Antalya 2030’lu yıllarda 40 milyar dolarlık ihracat hedefliyor

FİKRİ CİNOKUR / ANTALYA

Antalya Sanayici ve İş İnsanları Derneği (ANSİAD) Kurucu Başkanı, 23 ve 24. dönem Ak Parti Antalya Milletvekili olan Dr. Sadık Badak, Antalya’nın üretim ve ulaşım sorunu ile kent ekonomisinin gelişmesine yönelik ‘’Antalya 2030 Ulaşım ve Ekonomi Vizyonu Tasarımı’’ başlıklı araştırma raporu hazırladı.

Antalya ekonomisinin daha da geliştirilmesi ve ulaşım sorununun çözümü için 4 ayrı altyapı projesinin aynı anda uygulamaya geçmesi gerektiği belirtilen raporda, altyapı projeleri şöyle:

‘’1- 70 bin hektar kapalı sistem tarımsal sulama projesi (1,5 milyar Dolar),  2- Gazipaşa-Kepez arası 10-12 duraklı 170 km hızlı demiryolu projesi (600 milyon Dolar), 3- Alanya-Döşemealtı transit karayolu 200 km. (400 milyon dolar. 4- Burdur-Antalya limanı yük/yolcu hızlı demiryolu (130 km. 460 milyon dolar)’’

16 milyar dolarlık ihracat yapıldı

Tarım, ticaret, sanayi ve turizm sektörlerinde tedarik ve pazarlama sorunları olan Antalya’nın 2023’de yüzde 75’i turizm olmak üzere tüm sektörler ihracatının 16 milyar 118 milyon dolar olduğunu belirten Badak, raporunda şunları kaydetti:

‘’Antalya 2030’lu yıllarda 30 milyon yabancı turist hedefliyor. Antalya ekonomisinin tedarik, üretim, pazarlama ve lojistik alanında eksiklikleri var. Bölgede demiryolu taşımacılığı ve lojistik merkezi yok. Gazipaşa-Muratpaşa/Kepez karayolu yetersiz ve kruvaziyer rıhtım bulunmuyor. Gazipaşa-Muratpaşa/Kepez arasında demiryolu yok.’’

Demiryolu maliyeti daha düşük

Türkiye’de demiryolu ve karayolu kilometre yapım maliyetlerini de karşılaştıran Badak, demiryolu maliyetinin daha düşük olduğuna dikkat çekti. Badak, şöyle devam etti:

‘’Hızlı demiryolu (ortalama 150 Km/saat maliyeti) 3,5-4 milyon Dolar/Km. Bölünmüş transit 2x3 şeritli yol maliyet 2-2,5 milyon Dolar /Km. Ancak otoyol maliyeti son 20 yılda Türkiye’de yapılan ortalama maliyet 8 milyon, uzman analizleri 6 milyon Dolar/Km. 600 milyon dolar maliyetli Gazipaşa-Kepez arası 10-12 duraklı 170 km hızlı demiryolu güzergah yerleşim alanlarına yakın olacağından arazide dağlık kesim azalacaktır.  Ulaşımın il düzeyinde çeşitlendirilmesiyle turistin her 3-4 saatte bir farklı turizm noktasına erişerek harcama yapabilmesi sağlanabilir.’’

Badak, Serik - Konaklı 84 kilometrelik otoyolu için harcanacak 3,2 milyar Euro’luk bütçe ile Antalya’nın 4 temel ulaşım ve üretim yatırımının tamamlanabileceğini söyledi.

Burdur-Antalya limanı hızlı demiryolu projesi

Burdur-Antalya limanı arasında 130 kilometrelik yük ve yolcu hızlı demiryolu projesi yapım maliyetinin 460 milyon dolar olacağını ifade eden Badak, raporunda, şu görüşlere yer verdi:

‘’Kentimizde demiryolu taşımacılığı bulunmadığından Ege, Çukurova gibi diğer taşımacılık türlerine sahip bölgelerdeki üretimlerle rekabette dezavantaj doğurmakta, ihracata dayalı teknolojik üretim ve uluslararası büyük ticaret firmaları Antalya’ya gelmemektedir. Bu nedenlerle ilimizde turizm dışı sektör firmaları ağırlıkla küçük işletme olarak kalmakta, teknolojik tarım üretimi ve sanayi gelişememektedir. Antalya Limanı demiryolu ağına katılmasıyla, il tarım ihracatı soğutuculu vagonlarla ihracat avantajına kavuşacak. Limanın demiryolu ağına bağlanması Afyon-Antalya hattında var olan 12 Organize Sanayi Bölgesi (OSB) ile İzmir ve Mersin limanlarını kullanan diğer ihracat-ithalat potansiyelinin Antalya’ya gelmesini sağlayacak.’’

