Çözüm süreci tartışmaları Güneydoğu ticaretine olumlu yansıyor

Mahir Solmaz / Diyarbakır

Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO) Başkanı Mehmet Kaya, siyasette başlayan çözüm süreci tartışmaları ve Irak Kurdistan Bölgesel Yönetimi Başbakanı Neçirvan Barzani'nin Ankara ziyaretinin  şimdiden bölge ticaretine olumlu yansıdığını belirtti.

Barış iklimini güçlendirecek adımların hızlandırılması çağrısı yapan Mehmet Kaya, siyasi çözüm hamlelerinin Türkiye ile Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi arasındaki ilişkilere hızlı bir ivme kazandırdığını ifade etti. Güven iklimi oluşursa iki bölge arasındaki ticaret hacminin 30 milyar dolara ulaşabileceğini kaydeden Başkan Kaya, “2014 yılında barış süreci devam ederken, bugünkü 14 milyar dolarlık ihracat rakamına ulaşmıştık. Daha sonra bozulan ilişkiler ile ancak 2022 yılında bu seviyeye yeniden ulaşabildik. İhracat ve barış süreci arasında güçlü bir bağ var. Ülkemizden bu bağı güçlendirecek yeni ve somut adımlar bekliyoruz. Türkiye’de Kürt sorunu ile ilgili bir çözüm sürecinin Irak’ta olduğu kadar Suriye’deki Kürtleri kapsaması gerektiğini düşünüyoruz. Suriye açılımı yapılmadan bölgede başarılı ve sürdürülebilir kalkınma sağlanması şansı yok. Bölgede barış yapılacaksa, bunun içerisinde hem Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi ile ilişkilerin geliştirilmesi hem de Suriye'nin kuzeyinde oluşan yeni Kürt yapısıyla ilgili bazı adımların atılması gerekiyor” dedi.

Bölgeler arası genel vize serbestisi turizm ve ticarete olumlu yansır

Barış ikliminin komşularla ticareti şimdiden olumlu etkilediğini belirten Mehmet Kaya, Türkiye’nin Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi ile olan ticaret hacminin 30 milyar dolara ulaşma potansiyeline sahip olduğunu dile getirdi. Özellikle Erbil, Süleymaniye ve Dohuk Ticaret ve Sanayi Odaları ile yapılan işbirliği anlaşmalarıyla iş insanlarının karşılıklı olarak destek gördüğünü ekleyen Kaya, “15 yaş altı ve 50 yaş üstü kişilere uygulanan vize muafiyeti iş dünyasına olumlu yansıdı. Barış iklimi ile birlikte sağlanacak genel vize muafiyetinin karşılıklı ticareti daha da artıracağını düşünüyoruz. Ancak, vizelerin tamamen kaldırılması bölgedeki iş dünyası temsilcileri olarak temel beklentimizdir. Bu sayede sağlık ve kültür turizminin de büyük oranda artacağını öngörüyoruz. Bunun için ayrıca Erbil’den Diyarbakır'a uçak seferleri başlatılmalı ve ticaret hacminin artırılması için Habur ve İbrahim Halil sınır kapılarının kapasitesi artırılmalıdır. Günde 4 bin tır geçişinin yapıldığı bu kapılarda, ikinci bir kapı açılması durumunda bu sayı 8 binlere hatta 10 binlere çıkabilir. Ayrıca sınır ticaretinde de esneklik sağlanması ve yeni kapılar açılması bölge ticaretimiz açısından elzem konular arasında yer alıyor” diye konuştu.

Bölgesel para transferlerinde güvenli kanallar açılmalı

Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nden Türkiye’ye ağırlıklı olarak petrol ürünleri, değerli ziynet eşyaları ve elektronik eşyaların ithal edildiğini ifade eden Mehmet Kaya, Türkiye’den ihraç edilen ürünlerin çoğunlukla gıda, mermer ve metal ürünleri olduğunu kaydetti. Türkiyeli iş insanlarının Erbil ve Dohuk gibi şehirlerde önemli yatırımlarının olduğunu aktaran Kaya, şöyle konuştu: “Son bir yılda yaşanan para transferi sorunları mevcut ilişkilerimize olumsuz yansıyor. Irak Dinarı’na çevrilen dövizlerde yaşanan zarar, iş insanlarını olumsuz etkiliyor ve ihracatı da sekteye uğratıyor.”