'Deniz yolu taşımacılığında yüksek navlunlar, yerini gevşemeye bıraktı'

AHMET USMAN / İZMİR

İMEAK Deniz Ticaret Odası İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Öztürk, Panama Kanalı’nda geçişlerin kısıtlanması ve Kızıldeniz’deki saldırılar yüzünden gemilerin rotalarını Güney Afrika’yı dolaşarak uzatmaları nedeniyle oluşan yüksek navlunların yerini gevşemeye bıraktığını dile getirdi.

DTO İzmir Şubesi’nin Nisan ayı olağan meclis topluntısında Ortadoğu’da füzelerin ve SİHA’ların havada uçuştuğu bir dönemden geçildiğini dile getiren Öztürk, “Kızıldeniz’de ticari gemilere saldırılar devam ediyor. Soğuk savaşın yerini bölgesel sıcak savaşlara bıraktığı bu zor dönemde denizcilik yapıyor, ülkemizin dış ticaretini kolaylaştırmaya çalışıyoruz. Dünya ekonomisinde görece bir iyimserlik yaşanıyor. Ancak zayıf verimlilik artışı, artan ticaret savaşları ve bölgesel çatışmalar, finansal risklerin devam etmesi nedeniyle küresel ticaret diken üstünde devam ediyor” dedi.

Dünyada rakip ülkelerin ticaret koridorları ve küresel ulaşım yolları üzerinde egemenlik mücadelesi verdiğine dikkat çeken Öztürk, “İran ile İsrail/ABD çatışmasını ulaşım koridorları üzerinden değerlendiren yorumlar artıyor. İngiliz Ulusal İstatistik Ofisi’ne göre Kızıldeniz’deki saldırılardan dolayı gemilerin Süveyş Kanalı geçişi Nisan’ın ilk haftasında yüzde 66 geriledi. Panama Kanalı’nda ise beklenen yağış tahminleri çerçevesinde Haziran’dan itibaren geçişine izin verilen gemi sayısında yüksek artışa gidileceği açıklandı. Ülkemiz de Anadolu’yu ticaret koridorlarına bağlayacak yeni arayışlara devam ediyor. Türkiye, Irak, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri Kalkınma Yolu Projesi için imzaları attılar. Kalkınma Yolu ve Hazar Projeleri ile ülkemizin Asya ile Avrupa hattında Orta Koridor ve Güney Koridor’da önemli bir lojistik merkez olarak konumlanacağına inanıyoruz. Limanlarımız ve ulaşım bağlantılarımız başta olmak üzere buna uygun altyapı çalışmalarının hızlandırılması lazım” dedi.

Gemilerin rotalarını Kızıldeniz yerine Güney Afrika’yı dolaşarak uzatmaları nedeniyle oluşan yüksek navlunların yerini gevşemeye bıraktığını vurgulayan Yusuf Öztürk, “Dünya Konteyner Endeksi geçtiğimiz hafta 2,706 dolar ile stabil kaldı. Şangay-Cenova hattında 40’lık bir konteynerin navlunu 3,615 dolar oldu. Önümüzdeki haftalarda Çin çıkışlı navlunlarda artış beklenmiyor. Dökme yük navlunları için ana gösterge olan Baltık Kuru Yük Endeksi ise 1,684 puanda bulunuyor. Dökme yük yeni gemi siparişleri ve ikinci el gemi fiyatları güçlü seyrini sürdürüyor. BIMCO ise kuru yük piyasasının 2024’te güçlü kalmasını, 2025’te zayıflamasını bekliyor” diye konuştu.

“Limanlarımızda yük trafiği arttı”

Türkiye’nin yılın ilk çeyreğinde yüzde 3,6’lık artışla 63,6 milyar dolarlık ihracata imza attığını hatırlatan Öztürk, “İthalat ise yüzde 12,6 azalarak 84,1 milyar dolara geriledi. Dış ticaretteki azalma cari dengeye olumlu katkıda bulunuyor. Limanlarımızda ise yılın ilk çeyreğinde elleçlenen yük miktarı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,2 artarak 134 milyon tonu geçti. Elleçlenen konteyner miktarı ise yüzde 18 civarında artarak 3 milyon 350 bin TEU oldu” dedi.

“Deniz turizmi umut olmayı sürdürüyor”

İzmir’de kruvaziyer turizmi sezonunun 2 Nisan’da ilk geminin Alsancak Limanı’na gelmesi ile başladığını söyleyen Öztürk, “TCDD İzmir Limanı’na şimdiye kadar 6 gemi ve 7 bin 927 yolcu; Egeport Kuşadası Limanı’na ise 39 gemi ile 37 bin 39 yolcu geldi. Kuşadası’na bugün de iki gemi yanaştı. Geçtiğmiz Pazartesi günü Marmaris’te sektörün tüm kesimlerinin katılımı ile Deniz Turizmi Çalıştayı’nı düzenledik. Burada da ifade edildiği gibi ülke turizm gelirlerinin yaklaşık dörtte birinin, yani 15 milyar doların deniz turizminden elde edilmesi hedefleniyor. Bu da sektörün önemini ortaya koyuyor. Bizim çıkış noktamız iyi hizmet ve nitelikli turist. Bu zirvenin turizm sezonu bittikten sonra da tekrar edilmesi lazım” diye konuştu.