükselen faizler bu oranı tetikliyor. 100 büyük firma, 2019’da elde edilen karın tamamına yakınını finansman giderlerine ayırmıştı. 2020’de firma beyanlarına göre, faiz giderlerinin yüzde 80, borçlarının yüzde 63 arttığı bir ortamda bu oran yüzde 80.3’e geriledi. Yüzde 80 bandının üstünde bir durum sürdürülebilir değildir. Firmalarımız adeta faize çalışıyor” diye konuştu.
Borçsuz sanayi şirketi olmadığına, borcun çevrilebilir, ödenebilir seviyelerde olması gerektiğine dikkat çeken Yorgancılar, firma karlılıklarının ise son 10 yılın en düşük düzeyinde gerçekleştiğini dile getirdi.
Çözüm için acil hareket edilmeli
Kamu- özel sektör arasında etkin bir diyalogla yeni ve akılcı ekonomik program oluşturulması gerektiğini ifade eden Yorgancılar, ayrıca borçların azaltılması için destek gerektiğini belirtti. Yorgancılar, 50 yıllık iş yaşamında iç ve dış karışıklıklar, darbeler, darbe girişimlerine tanık olduğunu ve Türkiye’nin bu olumsuzlukları aştığını, devam eden pandemi krizinin ise içeride ve dışarıda yaşanan krizlerle birleşmesinin ekonomiyi direkt etkilediğini söyledi. ‘Su elbet yolunu bulacak, bunlar aşılacak” şeklinde konuşan Yorgancılar konuşmasını Mustafa Kemal Atatürk’ün “Umutsuz durumlar yoktur, umutsuz insanlar vardır. Ben hiçbir zaman umudumu yitirmedim” sözleriyle tamamladı. Yorgancılar, “Çünkü bu ülkede yaşadığımız müddetçe halkımızın refaha kavuşmasının tek yolu üretmekten geçiyor. Tüketen toplumlar belirli bir zaman içerisinde kendilerini de tüketiyorlar” dedi.
Türkiye, yabancı sermaye için cazibesini yitirdi
Türkiye’nin önünde çözüm bekleyen önemli sorunlar arasında yer alan işsizlikte kalıcı çözümün sanayileşme ile olacağını kaydeden Yorgancılar, Türkiye’nin yabancı sermaye çekmede rakiplerine karşı cazibesini yitirdiği uyarısında bulundu. Pandemiyle dünya ekonomisinde yaşanan para bolluğu karşısında Türkiye’nin 2020’de 6.8 milyar dolar yabancı sermaye çekmesinin yeterli olmadığını kaydeden Yorgancılar, “Dünyada çok fazla para var. Bu para gidecek yer arıyor. Gideceği yerde aradığı konu ise istikrar, huzur, adalet. 2008’e kadar yabancı sermaye ile ilgili önemli yatırımlar aldık. Bugün de olabilir. Bunun için düzenlemeleri hızlı biçimde yapmalıyız” diye konuştu.