Finansman yerli kaynaklardan

Badak, Antalya’da uygulamaya geçilmesi halinde 4 temel altyapı proje maliyetin 3 milyar doları biraz aşabileceğini ve finansmanının da yerli kaynaklardan karşılanabileceğini bildirdi. Badak, şöyle devam etti:

‘’Antalya’nın ulaşım ve sulama yatırımlarına gereken bütçe kamu kaynaklarından ayrılamadığından Konaklı-Serik karayolunun YİD modeli ve yüksek faizli yabancı kredi ile yapılması Ulaştırma bakanlığınca çözüm olarak sunulmaktadır. Ancak bu çalışmanın önerisi ‘Yerli Finansman Modeli’dir. Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı işbirliğiyle, dört yatırımın finansman sorunu yurt dışı kaynağa ihtiyaç olmadan iç kaynaktan Yİ modeli ile çözülmesi mümkündür.’’

Konaklama vergisi 200 milyon dolara ulaşacak

2024 Mayıs itibariyle yaklaşık 100 milyon dolar konaklama vergisi toplandığını bunun yılsonu 200 milyon dolar olmasının beklendiği belirtilen raporda, şöyle denildi:

‘’Antalya’da turizm amaçlı kamu arazisi tahsislerinden 2023 yılı kamu geliri yaklaşık 80 milyon dolardır. 2024 yılında 100 milyon dolar olması beklenmektedir. Konaklama vergisi ve turizm arazi tahsislerinden hazineye sağlanan 300 milyon dolar yanında Maliye Bakanlığı bütçe acil yatırım ödeneklerinden 300 milyon $/yıl ilave ederek Antalya Acil Ulaşım ve Tarımsal Sulama altyapıları Yİ projelerine her yıl 600 milyon dolar faizsiz kaynağı borç olarak sağlayabilir. Konaklama vergisinden ve Turizm alanları kira gelirleri ile Antalya’nın acil altyapılar finansmanına geçici bir süre için kredi oluşturulması uygun karşılanmalıdır.’’

2030’lu yıllarda 40 milyar dolarlık ihracat umudu

Antalya’nın 2030’larda ulaşım ve altyapı sorunlarını çözmüş olarak görmeyi hedeflediklerini dile getiren Badak, şunları kaydetti:

‘’2030’lu yıllarda kent merkezlerinde trafik sorunları çözülmüş, Döşemealtı-Alanya arasında 200 km’lik 2x3 şeritli transit çevre yoluna kavuşmuş, tarım alanları dijital üretim odaklı planlanmış, 70 bin ha. kapalı sulamaya kavuşmuş Antalya görmek istiyoruz.

Bucak/Burdur-Sandıklı/Afyon aksında yeni endüstri bölgeleri gelişmiş, Burdur-Antalya Limanı ve Kepez-Gazipaşa arasında hızlı demiryoluna kavuşmuş bir Antalya bekliyoruz. 2030’lu yıllarda Antalya’yı, 30 milyon yabancı turist ile 25 milyar dolar turizm, 5 milyar dolar tarım ürünleri, 10 milyar dolar da ticaret ve sanayi olmak üzere toplam 40 milyar dolar ihracata ulaşmış şehir olarak görmek istiyoruz. Antalya bugünkü haliyle bırakıldığı takdirde 2030’lu yıllarda il ekonomi dengesi yüzde 80-85 turizm gelirlerinden oluşacak. Çevre ve sosyal hayat dengesi giderek bozulacak. Turizm dışı ihracatta her yıl 10 milyar dolar kaybedilecek. Turizmde olası bir krizde bölge ekonomisinde yıkıcı etki daha fazla hissedilecektir.’’