Bursa’nın havası alarm veriyor
Sanayileşme, nüfus artışı ve beraberinde yaşanan trafik sorunu Bursa’nın havasını da olumsuz etkiliyor. Bursa’nın ölçüm yapılabilen pek çok noktasında partikül madde etkisinin yüksek olduğu ifade edilirken, en çok etkilenen ilçenin Kestel olduğu gözleniyor.
Esra Özarfat |ESRA ÖZARFAT
BURSA - Temiz Hava Hakkı Platformu’nun (THHP) her yıl düzenli olarak hazırladığı ve Türkiye’deki hava kalitesi ve hava kirliliğinin insan sağlığına etkilerini inceleyen Kara Rapor’un altıncısı geçtiğimiz aylarda yayımlandı. 2023 yılı verilerinin derlendiği raporda, üretimde fosil yakıt, özellikle de kömür kullanan ağır sanayinin yoğun olduğu bölgelerdeki partikül madde izlemesinin çok sınırlı kaldığı ifade edilirken, sanayi kenti Bursa da hava kirliliğinin etkisinde kalan iller arasında öne çıktı.
Bursa’nın Kestel ilçesi 2023 yılında 24 saatlik PM10 ortalamaları 24 saatlik ulusal limit değeri (50 μg/m3) en çok gün aşan 10 istasyon arasında 278 gün ile ikinci sırada yer aldı. 2022 yılında da 30 yaş üstü doğal nedenlerle olan ölümler içinde hava kirliliğine atfedilen ölümlerin sayısal olarak en fazla olduğu iller sıralamasında da Bursa, İstanbul ve İzmir’den sonra üçüncü sırada yer alıyor. Raporda PM2,5 için sınır değer 10 μg/m3 baz alındığında Bursa’da hava kirliliği nedeniyle atfedilen ölüm sayısının 3.078, atfedilen ölüm oranının ise yüzde 16,72 olduğu ifade ediliyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın Ulusal Hava Kalite İzleme Ağı’nda Bursa’da 8 istasyondan veriler anlık olarak yayınlanıyor.
“Çevreci yakıtlara geçilmeli”
İnegöl’de de hava kirliliği ile mücadele konusunda önemli adımlar attıklarını anlatan Belediye Başkanı Alper Taban, ilçede halihazırda sağlığı tehdit edecek bir hava kirliliği olmadığını, gelecekte olası sorunları önlemek adına katı yakıtlardan çevreci yakıtlara geçilmesi gerektiğini vurguladı. İnegöl genelinde 8 hava kalitesi izleme istasyonunun kurulduğunu ve vatandaşların bu istasyonlar üzerinden anlık verilere erişebildiğini belirten Taban, bu sayıyı artırmayı planladıklarını söyledi. Taban, sanayinin yoğun olduğu bölgelerde kirliliğin önlenememesi halinde en aza indirilebileceğini belirtti.
“Masamda kansere yakalanan hastaların listesi var”
İlçede Kestel, Barakfakih ve Uludağ OSB’nin bir kısmı olmak üzere 3 OSB, 600’e yakın firma ve 37 bin istihdam bulunduğunu belirten Kestel Belediye Başkanı Ferhat Erol, ilçede hava kirliliğinin kritik seviyeyi aştığını söyledi. Konunun Çevre Şehircilik Bakanlığı tarafından takibe alındığını ifade eden Erol, Çevre şehircilik İl Müdürlüğü tarafından en fazla cezanın bu dönem yazıldığını bildirdi. Ferhat Erol, “Tartışmasız ilk olarak hava kirliliğini çözmemiz gerekiyor. Onun da yolu firmaların Avrupa standartları düzeyinde filitrasyonlarını tamamlamaları veya ilçe merkezinden taşınmaları. Coğrafi dezavantajından dolayı boyahanelerden her gün çıkan 35 ton yağ ilçenin üzerinde kalıyor. Özellikle akşam saatlerinden itibaren ilçe nefes alınamaz hale geliyor. Masamda iki tane liste var. Kansere yakalanan hastaların listesi. 2023 yılında 232, 2024 yılında da 192 hastamız kanser tedavisine başlamış. Bunların sorumluları bulunmalı” dedi.
17 ilçe anlık olarak takip edilecek
Kentin hava kalitesinin takip edilmesi için girişimlerde bulunduklarını belirten Bursa Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanı Ali Alper Makam, “Vatandaşlarımızın sağlığını korumak amacıyla kent genelinde bilinçlendirme çalışmalarına ağırlık veriyoruz. Amacımız, hava kalitesi ölçümlerini anlık olarak halka sunarak, farkındalık oluşturmak ve toplumsal duyarlılığı artırmak” diye konuştu. Bursa genelinde 10 hava kalitesi ölçüm cihazı bulunduğunu söyleyen Makam, bu sayının her yıl artırılacağını, 17 ilçede anlık olarak elde edilecek verilerin elektronik panolar ve mobil uygulamalar üzerinden halkla paylaşılacağını söyledi.