Covid-19 tanısında radyolojik görüntüleme doğru tanıya katkı veriyor

Mehmet KAYA - ANKARA

Covid-19 salgınında en önemli unsurlardan biri virüsün bulaştığı kişileri tespit etmekte yoğunlaşıyor. Kişilerin kanlarında antikor oluşup-oluşmadığına bakılarak antikor oluşmuşsa virüsün bulaştığı kabul edilen testleri yanında, tanı ve bulaşma için PCR testleri de kullanılıyor. Düzen Sağlık Grubu Düzen Sağlık Grubu Radyoloji Uzmanı Dr. Afşin Ali, DÜNYA’ya yaptığı açıklamada, kişilerin covid-19 hastası olup olmadığının belirlenmesinde radyolojik görüntüleme yöntemlerinin de kullanılabileceğini söyledi.

Afşin Ali, Virüs genini saptayan SARS-CoV-2 RNA (PCR) testi, özellikle hastalığın erken dönemlerinde düşük hassasiyete sahip olduğunu belirterek, sonucun uzun sürede alınması, önce pozitif, sonra negatif ya da tersi gibi sonuçlar verebilmesi nedeniyle gerekli görülmesi halinde görüntüleme tekniklerinin ilave avantaj sağlayacağını kaydetti.

Testlerin önce pozitif sonra negatif, ya da tersi sonuçlar verdiği aşamada görüntüleme yöntemlerinin devreye girdiğini belirten Afşin Ali, “En önemlisi akciğerlerin durumu ne? Hastalığın şiddetini belirleyen en önemli etken, akciğer tutulumu ve derecesidir. Virüs varsa bile ancak akciğer bulguları çok ciddi değilse ve seri BT tetkiklerde ilerleme yok veya bulgularda gerileme var ise tehlike atlatılmak üzere demektir” dedi.

Görüntüleme yöntemlerinin röntgen ve bilgisayarlı tomografi (BT) olarak tercih edilebileceğini belirten Afşin Ali, bulgular belirsiz, tipik ve şiddetli olmaması durumunda ya da hasta genç veya çocuk olması durumunda ilk tercihin akciğer grafisi (akciğer röntgeni) olabileceğini vurguladı. Akciğer grafisinde duyarlılığın düşük olması ve pnömani varlığını dışlamadığı için bulguların şiddetine göre BT’nin tercih edilmesi gerektiğini belirten Afşin Ali şunları kaydetti:

“BT tetkiki, ince kesitler (0.625-1.25 mm kalınlıkta) ve tek nefes tutma süresinde yapılabilir. Düşük doz protokolünde yapılırsa hastanın maruz kaldığı radyasyon da akciğer grafisinin sadece birkaç misli olur. PCR testinin tersine akciğer BT sonucu çok kısa sürede elde edilir ve akciğerin durumu tespit edilebilir. Bu veri ile hastanın klinik bulgularını birleştirerek başvurudan sadece birkaç saat içinde takip ve/veya tedavi planlaması yapılabilir.”

BT hızlı sonuç veriyor, semptom görünmeyen durumlarda dahi tespit imkanı sağlayabiliyor

Afşin Ali, BT’nin yüzde 98 dolayında duyarlılığı olduğunu ve semptom görünmeyen dönemde dahi bulgu sunduğunu kaydederek, bazı karşılaştırmalarda PCR testinden üç gön önce BT ile konulan pozitiflik örnekleri gözlendiğini anlattı.

BT ile görüntüleme yapılarak hastalığın gelişmesinin izlenmesinin, iyiye mi yoksa kötüye mi gittiğinin belirlenmesinin mümkün olduğunu belirten Afşin Ali, bunun da tedaviyi yönetmekte ilave imkan sağladığını vurguladı.

Dr. Afşin Ali, ultrasonun kullanımının covid-19 teşhisinde sınırlı bir imkan sunduğunu belirterek, genel durumu iyi olmayan, BT ve röntgen çekilemeyecek durumdaki hastalara ultrasonografi yapılarak, akciğer duvarına yakın bölgeler, akciğer veya kalp zarlarında sıvı toplanması gibi durumların gözlenerek fikir alınabileceğini vurguladı.