'Çobanlara güneş enerjili karavan verilsin'

FİKRİ CİNOKUR / ANTALYA 

Antalya Ticaret Borsası ve Antalya Tarım Konseyi (ATAK) işbirliği ile Borsa salonunda “Sürdürülebilir Süt Üretimi Paneli” düzenlendi. ATB Basın Danışmanı Vahide Yanık moderatörlüğünde gerçekleşen panelde süt üretimi ve süt fiyatları, besicilik ve sektörde yaşanan sorunlar tartışıldı.

Antalya Ticaret Borsası 4. Meslek Komitesi Başkanı Yaşar Kocaoğlu, süt üretiminin sürdürülebilmesi için küçük aile işletmelerinin desteklenmesi gerektiğini söyledi. Son dönemde süt hayvancılığını bırakan aile sayısının arttığını belirten Kocaoğlu, “Özellikle küçük aile işletmeleri maliyetlerin altında ezildiği için hayvancılıktan çekiliyor. Süt olmazsa et olmaz. Hayvancılık politikaları süt üzerine kurgulanması gerekli’’ dedi.

Süt fiyatlarının yüksek olmasının sürekli gündeme geldiğini ancak hayvancılıkta en önemli girdilerden olan yem fiyatlarının ise hiç konuşulmadığına dikkat çeken Kocaoğlu, şunları kaydetti:

‘’Hayvan yemi pahalı yiyor, onu neden konuşmuyoruz? Neden hep süt konuşuluyor. Biz yemi döviz kuru üzerinden alıyoruz, mazot, enerji gibi maliyetler malum. Üretici 1 litre sütün parasıyla 1,5 kilogram yem alamıyorsa hayvancılığı sürdürme şansı yok. 1 litre süt parasıyla 1,3 kilogram yem alabiliyoruz. Ulusal Süt Konseyi sütün üreticiden alım fiyatını 14,65 TL olarak belirledi ancak bu gerçekçi bir rakam değil. 1 litre sütün maliyeti 16 TL, sütün üreticiden alım fiyatı 18 TL olmadığı sürece hayvancılıkla uğraşan zarar eder ve her geçen gün işletmeler kapanır ki böyle oluyor. Uzun vadede süt daha pahalı hale gelir.”

Türkiye’de süt tüketimi Avrupa’nın 3’te biri

Elmalı Süt Üreticileri Birliği Başkanı Ali Gümüşlü de, süt üretiminin azaldığına dikkat çekti. 2021 yılında 23 milyon 200 bin ton olan süt üretiminin, 2022’de yüzde 7 azalarak 21 milyon 563 bin tona, 2023’te 21 milyon 480 bin tona gerilediğini belirten Gümüşlü, şöyle konuştu:

‘’2021 yılında 28,1 milyon olan sağmal hayvan sayısı, 2022’de 25,8 milyon başa düştü. Türkiye kişi başı yıllık süt tüketiminde 137,1 litre ile dünyada 56. sırada yer alıyor. Avrupa’da kişi başı süt tüketimi yıllık 350 litre ve üzeri. Süt hayvansal protein için insan sağlığında çok değerli bir besin. Rafa kaldırılan okul sütü gibi projelerle hem üreticinin hem tüketicinin desteklenmesi gerekiyor. Biz bu politikalarla devam edersek önümüzdeki yıllarda büyükbaş hayvanları hayvanat bahçesinde görecek, çocuklarımıza da hayvanat bahçesinde göstereceğiz.”

Çobanlar karavan istiyor

Antalya Damızlık Koyun ve Keçi Yetiştiricileri Birliği Başkanı Zeliha Öztürk, ülkedeki et ve süt açığını kapatmak için ithal hayvan yerine küçükbaş hayvancılığın desteklenmesini istedi. Koyun, keçi seçi sütünün katma değeri yüksek ürünler olduğunu vurgulayan Öztürk, şöyle devam etti.

“Ürettiğimiz ürün asla elimizde kalmıyor, müşterisi hazır ve yüksek fiyattan pazarlayabiliyoruz. Bölgemiz küçükbaş hayvancılığa çok müsait. Küçükbaşın önündeki engeller kaldırılsın biz ete de süte de destek oluruz. Hayvancılıkta çoban bulmakta zorlanıyoruz. Neden çoban bulamıyorum, çünkü kırsalda yaşamak zor. Elektrik yok, su yok, internet yok, sosyal hayat zaten yok. Öncelikle kırsal kesimin altyapı ve sosyal anlamda desteklenmesi lazım. Kırsalda hayvancılıkla uğraşanlara karavan hayatı sağlanabilir. Yetiştiricilere karavan verilse hem kırsaldaki hayatları devam eder hem barınak sorunu kalmaz hem de güneş enerjisiyle enerjiye ulaşabilir.”

Buzağı ölümleri azaltılmalı

Antalya Veteriner Hekimler Odası Yönetim Kurulu Üyesi Fatih Özgür, hayvancılık politikasının sıfırdan ele alınarak yeniden düzenlenmesi gerektiğini belirtti.

Buzağı ölümlerinin çok fazla olduğunu, buzağı ölümleriyle ilgili önlem alınırsa hayvan ve et ithalatına gerek kalmayacağını ifade eden Özgür, şöyle konuştu:

‘’Et ve sütte verimli ırklar konusunda ciddi bir çalışma yürütülmesi gerekiyor. Bu sayede sütte verim ve kaliteyi yakalarız. Meralarımızı yok ettik. Tarım arazilerini betona teslim ettik. Ormana zarar veriyor diye keçiyi ormandan uzaklaştırdık. Hayvan varlığı azaldı, et ve süt fiyatları yükseldi. Fiyatları, hayvan ithal ederek düşürmeye çalıştık. Hayvancılığı kurtarmak için uçuk projelere ihtiyaç yok, üreticinin desteklendiği, tarımın hayvancılığın önündeki engellerin kaldırıldığı, aile işletmelerinin desteklendiği sistem kurarak hayvancılık et, süt sürdürülebilir hale gelir. Türkiye'de et açığını kapatabilmeniz için bir kere sütün para etmesi lazım.”