Aydın sanayisinin önceliği finansman ve iş gücü

DUYGU GÖKSU / AYDIN

Efeler Sanayici ve İş İnsanları Derneği (EFESİAD), EKONOMİ Gazetesi Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Güldağ’ın konuk olarak katıldığı toplantıda Aydın ekonomisinin mevcut durumunu ve beklentilerini masaya yatırdı. Toplantıda, Türkiye genelinden, Aydın özeline ekonomik durumu değerlendiren ve öngörülerini paylaşan EFESİAD Yönetim Kurulu Başkanı Cem Yıldırım ve EFESİAD üyeleri, Aydın’ın en önemli sorunlarından birinin, nitelikli insanların göçü olduğunu vurguladı. Ayrıca 6’ıncı aydan itibaren taleplerin ciddi oranda düştüğünü aktaran Yıldırım, “2026’da talep patlaması olacak ve üretecek kimse bulanamayacak” dedi.

Finansmana erişim sağlansa bile bazı firmaların kredi faizlerini karşılayamaz duruma geldiğini dile getiren Yıldırım, “Döviz kurlarındaki baskı, maliyet artışları, iş gücü bulamama ve talep düşüşü bizim ana sorunlarımız” diye konuştu.

Nitelikli iş gücünde yaşanan eksikliğin yanı sıra vasıfsız iş gücü de bulamadıklarını vurgulayan Yıldırım, “Aydın’da aile yardımları ve yan gelirler iş arayışını engelliyor. Sosyal medyanın olumsuz etkisi de var.  Artık çiftçi ailelerin çocukları, tarımsal üretimde çalışmak istemiyor. Ayrıca, iş gücü olması için insan olması gerekiyor. Türkiye’nin en büyük sorunlarından birisi eskiden nüfus artışıydı. Ancak ülke nüfusu aşağı doğru gidiyor. Her geçen yıl yaşlanan bir nüfus var. Aydın’daki durum da çok farklı değil. Aydınlı sanayicilerin ihtiyacı olan iyi yetişmiş insanlarımız da Aydın’da değiller. Göç sorunu Aydın’dan dışarıya giden nitelikli insanlarla ilgili. Eğitim seviyesi de buna bağlantılı olarak düşüyor. Dış göç ihtiyacımız var. Ama doğru insanları seçip almak, Aydın’a gelmelerini sağlamak gerekiyor” ifadelerini kullandı.

Kur etkisinin ihracatçıya etkilerine değinen Yıldırım, "Aydın’ın diğer illerden ayrıştığı nokta tarımsal ürün ihracatının fazla olması. İncir, zeytin gibi önemli ihracat ürünlerimizde kur daha etkili oluyor. İncirin, zeytinin toplanması çok zor. Tüm girdiler TL olduğu için kur etkisi Aydın’ı vuruyor” dedi.

“Teşvik primi artırılmalı”

Enflasyon etkilerinden ihracatçıyı korumak için bazı ülkelerde örnekleri olan çift kur uygulamasının faydalı olacağını söyleyen Yıldırım, “İhracatçıya ve piyasaya farklı kur uygulaması çok iyi gelebilir. İhracat Bedeli Kabul Belgesi (İBKB) işlemlerinde yüzde 2 olan teşvik primi artırılabilir. İhracatçılar olarak devletten alacaklarımız var. Devlette bulunan ihracatçının 30 milyar doları ihracatçıya geri verilebilir. Gelen paralar yine yatırım için kullanılır. İhracatçıya verilen bu kadar pahalı kredilere gerek yok” ifadelerini kullandı.

Tüm sorunlara rağmen ihracatçıların ekonomiye katkı sağlamaya devam ettiğini vurgulayan Yıldırım, yüksek katma değerli üretime önem verilmesi gerektiğini belirterek, ülkenin geleceğinin ihracat ve turizmde olduğunu sözlerine ekledi.

“Haziran’dan bu yana talepler çok düştü”

Enflasyonun en az bir yıl daha böyle süreceğini öngördüklerini, 6’ncı aydan bu yana taleplerin ciddi anlamda düştüğünü gözlemlediklerini dile getiren Yıldırım, “2026 yılında mutlaka bir talep patlaması olacak. O talep patladığında üretim yapacak kimseyi bulamayacaklar” dedi. EFESİAD üyelerine açtıkları anket sonuçlarıyla ilgili değerlendirme yapan Yıldırım, “Son bir ayda aldığı siparişlerin azaldığını söyleyen üye oranı yüzde 39.1 oldu. Bir ay öncesine kadar piyasada hareketlilik olduğunu söyleyebiliriz. Önümüzdeki 3 aylık dönemde beklentilere yönelik cevaplarda, yüzde 39 oranında şu anki duruma göre daha kötü olacak denildi. Yüzde 26 oranında ise mevcut durumdan daha iyi olacağını söylediler” diye konuştu.

Hakkı Gözlüklü: Su kaynaklarını verimli kullanmalıyız

Aydın’daki su kaynaklarının doğru kullanımı ile ilgili adım atılması gerektiğini dile getiren Aydın Sanayi Odası Meclis Başkanı Hakkı Gözlüklü, “Aydın’a bizden başkası sahip çıkamaz. Arabistan ve Fas’ta suyun kullanımı ile ilgili politikalar var. İşletmelerde, kendi suyunu çevirme ve yeniden kullanma uygulamaları var. İkinci olarak tarım ürünlerinin yan ürün olarak görülmesi önemli bir sorun. İtalya’nın tarımda yarattığı katma değer, ülkede dev otomotiv endüstrisinin yarattığı değerden daha fazla. İtalya tarımda değer yaratan bir ülke. Biz de bu örneği göz önüne alırsak, tarımda yaratılacak değeri devlet politikası haline getirmeliyiz. Su kaynaklarının verimli kullanımı ve tarım ürünlerinin daha katma değerli olması, ölçek ekonomisine çevriliyor olması çok önemli iki konu” değerlendirmelerinde bulundu.

Hakan Güldağ: Enflasyon raporu faiz indiriminde net sinyali verecek

Kısa iş döngüsü olan sektörlerde ufak ufak dışarıdan sipariş alınmaya başlandığını, uzun iş döngüsü olan sektörlerde ise daha fazla sıkıntı hissedilmeye başlandığını aktaran EKONOMİ Gazetesi Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Güldağ, “Burada hükümetin ekonomi yönetiminin politikaları son derece önemli. Önümüzdeki süreçte sıkı para politikası devam edecek olarak görünüyor. ‘Kasım ayında bir faiz indirimi olabilir mi?’ bir soru işareti. Faiz indirimi olsa bile bu sıkı para politikası sürecek. Faiz indirimleri başladı diye piyasayı rahatlatacak şekilde hareket edilmeyecek. TÜİK enflasyon rakamlarını baz aldığımızda enflasyonun yıllık bazda aşağı inmeye başladığını görüyoruz.  Şu anda yüzde 52. Eylül ayında 40’lı rakamları göreceğiz. Ekimde de devam edecek. Yüzde 1,5’lik aylık enflasyon politikasına doğru geliyoruz. 8 Kasım’da enflasyon raporu açıklanacak. Bu raporun bize faiz indirimi konusunda net sinyali vereceğini düşünüyorum” ifadelerini kullandı.